Menntamál - 01.12.1955, Blaðsíða 10
192
MENNTAMÁL
Ef við lesum með þeim tvö ólík sýnishorn, t. d. annað úr
þýðingu Magnúsar Ásgeirssonar á kvæðinu um Runka
og Brúnka eftir Fröding, hitt úr kvæðinu Dísarhöll eftir
Einar Benediktsson, finna þeir, að höfundarnir velja sum
orðin mjúk og langdregin, önnur snögg og hörð, eftir því
sem þeim finnst við eiga hverju sinni, orð, sem falla vel að
efninu. í lýsingunni á ferðalagi Runka, sem er gamall og
örvasa, finna þeir, hvernig hann paufast áfram, þegar þýð-
andinn kemst þannig að orði:
Og Runki, hann danglaði
dáðlaust með taumnum,
og Brúnki, liann ranglaði
ráðlaust í draumnum,
hann linaut og hann vagaði,
lieyvagninn kjagaði
hægt út með straumnum.
í lýsingunni á hljómleikunum í Dísarhöll getur nem-
andinn hlustað eftir hinum mismunandi hljóðfærum og
tónfallinu í hljómsveitinni, ef kennarinn bendir þeim á
það.
í básúnu stynur nú stormsins andi,
og stórgígjan drynur sem brimfall á sandi.
í trumbu er bylur með hríðum og hviðum,
í hörpunni spil af vatnaniðum.
Og liljómarnir kasta sér fastar og fastar
í faðma saman sem bylgjur rastar,
er sveiflast í sogandi iðum.
Ég veit, að unglingar á gagnfræðastigi finna þennan
mismun á orðavali. Þeir skynja einnig margbreytileik í
setningaskipun, og mér er nær að halda, að þeim þyki
vænt um hin ólíku blæbrigði tungunnar, ef þeir fást til að
gefa þeim gaum og kennslan er miðuð við þeirra hæfi.
Hér að framan var vikið að algengustu misfellum í skóla-
ritgerðum og hve þroskavænlegt það er, að nemendur lag-