Uppeldi og menntun - 01.07.2011, Blaðsíða 59

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 20 (2) 2011 59
hanna ragnarsdóttir
aðfErð
Markmiðið með rannsókninni sem hér er greint frá var að afla upplýsinga um skóla-
göngu ungmennanna og reynslu þeirra af lífi og starfi í íslensku samfélagi. Rann-
sóknarspurningar voru eftirfarandi:
• Hvernig hafa ungmennin upplifað skólagöngu sína á Íslandi?
• Hvernig telja þau að skólar á Íslandi geti betur komið til móts við innflytjenda-
börn?
Rannsóknin var eigindleg en sú rannsóknaraðferð er talin hentug þegar rannsaka á
félagsleg tengsl og lífshætti fólks. Lögð er áhersla á viðhorf og skoðanir þátttakenda,
svo og upplifanir þeirra af eigin reynslu (Flick, 2006).
Rannsóknin fólst í hálfskipulögðum (e. semi-structured) ítarlegum einstaklings-
viðtölum við ungmennin (Kvale, 1996). Hálfopin eða hálfskipulögð viðtöl eru yfirleitt
talin líklegri til að varpa ljósi á skoðanir viðmælenda en ýmsar aðrar rannsóknar-
aðferðir. Í þeim felst sveigjanleiki sem gefur viðmælendum tiltekið svigrúm en um
leið fylgja þau viðtalsramma sem kemur í veg fyrir að rannsakandi og þátttakandi
missi sjónar á viðfangsefnum viðtalsins. Þessi aðferð var valin í því skyni að fá fram
sjónarmið ungmennanna eins nákvæmlega og ítarlega og mögulegt væri (Flick, 2006;
Kvale, 1996). Þátttakendur voru valdir með tilliti til þátttöku sinnar í fyrri rannsókn
höfundar (2007, 2008) og var því um markmiðsúrtak (e. purposive sampling) að ræða,
þar sem þátttakendur voru valdir sérstaklega vegna þekkingar sinnar á því sem rann-
saka átti (Cohen, Manion og Morrison, 2000). Í rannsókninni var leitað til sömu fjöl-
skyldna og í fyrri rannsókn höfundar. Foreldrarnir og ungmennin veittu fúslega leyfi
til viðtala og heimsóknar á heimili sín þar sem viðtölin fóru fram. Viðtölin tóku um
eina klukkustund hvert og voru hljóðrituð. Foreldrar voru viðstaddir á heimilum allra
ungmennanna nema tveggja elstu stúlknanna sem eru fluttar að heiman. Heimsókn-
irnar hófust með stuttum viðtölum við foreldrana þar sem spurt var m.a. um stöðu
fjölskyldunnar í upprunalandinu og aðdraganda flutninganna til Íslands, tengsl fjöl-
skyldunnar við upprunalandið og þátttöku foreldranna í íslensku samfélagi.
Af ungmennunum níu í rannsókninni eru tvö af evrópskum uppruna, frá tveimur
löndum, og sjö af asískum, frá þremur löndum. Í hópnum eru sex stúlkur og þrír pilt-
ar. Ungmennin tilheyra samtals fimm fjölskyldum. Tveir piltanna eru á unglingastigi
í grunnskóla, fimm ungmennanna stunda framhaldsskólanám, ein stúlka stundar
háskólanám og önnur stúlka stundar vinnu. Vegna persónuverndarsjónarmiða verða
ungmennin ekki kynnt sérstaklega sem einstaklingar og ekki gerð grein fyrir niður-
stöðum hvers viðtals fyrir sig, en þess í stað verða sameiginleg meginþemu dregin út
úr viðtölunum.
Ungmennin komu öll til Íslands árið 2002 og hófu þá skólagöngu í íslenskum
leik- og grunnskólum. Foreldar þeirra áttu það sameiginlegt að vera innflytjendur á
Íslandi, að eiga börn á leik- og grunnskólaaldri sem hófu skólagöngu árið 2002 og að
þeir lögðu mikla áherslu á að börnin þeirra fengju góða menntun. Að öðru leyti áttu
foreldrarnir fátt sameiginlegt. Uppruni þeirra, tungumál, trúarbrögð, svo og efna-
hagsleg og félagsleg staða var mjög fjölbreytt.