Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.11.2000, Qupperneq 23

Tímarit lögfræðinga - 01.11.2000, Qupperneq 23
Við sönnunarmatið verður dómarinn að gæta þess að láta ekki geðþótta eða einstaklingsbundin sjónarmið sín ráða niðurstöðunni.33 Persónuleg afstaða dómara á einmitt ekki að hafa áhrif á það hvernig hann rökstyður niðurstöðu í dómsmáli vegna þess að það væri ekki í samræmi við regluna um óhlutdrægan dómstól, sem mælt er fyrir um í 1. mgr. 70. gr. stjórnarskrárinnar, sbr. 1. mgr. 8. gr. stjórnskipunarlaga nr. 97/1995, og 1. mgr. 6. gr. Mannréttindasáttmála Evrópu, sbr. lög nr. 62/1994.34 Reglan um frjálst sönnunarmat dómara hefur einnig verið skilgreind þannig: Sönnunarmat dómara er frjálst, eins og sagt er, en í dómi sínum má hann ekki byggja á tilfinningu sinni eingöngu eða einhverjum innblæstri. Niðurstaða hans verður að vera grundvölluð á hlutlægu mati á þeim sönnunargögnum, sem flutt eru fram í málinu. Aðrir en dómarinn eiga að geta komist að sömu niðurstöðu með því að kanna það sem fram er fært, eins og dómarinn og beita skynsamlegri röksemdafærslu. Með öðrum orðum má segja, að dómarinn eigi að sannfærast um niðurstöðuna eða komast að niðurstöðu með því að kanna eða íhuga framflutt sönnunargögn af fyllstu alúð og samviskusemi og beita skynsamlegri röksemdafærslu.35 Matið verður þó að einhverju leyti háð viðhorfi dómara vegna þess að hann verður óhjákvæmilega að styðjast við eigin dómgreind. En þegar hann metur hvort fram hefur komið lögfull sönnun hlýtur hann að gera það „eins og lög- fróður, góður og skynsamur maður myndi að hans hyggju almennt gera.“36 Reglan um „frjálst sönnunarmat felur ekki í sér frelsi til að láta niðurstöðu sönnunarmatsins ráðast af öðru en því, sem dómarinn eftir beztu þekkingu og samvisku telur satt, rökrétt og í samræmi við almenn lagaleg viðhorf“.37 Rök- semdir dómara eiga samkvæmt þessu ekki að vera byggðar á geðþótta, sér- visku, tilfinningum eða persónulegum skoðunum hans. í opinberum málum hvílir sönnunarbyrði um sekt sakbomings og atvik, sem telja má honum í óhag, á ákæruvaldinu, sbr. 45. gr. laga um meðferð opinberra mála. Samkvæmt 2. mgr. 70. gr. stjómarskrárinnar, sbr. 2. mgr. 8. gr. stjórnskip- unarlaga nr. 97/1995, skal hver sá sem borinn er sökum um refsiverða háttsemi talinn saklaus þar til sekt hans hefur verið sönnuð. í 2. mgr. 6. gr. Mannrétt- 33 „Ekki má skilja orðin „frjálst mat“ þannig, að átt sé við einstaklingsbundna, lauslega og e.t.v. tilfinningamótaða handahófsákvörðun. Við matið ber að beita algerlega hlutlægu sjónarmiði og miða það við gögn máls þannig, að aðrir, sem til þekkja, geti fallizt á að matið sé rétt“. Einar Arnórsson og Theodór Líndal: Réttarfar II, bls. 188. 34 Sjá einnig P. van Dijk og G.J.H. van Hoof á bls. 452 í Theory and Practice of the European Conventíon on Human Rights: „Although a judge of course also has personal emotions, also during the proceedings, he must not allow himself to be led by them during the hearing of the case and in the formation of his opinion“. 35 Bogi Nilsson: „Um sönnunargögn og sönnunarfærslu í sakamálum". Úlfljótur, 4. tbl. 1991, bls. 343. 36 Björn Þ. Guðmundsson: Lögbókin þín, bls. 391. 37 Þór Vilhjálmsson: Réttarfar III, bls. 49. 189
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100

x

Tímarit lögfræðinga

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.