Ný saga - 01.01.1988, Side 12

Auður G. Magnúsdóttir
kennt var verkmanni föður
hennar . . . Ekki hataði
Högni hana firir þat, ok
ekki hélt hann nú dóttur
sinni minnr á loft en áðr
þetta gjörðist.14
Seinna var þó gert opinbert
að faðir barnsins hefði verið
Hreinn Hermundsson, er þá
var látinn, en á meðan hann
lifði hafði Snælaug „þorat ei
upp at kveða sakir ríkis Her-
mundar föður hans.“15 Her-
mundur var goðorðsmaður
og sennilega hafa tilfinningar
Högna til dóttur sinnar ráðist
af því að hann vissi ætíð rétt
faðerni barnabarns síns, og
þótti ekki slæmt.
Hin dóttir Högna var gift
Eyjólfi Stafhyltingi. Þau
hjónin létust bæði frá tveimur
börnum, Ara og Olöfu. Segir
svo frá afdrifum barnanna:
Ari . . . var lostinn líkþrá,
ok Ólöf . . . varð hálf-fífla
ok seldi hann [væntanlega
Eyjólfur] Snorra Sturlu-
syni meðr ráði Snælaugar í
Bæ staðarforráð, en hann
skyldi gifta hana ok fá
henni penínga, en giftíng
sú kom ekki fram, ok átti
hún börn með strákum.16
I þetta sinn brást Snorra
amorsbogalistin og af frá-
sögninni er auðsætt að Ólöf
átti ekki uppreisnar von eftir
barneignir sínar með ótíndum
strákum. Hin óskilgetna dótt-
ir Snælaugar og Hreins óx úr
grasi og varð frilla Snorra
Sturlusonar og móðir Ingi-
bjargar Snorradóttur sem gift-
ist seinna Gissuri Þorvalds-
syni. Snælaug þótti að engu
óálitlegri kvenkostur eftir
barneignina, vegna þess
hversu göfugur barnsfaðirinn
var. Ólöf fékk hins vegar að
gjalda þess að vanda ekki val
rekkjunauta sinna betur.
Einnar nætur ævintýri, og ást-
ir kvenna til sér lægra settra,
voru forboðnir ávextir og gera
má ráð fyrir því að ákvæði
Grágásar um legorðssakir
hafi fyrst og fremst beinst
gegn slíku.
Ákvæði lögbóka hafa því
verið ágætis baktryggingþeim
sem töldu sér misboðið. Oft
kemur fyrir að konur eru flek-
aðar til vanvirðingar við eigin-
menn þeirra og feður. Ef rétt
var að farið, þurfti ákvæðanna
ekki við. Höfðingjar fengu sér
varla fasta frillu eða fylgikonu
nema að höfðu samráði við
lögráðendur konunnar. Þá fór
fram réttur forleikur, rétt eins
og fyrir hjónaband.
FRILLULÍFI í
STJÓRNMÁLALÍFI
Þegar Ormur Jónsson tók
sér fyrir frdlu Þóru Eiríks-
dóttur, systur Kolskeggs
auðga, hefur það efalítið ekki
verið án samráðs við Kol-
Barneignir með
ógiftum stúlkum og
ástleitni við þær var
fyrst og fremst
móðgun við fjölskyldu
hennar, þvi gera má
ráð fyrirþví að
spjöiiuð hafi stúlkan
verið álitin lakari
kvenkostur, eða ekki
jafn góð „fjárfesting“
og áður.
Þórður kakali giftist
ekki, hann átti börn
með fjórum konum.
4
Það má ætla að samningsaðilar hafi „rætt málin yfir öikrús" þegar samningar um
frillukaup og pólitískan stuðning voru gerðir.
skegg. Og þrátt fyrir að Ormi
hafi kannski fundist konan
hin fríðasta, réð það varla
sambandinu því Kolskeggur
var vellauðugur, en Þóra
einkaerfingi hans og börn
hennar eftir hana. Ormur
hafði af fé Kolskeggs eins og
hann vildi, og seinna forræði
yfir eignum barna sinna. Kol-
skeggur var enginn kotungur,
og hefði án efa getað fengið
einkasystur sinni gott gjaforð
en valdi henni fremur frillu-
stöðu. Hugsanlega hefur Kol-
skeggur sóst eftir völdum í
krafti auðs síns en orðið undir
í baráttunni við hina metnað-
arfullu Oddaverja, sem vildu
styrkja stöðu sína á Rangár-
völlum. Það er því líklegt að
þeir Kolskeggur og Ormur
hafi rætt stöðuna yfir ölkrús
og gert með sér samning um
konu og eignir. Kolskeggur
hefur því keypt sér vináttu og
vernd Oddaverja. Dæmin eru
fleiri.
Sturla Sighvatsson átti sér
frillu ættaða úr Miðfirði, Vig-
dísi Gíslsdóttur. Ljóst er að
þeim feðgum Sighvati og
Sturlu gat verið verulegur
akkur í að eignast sem banda-
menn ætt Gísls á Reykjum í
Miðfirði enda segir sagan:
„margt var þá röskra manna í
Miðfirði.“17 Bróðir Vigdísar,
Guðmundur, barðist líka eins
og hetja í liði þeirra feðga uns
yfir lauk og komst til mann-
virðinga.
Þórður kakali giftist ekki,
hann átti börn með fjórum
konum. Ein þeirra var Kol-
finna Þorsteinsdóttir, systir
Eyjólfs ofsa, en hann komst
einmitt til mikilla mannvirð-
inga, ma. vegna sambands síns
við Þórð kakala.
10