Uppeldi og menntun - 01.01.2011, Blaðsíða 45

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 20 (1) 2011 45
anna magnea HreinSdÓttir og JÓHanna einarSdÓttir
starfslýsingar virðast henta sumu starfsfólki vel en opið skipulag öðrum. Velta má
fyrir sér hvort opið skipulag geri meiri kröfur til starfsfólksins og krefjist meiri fag-
þekkingar heldur en skýrar starfslýsingar. Í þeim leikskólum sem starfa eftir Reggio
Emilia-starfsaðferðunum var lögð áhersla á samskipti sem byggja á virðingu starfs-
fólks fyrir áhugasviði barna en meiri áhersla var lögð á ytri aga og reglur í þeim leik-
skólum sem unnu samkvæmt Hjallastefnunni. Stefna varðandi samskipti og hlutverk
starfsfólks var því vel skilgreind í öllum leikskólunum (Bergen o.fl., 2001; Cuffaro,
1995).
Skipulag umhverfis leikskólanna var með ólíkum hætti og höfðu börnin aðgang að
ólíku leikefni, annars vegar eingöngu að opnu leikefni í Hjallastefnuleikskólunum og
hins vegar bæði opnu leikefni og hefðbundnum leikföngum í Reggio Emilia-leikskól-
unum. Þátttakendum í rannsókninni fannst leikefnið örva leik barna og frumkvæði
eins og leiðbeiningar Aðalnámskrár leikskóla (Menntamálaráðuneytið, 1999) kveða á
um hvort sem um opinn efnivið var að ræða eða hefðbundin leikföng. Er það í sam-
ræmi við aðrar rannsóknir sem sýna að börn læra í því umhverfi sem þeim er skapað
og nýta þann efnivið sem er fyrir hendi til að kanna umhverfið og þróa leik sinn
(Cannella og Kincheloe, 2002).
Foreldrasamvinna var með nokkuð hefðbundnum hætti í öllum leikskólunum.
Þó voru farnar nýjar leiðir í foreldraviðtölum í Hjallastefnuleikskólunum sem fóru
fram heima hjá börnunum á frídegi foreldra. Leikskólastjóri Kletts, sem starfar eftir
hugmyndafræði Reggio Emilia, kvartaði yfir því að erfitt reyndist að fá foreldra til
að taka virkan þátt í daglegu starfi leikskólans, honum fannst foreldrasamvinnan of
mikið bundin við skipulagða viðburði. Hann taldi langan vinnudag foreldra íslenskra
barna og tímaskort vera það sem hamlaði virkari þátttöku foreldra í leikskólastarfinu.
Eru þessar niðurstöður í samræmi við niðurstöður annarra rannsókna á samvinnu
foreldra og leikskóla (Bryndís Garðarsdóttir og Jóhanna Einarsdóttir, 2007; Jóhanna
Einarsdóttir og Bryndís Garðarsdóttir, 2009).
lokaorð
Niðurstöður rannsóknarinnar benda til þess að áhrif starfsaðferðar leikskóla séu tölu-
verð og má telja hana hafa afgerandi áhrif á nám og menntun leikskólabarna. Vert er
að minnast hugleiðinga Dahlberg, Moss og Pence (2007) um að erfitt sé að teikna upp
hið fullkomna leikskólastarf þar sem margar leiðir sé hægt að fara að sama marki.
Þau hafa bent á að gæði leikskólastarfs velti á gildum og viðhorfum þeirra sem að því
koma. Það staðfestir þessi rannsókn. Börn, foreldrar og starfsfólk eru ekki einsleitur
hópur með sömu áherslur. Því hlýtur að vera mikilvægt að til séu leikskólar sem beita
ólíkum starfsaðferðum í námi og uppeldi barna sem allar byggi þó á leiðbeiningum
Aðalnámskrár leikskóla, lögum um leikskóla og reglugerðum þar að lútandi.