Akranes - 01.10.1957, Side 18

væri ekkert teljandi líf, sem nafn væri
gefandi á Islandi.
I spor Bjarna komu Hjálmar, Breið-
fjörð og Jónas og svo hver afreksmaður-
inn af öðrum. Islendingar sýndu í verki,
að andinn var frjáls, þó að þröngt væri
fyrir dyrum um stjórnírelsið.
En mannflest var fylkingin þegar dró að
isíðustu aldamótum. Ef taldir eru nokkrir
af kunnustu skáldum og listamönnum
þjóðarinnar á 20 ára tímabili frá 1890—
1910 þá mun mega fuByrða. að á engu
jafnskömmu tímabili hafi verið starfandi
jafnmargir andlegir yfirburðamenn eins
og þá. Það voru Matthías, Gröndal,
Steingrímur, Grímur, Einar Benedikts-
son, Stephan G., PáB Ölafsson, Hannes
Hafstein, Þorsteinn Erlingsson, Guðm.
Guðmundsson, Guðmundur Friðjónsson,
Valdimar Briem, Einar Kvaran, Þorgils
gjaBandi, Jón Trausti, Jóhann Sigurjóns-
son. Sveinbjörn Sveinbjörnsison, Bjarni
J’orsteinsson, Sigfús Einarsson, Sigvaldi
Kaldalóns, Rögnvaldur Ólafsson, Guðjón
Samúelsson, Þórarinn Þorláksson, Einar
Jónsson, Asgrímur, Kjarval, Jón Stefáns-
son, Rikharður og Blöndal.
Hér er um að ræða mikið mannval
og er þó margt ágætra andans manna frá
þessu timabili látið ótalið að þessu sinni.
Mikil saga er frá aldamótaskörungunum
og lengi mun þeirra mirmzt, en ekki má
gleyma því, að þessir menn voru stór-
viðirnir j' skóginum. Þá var kjarrið í
kringum þá blómlegt og þróttmikið. Sú
kynslóð, sem þá var uppi í landinu, hef-
ur markað ný spor á öBum sviðum þjóð-
Bfsins. Án hins þróttmikla þjóðhfs mundi
minna hafa orðið úr afburðamönnum.
Nú er önnur öld, athafnamikil svo að
af ber um mörg fjárhags og fram-
kvæmdamál. Orka þjóðarinnar rennur
í breiðum farvegi. Vel má svo fara,
að um stund verði fylking hinna miklu
listamanna þunnskipaðri heldur en fyr-
ir hálfri öld. Skáldin viðurkenndu í byrj-
un yfirstandandi aldar, að ekki mætti um
of treysta á bókadrauminn og hefir nokk-
uð verið farið eftir þeirri forsögu. Ef til
þess kemur því um stund, að nokkur
þurrð verði á frumlegum, skapandi Bsta-
mönnum og skáldum, þarf þjóðin ekki
að kvíða andlegri búsveltu að svo komnu.
SniBingar siðustu aldamóta hafa arfleitt
hana að svo miklum andlegum auði.
Athafnamenn samtíðarinnar mega vel
við una sinn hlut, en ekki mega þeir
gleyma því, að án andlegrar ræktunar
hætta Islendingar að vera þjóð.
Jórtas Jónsson frá Hriflu.
Þetta er merkileg grein, og svo mikil-
vægt mál, að vert væri að gera því miklu
betri skil en 'hér er gert að þessu sinni.
Væri ekki rétt á því herrans ári 1957
að hugleiða þann sannleika, sem hér er
settur fram á gáfulegan hátt í meitl-
uðu máli?
KAUPIÐ,
LESBÐ OG GEYMIÐ
AKRANES
222
AKRANES