Eimreiðin - 01.09.1962, Síða 34

210
EIMREIÐIN
skipta örlög lögmannsstólsins frá Grund, og væri henni það þ° ‘
vissu leyti skyldara en öðrum. Auðvitað hlýtur að því að re^a’.
reyndar fyrir löngu tímabært, að íslendingar fari að hyggja a 1 ,j
flutning stólsins, því vissulega á hann hvergi heima nema á ls ‘ g
og þá lielst í Hæstarétti landsins. En vitanlega verður að fara g
slíku með fullri gát og tilhlýðilegri kurteisi, þar sem vart verða a r
brigður bornar, að hið danska safn sé löglega að grip þessunr
a. m. k. hvað vörslu hans snertir, enda þótt fleiri sjónarm'ð
væntanlega til greina í slíku tilfelli, svo sem síðar verður að V1 'selll
Verður nú sagt hér lauslega frá grip þessum, og því helsta,
vitað er um sögu hans og uppruna, og í meginatriðum stuðst við
lýsingar próf. Matthíasar Þórðarsonar í Árbók fornleifafélagpins ^
sem og annað það, sem ráða má af áletrunum eða útskurði a ° ^
„skyldum" grip hér á Þjóðminjasafninu, „frúarstólnum" frá e’
f leiðinni verður svo, til fróðleiks og gamans, rifjað upp þa® lCgal-
sem lieimildir greina um ævi og örlög þess fólks, sem hér kenrm1
lega við sögu. Og sumpart reyndar vikið nokkuð út af hinum ^
bundnu leiðum, einkurn að því er varðar Ara lögmann og sógu
Loks verður svo leitt getum að því, hvort mynd Jóns Arasonar
vera að finna í útskurði stólsins.
II.
dar-
Stóll sá, sem hér um ræðir, er annar eða einn hinna frægu , s.
stóla“ úr Eyjafirði, sem nú er talið fullvíst, að Þórunn á Grund, .1 ^
dóttir Arasonar biskups, hafi látið gera um eða skömmu fyr11 ^
Stólana hefir skorið Benedikt Narfason, frábær listamaður, elJ ^
menn vita annars ekki mikil deili á. Ólafur Gunnlaugsson 1111 ,
Grund eignaðist tvo stólanna á öndverðri síðustu öld, á „upP*30 £lJgii
kallað var, en þriðji stóllinn virðist þá hafa verið glataður eða a ^.^ja
orðinn. Stólarnir flæktust síðan til Kaupmannahafnar, laust fylir
öldina, að því er ætla má í þeirri veru, að þeir yrðu settir þar a ^
en forngripasafn var þá enn ekkert hér á landi. Hinsvegar var 1
að stofna íslenzka deild við Þjóðminjasafnið í Höfn, og k°nr ()[lUin
Finnur Magnússon frá Meðalfelli þar mjög við sögu, og fra
bárust Grundarstólarnir síðan á safnið þangað. Leið svo fram u® ^
Ekki virðast menn þá, og lengi síðan, hafa gert sér grein fyrl^strú
runa eða sögu stólanna frá Grund, né áttað sig á hver væn »
Þórunn", sem útskurður þeirra tilgreinir. Það er fyrst Jón Siguielss01 jtli.
seti, og síðan Kr. Kaalund og próf. Matthías Þórðarson, sem leysa
Eru nú ekki lengur bornar brigður á, að það hafi verið fruin a ^rrjr
Þórunn Jónsdóttir Arasonar, sem látið hafi gera stólana, ein° 0g
sjálfa sig, annan fyrir bróður hennar, Ara lögmann í Möðru