Vaki - 01.09.1953, Blaðsíða 66

vai- niður kominn. Eftirmálar um hann
birtust í blöðunum. En Éluard hafði
eklci verið orðinn leiður á að lifa, heldur
hafði hann verið orðinn leiður á París.
Að minnsta kosti hafði hann tekið sér
fari með skipi frá Marseille 15. maí
1924 án þess að hafa neinn sérstakan
áfangastað í huga, flækzt um í sjö mán-
uði, komið til Indlands, Suðurhafseyja
og hver veit hve margra nýstárlegra
staða.
Éluard ferðaðist annars víða um Ev-
rópu, meðal annars til Spánar skömmu
fyrir byltinguna, og hefur hann þýtt
kvæði eftir spænska óðsnillinginn Gar-
cia Lorca og gert sitt til að búa honum
þann frægðarsess sem hann hefur skipað
með Frökkum.
Árið 1926 gefur Éluard út ljóðabókina
Capitale de la Douleur. Menn viður-
kenna hann þá fremstan ungra skálda á
Frakklandi. Næstu árin eftir útkomu
þessarar bókar er hann önnum kafinn
við ritstjórn fyrir þá súrrealistana, en
þeir gáfu jafnan út tímarit og fluttu
þar áróður fyrir stefnunni. Þá samdi
hann bækur í félagi við önnur skáld, en
merkust þeirra er ef til vill L’immaculée
Conception, er þeir sömdu saman hann
og André Breton (1930).
La Rose Publique kemur út 1934, og
er sú bók talin vera hvað mest í anda
súrrealismans af öllum bókum hans.
I byrjun ársins 1936 fer Éluard til
Spánar að halda þar fyrirlestra í sam-
bandi við yfirlitssýningu á verkum Pí-
cassós. Sama ár gefur hann út bókina
Yeux Fertiles.
Tvær bækur hans, sem út komu á
stríðsárunum síðari, eru taldar merkur
áfangi í ljóðagerð hans. Livre ouvert
heitir hvor þessara bóka, Opin bók. En
Louis Parrot segir, að þar megi lesa
sögu þjóðar hans, ef vel sé að gáð.
Eymd mannkynsins, hernaðarbrjál-
æðið, undirokun þjóða, kúgun alþýðu,
allt orkar þetta á skáldskap hans, ekki
sízt í opnu bókunum og þeim bókum
sem hann síðar gaf út.
Fátæklingarnir tíndu brauð sitt upp úr
göturæsunum
Og ég heyrði talað lágt hyggilega
Um gamla von eins stóra og höndina.
(Poésie et Vérité 1924.)
Éluard helgaði krafta sína andspyrnu-
hreyfingunni á þeim árum, þegar naz-
istar höfðu her í landi hans. Louis Par-
rot segir, að hann hafi farið úr einum
stað í annan með töskuna sína undir
hendinni, úttroðna af bönnuðum leyni-
ritum, enda þótt hann ætti hvern dag á
hættu að borin væru kennsl á hann og
honum varpað í fangelsi. Eftir útkomu
bókarinnar Poésie et Vérité, sem Þjóð-
verjar töldu hættulega bók, skipti hann
um íverustað mánaðarlega og flutti ekki
annað með sér en pappírsmiðana, sem
hann orti á drög kvæða sinna.
Islendingar þekkja lítið til nýrri ljóð-
smiða Frakka. Einn þeirra, Paul Éluard,
hefur kvatt þennan heim. En ljóð hans
deyja ekki með honum. Þau lifa. Þau
eiga skilið að berast víða, einnig til Is-
lands. En því miður er erfitt að þýða
kvæði hans á aðrar tungur þannig, að
þau glati ekki upprunaleik sínum. Ein-
ungis fáein ljóða nans hafa verið þýdd
á íslenzku, og menn skyldu varast að
dæma hann eftir þeim tilraunum, sem
þar hafa verið gerðar til að kynna hann
íslenzkum ljóðavinum.
J. Ó.
TIMARITIÐ VAKI
64