Ritmennt - 01.01.1998, Side 160

DAGBÓK ATKINSONS ÚR ÍSLANDSFERÐ 1833
RITMENNT
fjögur fyrirtæki sem að hluta til styrktu Landsbókasafn til kaupa
á handritinu: VISA ísland, Seðlabanki íslands, Sjóvá-Almennar
og Búnaðarbanki íslands.
Þoileifui Jónsson
Gabríel
Gabríel er orð sem heyrist æ oftar í máli þeirra sem starfa í þjóð-
bókasöfnum og máli bókavarða almennt. Elclci er það erkiengill-
inn sem bókafólki verður tíðrætt um nú í aldarlok heldur er um
að ræða heiti á nýrri þjónustu sem verið er að byggja upp á Ver-
aldarvefnum í þágu háskólafólks, almennings og allra annarra
sem þurfa á þjónustu þjóðbókasafna að halda. Hér verður hlut-
verk Gabríels lcynnt í stuttu máli, greint frá markmiðum og
skipulagi þjónustunnar og farið nokkrum orðum um þátttöku ís-
lendinga.1
Gabríel er vefþjónusta fyrir evrópsk þjóðbókasöfn og hefur það
hlutverk að veita upplýsingai um þjóðbókasöfn í Eviópu, safn-
kost þeina og þjónustu til þess að gieiða fyríi aðgangi að þeim
og stuðla að því að nýii þiónustuþættii sem byggjast á sam-
tengdu skipulagi veiði til. Það er líklega meiri bylting en menn
gera sér almennt grein fyrir í fljótu bragði að hafa yfir að ráða
tæki sem gegnir þessu hlutverki. Þjóðbókasöfn hafa nefnilega oft
þótt frekar lokaðar stofnanir og þegar hillir undir kúvendingu í
þeim efnum er elcki ofmælt að tala um byltingu. Þessi söfn eiga
sér fjölmörg sameiginleg verlcefni og er nærtækt að nefna sem
dæmi söfnun og varðveislu slcylduskilaefnis og gerð þjóðbóka-
skráa. í víðara samhengi eru þau frá fornu fari mikilvægar varð-
veislustofnanir menningararfsins hvert um sig og hafa svipaðar
skyldur sem slík. Netið hefur nú skapað ný tælcifæri til að veita
aðgang að því sem þessi bókasöfn hafa að bjóða og sum þeirra
hafa náð langt á skömmum tíma við að nýta þá möguleika.
Gabríel opnar síðan nýjar víddir með því að bjóða einn sameig-
1 Þessi samantekt er að mestu byggð á „Gabriel Mission Statemcnt" (dagsett
01.05.98) og öðrum gögnum sem er að finna á heimasíðu Gabríels
(http://www.konbib.nl/gabriel/).
154