Ný saga - 01.01.1988, Blaðsíða 73

Ný saga - 01.01.1988, Blaðsíða 73
Ég myndi nú kannski orða þetta svolítið öðruvísi, við er- um að safna heimildum en ekki búa þær til. Þegar t.d. Jón Arnason og þeir fóru að safna þjóðsö.gum, þá voru þeir ekki að búa til þjóðsögur, þeir skrifuðu þær niður eftir öðr- um og reyndu að safna þeim systematískt. Nú sitjið þið inni á skrif- stofu og búið til spurningar og spekúlerið íþví við hverju þið viljið fá svör. Síðan fellið þið spurningarnar undir ákveðna skrá. Þá er valið fólk sem á að svara þeim. Skrárn- ar eru sendar út og svör fást. Svo kemur aðþvíað vinna úr þessu. Þá er mjög mikilvægt að bera saman svörin því þarna eru kannski tveir, þrír fjórir, sem svara á svipaðan hátt. Þarna er komin ný heimild. Það er ekki verið að spinna hana upp, en það er verið að búa til nýjan heim- ildarílokk. Svörin eru settinn á tölvu, notað textaleitarfor- rit og það er hægt að gefa stikkorð. Síðan kemur e.t.v. fræðimaður og hann biður um það sem hann er að leita að og þarna fær hann alveg nýjan heimildarflokk sem finnst ekki annars staðar. Þið eruð á þennan hátt að búa til heimildir, er það ekki?. Ég kann ekki við orðalagið „að búa til heimildir". Það er eins og við séum að skálda upp. Ég vil segja að við séum að búa til heimildabanka, og við hvetjum fólk til að láta af hendi rakna heimildir, sem ella kynnu að glatast að eilífu. Er minni fólks gott efþess- ar heimildir eru bornar sam- an við aðrar heimildir ? Það er eitt í þessu sem mað- ur þekkir vel. Fólk sem er orðið minnisskert á nútímann getur verið alveg hreint og tært á það sem var í bernsku þess og æsku. Þetta er nokk- uð, sem er bara líffræðilegt fyrirbæri, og allir læknar þekkja: langminni getur verið í lagi þótt menn muni ekki það sem þeir sögðu fyrir klukku- tíma. En þetta veldur því oft að heimildarmenn taka að vantreysta sjálfum sér sem er óþarfi. Auðvitað er fólk ákaf- lega misminnugt. En ég get ekki séð að það sé nokkur munur á þessum heimildum og þeim sem menn skrifuðu sem endurminningar jafnvel fyrr á öldum. Auðvitað er kannski mest að marka það sem er skrifað jafnóðum eins og annálar, maður getur svo sem fallist á það sjónarmið. En ég get ekki séð að það sé neinn eðlismunur á þessu og þegar t.d. Jón í Hrepphólum er að skrifa Biskupaannála um 1600. Fólk man kannski ekki ár- töl en veit nákvæmlega hverju það klæddist og hve- nær það borðaði, sem er kannski frekar það sem þið eruð að slægjast eftir? Já, það er eitt vandamálið. Ef fólk man ekki ártalið upp á hár, finnst því eins og allt sé að hrynja, þá sé allt glatað. En það kemur okkur náttúrlega lítið við hvort eitthvað gerist árið 1926 eða 1927. Varðandi tiltekna atburði getum við sjálf leitað í rituðum heimild- um. Það er frekar klæðaburð- ur og matarvenjur sem skipta máli. Það er náttúrlega mjög gott að vita áratuginn svona hér um bil. Fólk miðar oft við einhvern viðburð, t.d. fyrir eða eftir fyrra stríð, eða Al- þingishátíðina eða hvort það var í kreppunni eða fyrir kreppuna. I sambandi við þá sem svara, hefurðu fundið ein- hvern mun á þeim sem aldir eru upp í þéttbýli og hinum sem eru í sveitinni. Muna þeir betursem eru í sveitinni? Ég er ekki viss um að þeir muni betur en þeir eru hlut- fallslega miklu fúsari til að svara. Það er auðveldara að fá menn úr bændastétt, karla og konur, til að svara heldur en t.d. sjómenn og verkamenn. Afhverju ætli það sé? Ég veit það ekki, en ég hef vissar hugmyndir. Það er ákveðin hefð í bændasamfé- laginu að menn skrifi. Menn héldu þó ekki væri annað en ærbækur og menn skrifuðu niður dálítið um veðrið og jafnvel dagbækur og menn skrifuðu talsvert sendibréf. Bara þetta að skrifa, það vafð- ist ekki eins mikið fyrir. En í kaupstöðum þá er einhvern veginn minna um skrif, af hverju sem það stafar. Menn héldu ekki sams konar bú- reikninga í kaupstöðunum og menn þurftu ekki eins að skrifa bréf milli nágrannanna, það var styttra að fara og síðan kemur síminn. Kringumstæð- Þad er höluðmunurinn að í sjálfsævisögum eru menn, a.m.k. langflestir, að segja frá einhverju sem þeim finnst hafa verið stærri atburðir í slnu lífi. Ég vil segja að við séum að búa til heimildabanka, og við hvetjum fólk til að láta af hendi rakna heimildir, sem ella kynnu að glatast að eiiífu. 71
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132

x

Ný saga

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ný saga
https://timarit.is/publication/806

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.