Menntamál - 01.08.1962, Blaðsíða 132

222
MENNTAMÁL
að það gefur til kynna, að um sc að ræða sérstaka námsgrein fyrir yngri
börn. En í rauninni ræðir um kennslufræðilegt og uppeldisfræðilegt
grundvallarlögmál, sem allt skólastarf þyrfti að byggjast á. Lögmál-
ið á að vera hið sama allan skólaferil barnsins. Aðeins viðfangsefnin
breytast. (Því má skjóta hér inn, að ekki mun ísak eiga sök á þessu
heiti. Hann ltefur einungis ekki séð sér fært að sniðganga hugtak,
sem orðið er allfast í málinu).
Bók ísaks er að öðrum þræði leiðarvísir í kennslu yngri barna út-
frá þessu sjónarmiði. Hún skiptist í 25 kafla, sem bera þessi lieiti:
1. inngangsorð, 2. Hvað er átthagafræði? 8. Átthagafræðilykillinn,
4. Litir og litun, 5. Liigun hluta, form og teiknitæki, 6. Barnateikn-
ingar, 7. „Hinir þrír stóru“ (Kennari, verkefni, barn), 8. Kennsluað-
ferðir, 9. Kennslutæki, hjálpargögn, áhöld og efniviður, 10. Hóp-
kennsla, einstaklingskennsla, 11. Styrkleikastig kennslunnar, 12. Fast-
ir liðir kennslunnar, 13. Undirbúningur kennslunnar, 14. Kennslu-
áætlanir eru nauðsynlegar, 15. Hlutverk kennara við kennslu og náms-
stjórn, 16. Þroskagildi námsefnis, 17. Stjórn og agi, 18. Tillag barna
í störfum og stjórn skólans, 19. Val átthagafræðiverkefni, 21. Kennslu-
áætlanir, 22. Frjálst starf barna, 23. Skólastofan, húsgögn og útbún-
aður, 24. Vélanotkun við kennslu, 25. Kjörverkefni og sjálfsnám.
Glöggt sést af þessari upptalningu, hversu margt er fjallað um
I bókinni. Hér er jrví ógjörningur að greina frá efni einstakra kafla
og rýna það. En svo að eitthvað sé sagt, þá finnst mér þeir kaflar
bókarinnar, sem fjalla beinlínis unt kennslu litlu barnanna jafn-
beztir, og hygg ég, að þeir rnuni verða flestum að gagni jafnt íoreldr-
unt sent kennurum. Aðrir kaflar eiga beinna erindi til kennarans og
eru hvatning til hans um að taka sjálfan sig í skóla og skoða í eigin
barm. Þeir kaflar eru mjög samanjrjappaðir og gjarnan settir fram í
regluformi. T. d. 15., 16. og 17. kafli, sem samanlagt eru 12J4 bls.
og innihalda 68 reglur fyrir kennara. Það ættu að verða mörgurn
starfandi kennara góð minnisblöð. Enn aðrir kaflar fást mest við
kennslufræðilega skiptingu og niðurröðun. Þeir geta helzt átt erindi
við kennaranema, sem þurfa að átta sig á stóru viðfangsefni og skipta
Jrví niður 1 yiðráðanlegar heildir.
Bókin í heild er liins vegar öllum hollur lestur. Og Jreir, sem við
kennslu fást, ættu að gera meira en lesa hana. Þeir ættu að nema
hana og nota hana sem leiðarbók. En ljóst má þeim vera, að ísak
malar ekki undir neinn. Hann tekur það jafnvel fram sjálfur: „Bókin
á ekki að vera koddi fyrir værukæra menn. Hún á miklu fremur að
vera hungurvaka, sem kallar til ábyrgðar, örvar til frumkvæðis og
athafna ...“ (bls. 11).
Sigurjón Björnsson.