Menntamál - 01.12.1955, Blaðsíða 13

MENNTAMÁL
195
draga glögga markalínu á milli. Stundum má taka sama
verkefnið frá tveimur eða fleiri hliðum, og fer það oft
eftir þroska nemandans, hvora leiðina hann velur.
Flokkun þessi er því einkum til gagns og glöggvunar
fyrir kennara við val ritgerða við hæfi hinna ólíku ein-
staklinga bæði í kennslutímum og á prófum.
Ég býst við, að öllum, sem við íslenzkukennslu hafa
fengizt, hafi borizt í hendur slitróttar, sundurlausar rit-
gerðir, þar sem tilgangurinn virðist aðeins hafa verið sá
að fylla nokkrar síður í ritgerðabókinni kennaranum til
þægðar. Getur verið lærdómsríkt að lesa slíkar ritgerðir
með nemendum, láta þá finna gallana á efnismeðferðinni
og benda þeim á, í hverju ritgerðunum er ábótavant.
Verður nemendum þá Ijóst, að efnisþráðurinn verður
að halda sér, þannig að hvert atriðið taki við af öðru og
hver atburðurinn reki annan, að í ritgerðinni verði að
vera fullt samræmi og rökrétt samhengi, til að tilgang-
ur hennar komi skýrt fram. Þá er og greinilegt að nemand-
inn verður í upphafi að ákveða, hvaða tökum hann tekur
efnið og gera sér meginatriðin vel ljós, fella síðan inn í
þau efnisatriði, sem hann telur sig þurfa máli sínu til
framdráttar eða til að rökstyðja hugsun sína.
Þegar nemandinn reynir að skapa sér yfirlit yfir verk-
efnið og skipa því niður, getur verið gott, að hann hafi
í huga hina venjulegu skiptingu efnisins í inngang, megin-
hluta og niðurlag.
í innganginum fer vel á því, að efnið sé skýrt eða kynnt
fyrir lesendum, að sagt sé t. d. frá, hvert nemandinn hafi
sótt heimild sína, hvort hún sé skráð eða óskráð, hvort
þekking hans sé byggð á eigin reynslu eða sótt til annarra.
Ef um frásögn er að ræða, er eðlilegt, að skýrt sé frá því,
hvar, hvernig og hvenær atburðurinn hafi gerzt og
hvort hann standi lifandi fyrir hugskotssjónum eða slæða
gleymskunnar hafi breiðzt yfir hann. Nauðsynlegt er, að
kynning efnisins sé með þeim hætti, að hún veki áhuga og