Iðunn : nýr flokkur - 01.12.1929, Page 69

IÐUNN
Ungir rithöfundar.
391
það kirkjan í »Vefaranum«, sem gengur sigrandi með
sálina af hólmi, en konan sekkur úf í frásagnarleysið,
buguð af sorgum. Þessi úrslit eru eðlileg, þar sem bar-
ist er um sál skáldsins, því að hún er andlegs uppruna
eins og kirkjan, en það skal sagt konunni til uppreisnar,
að hún hefði vafalaust hrós3Ö sigri, ef baráttan hefði
staðið um hold skáldsins, því að konan er dýrðleg upp-
spretta alls hins dásamlega mannlegs holds á jörðinni.
Þegar auga er komið á þetta, verða fáránlegar allar
deilur um einstök atriði í efni bókarinnar. Hún er eng-
inn boðskapur, hvorki fagnaðar né ófagnaðar. Hún er
lýsing á vopnaviðskiftum og vígbrögðum. Það eru
dregnar upp myndir, ýmist tælandi eða fælandi, ýmist
fagrar eða Ijótar, ýmist saklausar eða syndum spiltar,
eftir því, hverjar þykja baráttuöflunum vænlegastar til
sigurs, og hvert viðhorf skáldsálin veitir þeim eftir því,
hversu hún sfillist í þann og þann svipinn fyrir innan-
aðkomandi hvatir eða utanaðkomandi áhrif atvika og ör-
laga, og það hefir í sjálfu sér engin áhrif á gildi bók-
arinnar, hvort lesandanum eru þessar myndir geðfeldar
eða ógeðfeldar. Hún er eins og veðurfarslýsing, þar sem
það er skráð, sem viðrar, hvort sem það er sólskin eða
súld, hret eða hlýindi, stormur eða logn, frost eða þíða,
og spurningin er að eins um það, hvort lýsingarnar eru
sannar. Fróðleikurinn um hvort tveggja er merkilegur,
en munurinn er sá, að margir eru til vitnisburðar um
veðrið, en um ólguna og straumhvörfin í skáldsálinni
fær enginn borið nema skáldið sjálft, enda er svo einnig
um hugarástand hvers sem er.
„Hugr einn þat veit,
es býr hjarta nær;
einn es hann sér of sefa“,
segir hin forna spekin. Um sannindi sálarlífslýsinga verður