Tímarit lögfræðinga - 01.11.2000, Side 75

Framkvæmdaáætlun Hollustuverndar er glöggt vitni um þá þróun. Drög að
Framkvæmdaáætlun fyrir Island er ítarleg samantekt um ástand mengunar við
strendur landsins og hvemig tekið hefur verið á þeim málum hér á landi.
Eftirfarandi umfjöllun um helstu uppsprettur mengunar sjávar frá landi við
strendur Islands og lagaumhverfi á þessu sviði, er að mestu leyti byggð á efni
sem tekið hefur verið saman og er að finna í drögum að Framkvæmdaáætlun
fyrir ísland.
5.1 Skólp
Stærstu uppsprettur skólps hér á landi em íbúðabyggð, fiskvinnsla, búfjár-
slátran og iðnaður svo sem mjólkurbú, fiskeldi, vefnaðarvöruiðnaður, sútunar-
verksmiðjur og þvottahús auk stóriðju. Mengun vegna skólps er að mestu leyti
bundin við strandsvæði í kringum útrásir frá þéttbýli.63 Mælingar sem gerðar
hafa verið í fráveitukerfi Reykjavíkur sýna að mengun vegna skólps er svipuð
og í nágrannalöndum okkar.
Gildandi lagarammi eftirlits og vöktunar varðandi skólp og fráveitumál eru
lög nr. 7/1998 um hollustuhætti og mengunarvamir, ásamt reglugerðum nr.
796/1999 um mengunarvamaeftirlit og nr. 798/1999 um fráveitur og skólp. í
þeim lögum er að finna reglur um hreinsun skólps hér á landi og er þar meðal
annars kveðið á um það að fyrir lok ársins 2005 skuli komið á viðeigandi
hreinsun skólps frá öllum þéttbýliskjörnum á landinu.64
Að mati Hollustuverndar ríkisins, sem hefur yfirumsjón með þessum
málaflokki, ætti hafið umhverfis Island vel að ráða við að þynna eða eyða þeirri
skolpmengun sem í það fer. Því ætti að vera einfalt að halda mengun vegna
skólps hér á landi í lágmarki. Staða fráveitumála er hins vegar þannig í dag að
meiri hluti skólpsins fer óhreinsað í sjóinn. Með þeim lögbundnu framkvæmd-
um sem nú eru fyrirhugaðar, og sums staðar er byrjað á, telur Hollustuvernd
hins vegar, í drögum að Framkvæmdaáætlun fyrir Island, fyrirséð að ástandið
mun breytast til hins betra í náinni framtíð.
samning); Alþjóðasamningur um varnir gegn mengun sjávar frá skipum (MARPOL), Alþjóða-
samningur um varnir gegn mengun hafsins vegna losunar úrgangsefna og annarra efna í það (Lund-
únasamningurinn); Samningur Norðurlanda um gagnkvæma samvinnu vegna óhappa af völdum
olíu og annarra hættulegra efna (Kaupmannahafnarsamningurinn); Framkvæmdaáætlun um sjálf-
bæra þróun í íslensku samfélagi; Ríóyfirlýsingin; Dagskrá 21 og Aðildarsamningur Norðurskauts-
ráðsins.
63 Útstreymi lífrænna efna er þó ekki í beinu sambandi við fbúafjölda heldur fremur eftir þeirri
atvinnustarfsemi sem þar fer fram. Þannig er mengun vegna skólps hæst á Austurlandi, einkum
vegna mikillar fiskvinnslu á svæðinu.
64 Með lögum nr. 53/1995 um stuðning við framkvæmdir sveitarfélaga í fráveitumálum er stuðlað
að styrkveitingum til þeirra sveitarfélaga sem leggja í framkvæmdir við fráveitur innan þeirra
tímamarka sem fram koma í reglugerð nr. 798/1999 um fráveitur og skólp.
241