Uppeldi og menntun - 01.01.2011, Blaðsíða 36

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 20 (1) 201136
ÓlÍKar áHerSlUr Í leiKSKÓlaStarfi
Gagnasöfnun fór fram veturinn 2005−2006. Þátttakendur voru alls 46, þar af 19
foreldrar, 23 starfsmenn leikskólanna og fjórir leikskólastjórar. Jafnframt var rituðum
gögnum um starfsemi leikskólanna safnað og þau greind.
Greining ritaðra gagna
Skólanámskrár þeirra fjögurra leikskóla sem rannsóknin beindist að voru skoðaðar.
Þær fengust hjá skólastjórum leikskólanna og voru mislangt á veg komnar, allt frá því
að vera fullbúnar yfir í það að vera fyrstu drög að námskrá. Þær innihéldu lýsingu á
hugmyndafræðinni sem byggt var á, helstu áherslum í starfi og hvernig unnið skyldi
eftir námssviðum Aðalnámskrár leikskóla. Athugað var hvernig starfshættir leikskól-
anna og skipulag starfsins birtist í skólanámskránum. Einnig var afstaðan til hlutverks
leikskólakennara skoðuð, hvernig leikumhverfi leikskólanna og verkefni barnanna
voru skipulögð og hvernig foreldrasamstarfi var háttað.
Flestir leikskólarnir kynntu starf sitt í svokölluðum foreldrakverum en í þeim er
að finna almennar upplýsingar um leikskólann, helstu atriði í stefnu leikskólans eða
starfsháttum og hagnýtar upplýsingar. Einnig er starfsemi foreldrafélaga leikskólanna
kynnt þar. Kynningunni er beint til foreldra, fyrir utan foreldrakver eins leikskólans
sem beindi máli sínu til leikskólabarnsins sjálfs, en þess var þó vænst að foreldrar
barnsins læsu kverið með og fyrir barnið. Einnig voru fréttabréf leikskólanna skoðuð
til að fá mynd af því hvernig leikskólastarfið gengi fyrir sig. Í þeim kom meðal annars
fram hvaða þemum var unnið að, hvaða atburðir voru framundan og oft var farið yfir
starfsmannabreytingar ef einhverjar voru. Þá var rætt um hvernig starfið hafði gengið
á undanförnum mánuðum. Vefsíður leikskólanna voru einnig skoðaðar en þar mátti
sjá tilkynningar og stuttar fréttir af viðburðum og öðru því sem var á döfinni. Þar
mátti sömuleiðis sjá hagnýtar upplýsingar um leikskólann, nöfn á deildum/kjörnum,
fjölda barna, opnunartíma, matseðil og gjaldskrá. Einnig gat þar að líta helstu upplýs-
ingar um stefnu leikskólans, námssviðin, starfsfólk og börn. Myndir skipuðu stóran
sess á vefsíðunum og veittu lifandi upplýsingar um starf leikskólanna.
Viðtöl við leikskólastjóra
Tekin voru einstaklingsviðtöl við skólastjóra allra leikskólanna. Stuðst var við hálfopin
viðtöl en þau henta vel til að athuga reynslu, skynjun og fyrirætlanir fólks. Kosturinn
við slík viðtöl hefur verið talinn sá að þau gefa viðmælanda möguleika á að koma með
nýja sýn eða víkka út umræðuefnið (Hitchcock og Hughes, 1995). Viðtölin við leik-
skólastjórana fóru fram í leikskólunum. Viðtölin tóku um klukkutíma hvert. Stuðst
var við opinn viðtalsramma en helstu spurningar, sem leitað var svara við, voru um
það hvernig skólanámskráin hefði verið unnin og hvernig hún væri endurskoðuð,
hvort starfsfólk og foreldrar hefðu komið að gerð hennar eða endurskoðun, hverjar
væru helstu áherslur hennar, hvort í skólanámskránni væri tekið mið af Aðalnámskrá
leikskóla og þá hvernig, hvert væri hlutverk leikskólakennara, hvernig skipulag
umhverfisins væri og hvernig starfið væri skipulagt og loks hvernig foreldrasamstarfi
væri háttað.