Hugur - 01.01.1997, Qupperneq 57

Hugur - 01.01.1997, Qupperneq 57
HUGUR Samrœðusiðfrœði Jurgens Habermas 55 sem er opin fyrir rökræðu, þekkingar sem gerir kröfu til réttmætis og hægt er að gagnrýna, þ.e.a.s. þekkingar sem hægt er að deila um á grundvelli raka.“14 Með þessum „ósjálfhverfa“ (decentred) skilningi á heiminum er líf- heiminum „stillt upp“ í fjarlægð um leið og efnisheimurinn er tekinn fræðilegum tökum, félagsheimurinn er útskýrður frá siðferðissjónar- miði og hugarheimurinn túlkaður fagurfræðilega.15 Á vettvangi sam- skipta ríkir (meira eða minna) „skilyrt afstaða“ sem opnar fyrir mögu- leikann á því að taka upp samræður (eða rökræðu), sem er „yfir- vegaðra“ eða meira krefjandi form samskiptabreytni.16 Samræðu- siðfræði tengist sérstaklega hinni siðferðilegu sýn á samfélagið sem er tekin upp þegar réttmæti/lögmæti ríkjandi stofnana er dregið í efa. Undir þeim kringumstæðum njóta þær ekki lengur þegjandi sam- þykkis og eru því mögulegt viðfangsefni siðferðilegrar rökræðu. Við gerum greinarmun á þeirri félagslegu staðreynd að viðmið er almennt viðurkennt og því hvort það verðskuldar slíka viðurkenningu.17 Það er hugsanlegt að viðmið sem er almennt viðurkennt sé óréttmætt, þ.e. að ekki sé hægt að réttlæta það með skynsamlegum rökum í samræðu. Ef réttmæti viðmiðs er dregið í efa rofnar það bakgrunnssamkomulag sem stuðlar að samhæfingu félagslegra athafna í daglegum samskipt- um fólks. Samræður eru aðferð til þess að rökræða siðferðileg efni þar sem „þátttakendur halda áfram samskiptum sem miða að gagnkvæm- um skilningi eða samkomulagi með gagnrýnu hugarfari í þeim til- gangi að endurvekja samkomulag sem hefur verið rofið.“18 Sam- komulag er í höfn ef þátttakendumir - allir sem einn - sannfærast um eitthvað í sameiningu. Slíkt gæti falist í því að viðmið sem naut almennrar viðurkenningar áður en það varð umdeilt hljóti almenna viðurkenningu á ný eða að því sé skipt út fyrir aðra kröfu sem álitin er réttmæt. Samræðusiðfræði Habermas hefur þannig ættarmót síð-kantískra kenninga á borð við kenningu Alans Gewirth þar sem reynt er að leiða 14 „Moral Consciousness," s. 138. 15 „Discourse Ethics," s. 107. 16 „Moral Consciousness," s. 156. 17 „Discourse Ethics,“ s. 61. 18 Sama rit, s. 67.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136

x

Hugur

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Hugur
https://timarit.is/publication/603

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.