Skírnir - 01.04.1920, Side 58

136
Um fatnað.
[Skírnir
og einkum prjÓDadúkar, muni hvað hlýastir, en þó eigi
ýkjastór munur á þeim og bómullar eða jafnvel hördúk-
um, ef vefnaðurinn er þannig, að þykt og loftmagn sé
svipað. Þá er og sjálfsagt, að feldir og loðskinn muni
mjög hlý, því loftmagn þeirra er öllu meira en nokkurra
dúka.
Vindfót. Nú má eigi gleyma því, að hlýindin sem
stafa af loftinu í fatnaðinum eru bundin því skilyrði, að það
hreyfist mjög lítið. Svo er þetta að miklu leyti inni við,
og úti ef logn er, og þá reynast lausofnir dúkar og prjón
mjög hlýir. A þessu verður mikil breyting ef hvast er.
Þá næðir gegn um slíka gisna loftfylta dúka. Oðar en
loftið i dúkunum hlýnar, rekur vindurinn það burtu, og
kalt loft legst að líkamanum í þess stað. • Á þennan hátt
flyzt hitinn ört frá líkamanum. Á þessu má ráða bót með
vindfötum yzt klæða. Þau eru gerð úr þéttofnum léttum
bómullardúk, striga, t. d. náh ga vindheldum. Innan undir
slíkum fötum er þá að mestu iogn, og hlýindi lausofnu
fatanna njóta sin aftur til fulls. Sama gagn gera og olíu-
föt, sem eru bæði vindheld og vatnsheld. Sjómenn nota
þau og allajafna til þess að verjast næðingi. Ef vindþéttu
fötin, sem sjálf eru þétt og köld, væru inst klæða, gjör-
breyttust hlýindin og fatnaðurinn yrði hér um bil jafn
kaldur og vindföt væru engin. Kalda loftið blési inn að
vindfötunum, og kældi þau jafnharðan sem líkaminn hit-
afi. Til þess að vindfötin geri fult gagn þurfa þau að
vera yzt.
Þessa er sjaldnast gætt í fatnaði. Að nokkru leyti
eru þéttir þæfðir ullardúkar látnir taka á móti vind-
inum, og þó treglega næði gegnum þá, eru þeir ekki sem
bezt til þess fallnir. Aftur eru fóður oft allþétt, sama má
segja um léreftsmilliskyrtur, en þessi lög eru milli fata og
dúkarnir utan á þeim njóta þá lítt hlýinda sinna.
Þykt og þyngd fata. Þó hlýindi fata aukist eftir því
sem þau eru þykkari, þá vaxa ekki hlýindin að sama
skapi og þyktin. Ynstu lögin hlýja tiltölulega langmest.