Skírnir - 01.04.1920, Page 55

Skirnir]
Um fatnað.
133
og þráðanna (milliþráðavatn). Ef um jafnþykka dúka er
að ræða og hlýindi þurs dúks er táknuð með 1, þá eru
t. d. hlýindi blautrar, lausundinnar ullareinskeftu rúmlega
en bómullarlérefts liðlega x/4."
Þurkun dúka. Blautir dúkar þorna misfljótt, en þeir
fyrst að öllu öðru jöfnu, sem lakast vindast, t. d. léreft.
Til uppgufunarinnar gengur mikið hitamagn, og stafar
þvi mikil kæling af blautum fötum.
Viðloðun llautra duka. Eftirtektarvert er það, að
blautir dúkar loða mjög misjafnt við hörund og annað
slétt yfirborð. Þeir loða fastast, sem sléttastir eru, t. d.
léreft. Ullardúkar loða lítt við, og veldur því loðnan á
yfirborðinu, ójöfnur þess og stæling ullarháranna. Þessar-
ar viðloðunai’ gætir einkum á nærfötum, t. d. lérefts-
skyrtum. Slíkir dúkar, sem falla. þétt að hörundinu, stela
miklum hita frá því og gera allar hreyfingar erfiðar. Þetta
kannast allir við, sem gengið hafa í blautri léreftsskyrtu.
Slitþol og styrkleiki dúka fer eftir efni þeirra og gerð.
Ullardúkar eru venjulega. haldbeztir, en úr öllum dúka-
efnum, sem hrein eru og ósvikin, má búa til haldgóð föt.
Það eykur slitþolið til mikilla muna, ef þræðirnir i dúkn-
ueq eru margfaldir, tvinnaðir eða þrinnaðir, hárin löng o. fl.
Þvottur. Miklu skiftir það um fatadúka hve auð-
velt er að þvo þá og hreinsa, og hve vel þeir þola suðu,
sem er oft nauðsynleg til þess að drepa sóttkveikjur. Að
þessu leyti er höi og bómull hvað hentust. Dúkar úr
þessum efnum þola vel suðu og taka vel þvotti. Þeir eru
því mjög notaðir i þurkur, línlök og ýmsan fatnað. UU
Þ°br ilia suðu og þvott. Henni hættir til að þófna í heitu
vatni, og þéttist þá dúkurinn og hleypur, þó nokkra bót
megi ráða á þessu með sérstakri varúð við þvottinn.
Telja má, að sléttir dúkar séu auðþvegnari en þeir, sem
°jafnir eru og lómiklir. Óhreinindin loða fastar i þeim,
°g tekur þetta ekki sízt til ullardúka, prjónles o. því 1.