Ný saga - 01.01.1988, Page 98

Ný saga - 01.01.1988, Page 98
Gísli Gunnarsson VIÐREISNARSTJÓRNIN, — HUGMYNDIR OG VERULEIKI. Þessi fasta gengisstefna var i samræmi við alþjóðlega stefnu I gengismálum á þessum tíma... 4 Skiptar skoðanir eru og hafa verið um vibreisn- arstjórnina 1959— 1971 og þar með einnig arftaka hennar, vinstri stjórnina 1971—1974. Þessum ríkis- stjórnum var það báðum sam- eiginlegt að þær breyttu nokkuð um stefnu í efnahags- málum frá því sem áður var. Viðreisnarstjórnin stefndi að auknu frjálsræði í viðskipta- og atvinnumálum en vinstri stjórnin hafði það fyrir meg- inmarkmið að ríkisvaldið beitti sér fyrir nýframkvæmd- um til eflingar sjávarútvegi og byggð í landinu. Segja má að fólk hafi til- hneigingu til að sjá báðar þessar ríkisstjórnir ýmist sem draumsýn um fyrirmyndar- stjórnina eða dæmi um víti til að varast. Fylgismenn við- reisnarstjórnarinnar telja þá yfirleitt vinstri stjórnina hafa verið meiri háttar óhapp fyrir íslensku þjóðina meðan fylg- ismenn vinstri stjórnarinnar eru vægast sagt neikvæðir í umfjöllun sinni um viðreisn- ina. Skiptingin í þessa tvo hópa fer nokkuð eftir flokks- línum; Sjálfstæðisflokkur og Alþýðuflokkur mynduðu viðreisnarstjórnina en Al- þýðubandalagið og Fram- sóknarflokkur mynduðu vinstri stjórnina. En afstaðan til umskiptanna 1971 fer einn- ig eftir forgangsröð hvers og eins um æskileg efnahags- markmið. Hver er afstaðan til ríkisafskipta af efnahagsmál- um, til byggðastefnu, til mik- ilvægis þess að berjast um- fram allt gegn verðbólgu? Eins og rakið verður hér á eftir kom Viðreisnarstjórnin einkum með nýjungar á fyrsta hluta starfsferils síns. Hverjar voru þœr* SJÁVARÚTVEGUR Ríkisstjórnir 6. áratugarins höfðu komið á viðamiklu millifærslukerfi í sjávarútveg- inum. Gengi krónunnar var haldið föstu eftir miklar geng- islækkanir árið 1950. Þessi fasta gengisstefna var í sam- ræmi við alþjóðlega stefnu í gengismálum á þessum tíma, sem gekk út á það að ekkert einstakt land mátti breyta gengi sínu án samráðs við önnur lönd í Alþjóðagjald- eyrissjóðnum. Þar sem verð- bólga á Islandi var þá meiri en í helstu viðskiptalöndunum hefði án efa fengist leyfi til gengislækkunar þegar um miðjan áratuginn, en hræðsla við verðbólguáhrif gengis- lækkunar gerði það að verk- um að í hana var ekki ráðist. í staðinn var það ráð tekið að setja sérstakan skatt á inn- flutningsvörur, einkum svo- nefndar „munaðarvörur", og skattféð var síðan notað til að greiða niður útflutningsvörur í sjávarútvegi. Viðreisnarstjórnin hætti við millifærslukerfið og Lekkaði í staðinn gengi krónunnar um 34%. KJARAMÁL Til að hindra að hækkað verðlag, sem kom í kjölfar gengislækkunarinnar, hefði í för með sér hækkað kaup- gjald, var vísitölubinding launa afnumin, en hún hafði verið við lýði allt frá stríðsár- unum. Til að bæta láglauna- fólki upp tekjumissinn voru barnabætur hækkaðar og einnig voru skattleysismörk tekjuskatts hækkuð og var til- .ýiiiL— n i, i * M " n' n ' * InrLT'ST-í'-*'*5- i i i i 2m'r . .... 1 HR'Á Haustið 1963 lagði „viðreisnarstjórnin" fram frumvarp á Alþingiþar sem m.a. var kveðið á um bann við verkföllum. Verkalýðshreyfingin lýsti mikilli andstöðu við frumvarpið og 4. nóvember efndi ASÍ til mótmælafundar á Lækjartorgi. Að fundi loknum héldu margir að Alþingishúsinu til að undirstrika óánægju sína. Frumvarpið var eigi að sfður samþykkt I neðri deild, en var dregið til baka við þriðju og síðustu umræðu í efri deild um miðjan mánuðinn. 96
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132

x

Ný saga

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Ný saga
https://timarit.is/publication/806

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.