Uppeldi og menntun - 01.07.2011, Blaðsíða 85

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 20 (2) 2011 85
Jóhanna einarsdóttir
þann fyrirvara á þessu að þátttaka leikskólakennaranna kann að hafa leitt til þess að
börnin hafi veigrað sér við að nefna neikvæða hluti úr leikskólanum. Ég hef þó ekki
vísbendingar um að það hafi gerst í rannsókninni.
Niðurstöður rannsóknarinnar benda til þess að félagsleg samskipti séu börnunum
mikilvægust þegar þau hugsa til leikskóladvalarinnar. Börnin minntust þess að hafa
verið glöð og ánægð þegar þau voru í leik með öðrum börnum. Neikvæð reynsla og
minningar tengdust átökum og árekstrum við önnur börn. Þessar niðurstöður eru
í samræmi við aðrar rannsóknir á sjónarmiðum leikskólabarna (t.d. Clark og Moss,
2001; Jóhanna Einarsdóttir, 2006c; Page 2008; Sheridan og Pramling Samuelsson, 2001;
Stephen og Brown, 2004; Tauriainen, 2000) og einnig á minningum eldri barna um leik-
skóladvölina (Ceglowski og Bacigalupa, 2007; Strander, 1997; Torstenson-Ed, 2007).
Það er áhugavert að rýna í það sem börnin töluðu lítið eða ekkert um. Leikskóla-
kennararnir í öðrum leikskólanum nefndu að þeim fyndist undarlegt að börnin hefðu
ekki minnst á þemaverkefnin sem þau hefðu unnið í leikskólanum. Þetta er stór þáttur
leikskólastarfsins og þar leggja leikskólakennararnir mikla vinnu í skipulag; þegar þeir
kynna leikskólastarfið út á við er þemaverkefnunum haldið á lofti. Velta má fyrir sér
hvort ástæðan fyrir því að börnin nefndu þetta ekki sé sú að þemaverkefnin hafi fyrst
og fremst verið áhugamál starfsfólksins en ekki barnanna. Einnig má álykta sem svo
að ástæða þess að börnin töluðu mest um útivist, leik og viðfangsefni, sem þau tóku
þátt í án mikilla afskipta fullorðinna, sé sú að það er frábrugðnast grunnskólanum þar
sem mest áhersla er lögð á kennarastýrð verkefni og lítill tími er fyrir leik. Torstenson-
Ed (2007) hefur bent á muninn á því að ræða við börn um þær aðstæður sem þau eru í
hverju sinni og því að ræða seinna um hvernig hlutirnir voru. Ný reynsla gaf börnum
í rannsókninni nýja sýn og möguleika á að bera leikskólann saman við grunnskólann.
Líf barna er hluti af félags- og menningarlegu samhengi og í samvinnu við önnur
börn og fullorðna endurskapa börn reynslu sína og þekkingu. Það er því athyglis-
vert að börnin í þessari rannsókn nefndu afar sjaldan starfsfólkið þegar þau ræddu
um leikskólann. Ástæðan gæti verið sú að starfsfólkið sé í augum barnanna svo sam-
þætt leikskólanum að þeim finnst ekki ástæða til að nefna það sérstaklega. Eins og
Torstenson-Ed (2007) víkur að í rannsókn sinni þarf þetta ekki að þýða að kennararnir
séu ekki mikilvægir í augum barnanna; ef þeir sinna starfi sínu vel og af fagmennsku
taka börnin ekki eftir þeim. Hins vegar nefndu mörg börnin í rannsókninni starfsfólkið
þegar þau voru spurð hvenær þau hefðu verið örugg í leikskólanum. Þau svöruðu
að þau væru örugg þegar þau væru nálægt fullorðnum. Ekkert barnanna kvartaði
undan starfsfólki leikskólanna.
Börnin, sem tóku þátt í rannsókninni, höfðu verið saman í leikskóla um árabil og
höfðu skapað eigin félagamenningu til hliðar við menningu hinna fullorðnu og höfðu
tekið þátt í sameiginlegum undirbúningsatburðum fyrir grunnskólann (Corsaro og
Molinari, 2005). Þau töluðu um margt sem þau höfðu lært í leikskólanum en þegar
þau hugleiddu hvað hefði komið að gagni í grunnskólanum nefndu þau aðallega
námsgreinar, reglur og það að haga sér rétt. Þetta eru mikilvæg skilaboð sem gefa til
kynna hvað er mest metið í grunnskólanum og hvernig leikskólinn mótar sjónarmið
barna í gegnum undirbúningsatburði.