Ritmennt - 01.01.1998, Side 21

Ritmennt - 01.01.1998, Side 21
RITMENNT JÓNATAN Á ÞÓRÐARSTÖÐUM að skoða, safna og varðveita minningu og ýmsar fornmenjar fyrri tíma sem annars hefðu að líkindum farið forgörðum, að áhugi hans í því efni hafi verið næsta dæma- fár á þessum síðustu árum. í sömu ræðu segir Ásmundur að Jónatan hafi þegar fyrir nokkru verið orðinn þjóðlcunnur, elcki að- eins fyrir fróðleik sinn heldur einnig fyrir það hve fágætri vernd hann hélt yfir skógin- um á jörð sinni „sem hann bar svo fyrir hrjósti að viðkvæmara var honum fátt eða meir særandi en að sjá anga slitinn ógæti- lega eða athugalaust af eik í skóginum sín- um [...] en útbeit í skóginum vildi hann eigi nota, sem flestir aðrir, vegna hlífðar við skóginn sinn, hvað þá að hann léti höggva hann." Sá hugsunarháttur að hlífa skógi hafi því miður verið næsta sjaldgæfur á landi hér, honum hafi verið fórnað fyrir stundarábata í stað þess að láta hann prýða og vernda landið frá uppblæstri. Hefði hugs- unarháttur Jónatans verið almennari væri Fn jóskadalur ekki eins beinaber og hann sé nú orðinn með pörtum.36 Til eldiviðar hefur þó Jónatan eitthvað liöggvið slcóg svo og lít- ils háttar til lcolagerðar. Var nefnt dæmi þess hér framar að Jónatan hefði greitt upp í bók með viðarkolum. Búskapur Jónatans og varðveisla skógarins Það liefur áður lcomið fram að Jónatan bjó öll sín búslcaparár á Þórðarstöðum þar sem hann hafði alist upp lijá foreldrum sínum. Lengstum var hann leiguliði Munlcaþverár- lclausturs, eins og að framan greinir (bls. 11), en með umboðið fór Jón Jónsson bóndi á Munlcaþverá, tengdafaðir Jónatans. Jón Jón- asson á Grænavatni í Mývatnssveit var lcvæntur Kristjönu systur Jónatans og í bréfi frá lionum til mágs síns frá árinu 1875 (dag- settu 18. mars) kemur fram að Jónatan er farinn að hugsa um að lcaupa jörðina og ræð- ur Jón lronum til þess.37 Elclcert varð þó af þeim lcaupum fyrr en árið 1893 en þá var Stefán sonur Jónatans tekinn við búi. Þótt Jónatan væri lengstum leiguliði lcom snemma í ljós hve honurn var annt um vöxt og viðgang slcógarins svo sem þegar liefur lcomið rækilega fram. Ekki var þó farið að stunda hér skógrælct í þeim slcilningi sem menn leggja í það orð nú á tímum, heldur fólst umönnun Jónatans fyrir skóginum fyrst og fremst í verndarsjónarmiðinu. Til er bréf frá Stefáni Stefánssyni skólameistara til Jónatans, dagsett 6. desember 1899 á Möðruvöllum í Hörgárdal. Byrjar Stefán á því að afsaka með mörgum og miklum orð- um að hafa elcki skilað bók sem hann fékk léða hjá Jónatan urn árið, hún hafi verið glötuð um tíma, fundist aftur svo að nú geti hann slcilað lrenni óskemmdri. Annað efni bréfsins er að biðja Jónatan um æviágrip ásamt mynd af honum. Hafði Stefán raunar áður fengið mynd af Jónatan og hríslu úr skóginum en lílcað hvorugt. Elclci er vitað hvernig Jónatan hefur brugðist við þessari beiðni en Stefán heldur áfram í bréfinu: „Meðferð yðar á slcóginum og umönnun fyr- ir viðhaldi hans er svo fátíð og lofsverð, að mér finnst slcylt að halda því á lofti. Lifandi dæmin verka líka margfalt meir en langar hugvekjur í alm(ennum) orðum."38 36 ÍB 956 8vo. 37 Lbs 3028 4to. 38 Lbs 3028 4to. 17
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164
Side 165
Side 166
Side 167
Side 168
Side 169
Side 170

x

Ritmennt

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritmennt
https://timarit.is/publication/859

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.