Iðunn : nýr flokkur - 01.12.1929, Side 14

336
Dularfull fyrirbrigði í fornrilum vorum.
IÐUNN
þá höfðingja, sem hafi verið í Vopnafirði, Eyjafirði,
Breiðafirði og Ölfusi, og það bendir á, að menn hafi
trúað því, að þessar landvæltir fylgdu þeim. En í Land-
námu er enn greinilegri bending um það, hvernig land-
vættir, eftir trú fornfeðra vorra, fylgdu einstökum mönnum
og veittu þeim fulltingi. Þrír synir Molda-Gnúps hétu
Björn, Þorsteinn hrungnir og Þórður leggjandi. Land-
náma segir svo frá þeim: >Björn dreymdi um nótt at
bergbúi kæmi at honum ok bauð at gera félag við
hann, en hann þóttist játa því; eftir þat kom hafr til
geita hans, og tingaðist þá svo skjótt fé hans, at hann
varð skjótt vellauðigr; síðan var hann Hafr-Björn kallaðr.
Þat sá ófreskir menn, at landvættir allar fylgdu Hafr-
Birni til þings, en þeim Þorsteini ok Þórði til veiðar ok
fiski*. Kristnin amaðist við þessum vættum, þó að þær
virtust ekkert vilja gera annað en gott, eins og berlega
má sjá á þættinum af Þorvaldi víðförla. En enu í dag
fullyrðir skygnt fólk, að með og á undan sumum mönn-
um sjáist verur, sem ekki eru að sjálfsögðu í mannslíki.
Vér vitum ekkert, hvernig á þessu stendur og getum
enga grein gert oss fyrir því. Að minsta kosti get eg
það ekki. En þessar staðhæfingar ófreskra nútíðarmanna
benda á það, að forfeður vorir hafi einhverja reynslu
haft í þessu efni, og að frásögurnar séu ekki með öllu
gripnar úr lausu lofti.
En svo að eg hverfi aftur að hamfara-fyrirbrigðinu,
þá er nafnið sennilega dregið af því, að fornmenn hugsuðu
sér, að á þessum ferðum væru fjölkunnugu mennirnir 1
ýmsum hömum. Sendimaður Haralds konungs Gorms-
sonar er í hvalslíki, eins eg hefi þegar bent ykkur á.
Um það verður ekkert sagt, hvort mennirnir hafi hugsað
sér það sjálfir, og þeim þar af leiðandi fundist þetta.
En ekki er það neitt ólíklegt, því að þeir hafa tæples3