Ritmennt - 01.01.1998, Side 47

RITMENNT
AÐ YRKJA ÚR ÍSLENSKU
lceypti ég - vafalaust samlcvæmt ráðlegging-
um Ástríðar eða Helga - eintak af þriðju út-
gáfunni (1913) af ljóðmælum Jónasar. Þessi
bók lá nánast ólesin árum saman.
Þegar ég stundaði nám við Háslcóla ís-
lands 1965-66 las ég nokkur af þekktustu
ljóðum Jónasar í íslenskri lestrarbók Sigurð-
ar Nordals. Ég man að ég var djúpt snortinn
af „Ferðalolmm" og þótti þau jafnast á við
albestu ljóð á ensltri tungu.
Eftir stutta ferð til íslands sumarið 1968
kom ég ekki aftur til landsins í meira en tvo
áratugi. Þó að ég kenndi forníslenslcu reglu-
lega allan þann tíma við University of
Wisconsin í Madison liafði ég afar lítinn
tíma til að halda áfram að lcynna mér ís-
lensltar bókmenntir frá seinni öldum. Ég
eyddi allmörgum árum við útgáfur á
fornensltum textunt;2 þá tólt við langt tíma-
bil (1971-82) er ég söltkti mér niður í zen-
búddliatrú, þýsltu og lútuleilt; og lolts kom
áratugur (1982-92) er ég helgaði mig nær
eingöngu friðarhreyfingu hásltólamanna í
Bandaríkjunum.3 Allan þennan langa tíma var aðeins ein taug sem hélt áfram að binda mig
við nýrri íslensltar bókmenntir: ljóð Jónasar, „Ferðalok", sem ég las oft og dáði mikið og
reyndi mörgum sinnum að þýða á ensltu, ævinlega (að því mér fannst) með lteldur slælegum
árangri. En römm er sú taug.
Árið 1992, eftir næstum 25 ára fjarveru, snerum við hjónin aftur til íslands til að rifja upp
gömul ltynni. Við dvöldumst að Hólum í eina tvo daga og undruðumst stórlega hvað staður-
inn hafði teltið miltlum framförum á þeim aldarfjórðungi sem liðinn var. Við ókum norður
Öxnadal - og þarna voru þau aftur, Hraun og Hraundrangi! Og það hlýtur að hafa losað um
eitthvað. Nóttina eftir, á farfuglaheimili á Altureyri, valtnaði ég ltlulcltan tvö og gat ekld
sofnað aftur. Ég fór að þýða línur úr „Ferðaloltum" í huganum. Að endingu fór ég á fætur og
fram í sjónvarpsstofu, þar sem ég dvaldist það sem eftir lifði nætur. Undir morgun hafði ég
loltið við þýðingu á ljóðinu öllu og var þoltltalega ánægður með hana (þó hún liafi síðar ver-
ið endurskoðuð ótal sinnum).
Listasafn íslands.
Jónas Hallgrímsson. Teiltning eftir Helga Sigurðsson,
gerð þegar Jónas lá á líkfjölum.
2 Sjá Bright’s Old English grammar and reader, 3. útg.
3 Sjá Ringler, Dick (ritstj.j. Dilemmas of war and peace.
43