Uppeldi og menntun - 01.07.2011, Blaðsíða 130

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 20 (2) 2011130
dregið úr hegðUnarerfiðleikUm
Seinni þrír hlutar verkefnisins fólu í sér gerð stuðningsáætlunar, mat á framkvæmd
og árangri íhlutunar og gerð áætlunar um að viðhalda árangrinum. Teymin unnu úr
gögnum, sem hafði verið safnað, og undirbjuggu stuðningsáætlun undir handleiðslu
umsjónarkennara í annarri staðlotu námskeiðsins, fimm vikum eftir þá fyrstu. Ein-
staklingsmiðaða stuðningsáætlunin átti að fela í sér a) úrræði sem beindist að bak-
grunnsáhrifavöldum, b) fyrirbyggjandi breytingar á aðdraganda hinnar erfiðu hegð-
unar, c) kennslu í viðeigandi hegðun og d) jákvæða styrkingu viðeigandi hegðunar í
formi hvatningarkerfis með leiðréttingu á erfiðri hegðun. Alls höfðu teymin fjórtán
vikur til að vinna verkefnið áður en þau kynntu niðurstöður sínar í síðustu staðlotu
námskeiðsins.
Úrvinnsla
Gögnum frá öllum teymunum um erfiða hegðun og virka þátttöku nemendanna í
bekkjar- eða deildarstarfi var safnað saman og unnið úr þeim með forritunum Excel
og SPSS. Reiknuð voru meðaltöl og staðalfrávik hverrar fylgibreytu fyrir og eftir
íhlutun hjá hópnum í heild og eftir skólastigum. Fyrir þær breytur þar sem gögn frá
sjö eða fleiri þátttakendum (Van Voorhis og Morgan, 2007) lágu fyrir var kannað hvort
tölfræðilega marktæk breyting hefði átt sér stað við íhlutun. Þar sem gögnin voru ekki
normaldreifð voru reiknuð meðaltöl mælinga fyrir hvern þátttakanda fyrir og eftir
íhlutun og síðan notað parað Wilcoxon-próf (e. nonparametric Wilcoxon matched-pair
signed-rank) til að bera saman miðgildi meðaltalanna fyrir og eftir íhlutun.
Einnig voru reiknaðar aðlagaðar áhrifsstærðir (e. adjusted effect size) til að meta
mun milli grunnlínu- og íhlutunarskeiða sem hlutfall af sameinuðu (e. pooled) staðal-
fráviki beggja skeiða. Notuð var reikniregla Rosenthal (1994) þar sem tekið er mið af
sjálffylgni (e. autocorrelation) milli endurtekinna mælinga sem gerir útkomuna sam-
bærilega við Cohen´s d (Cohen, 1988; Riley-Tilman og Burns, 2009). Við útreikning
áhrifsstærða voru notaðar síðustu þrjár mælingar skeiðanna til að hafa jafnan fjölda
mælinga í samanburði fyrir og eftir íhlutun (sjá Swanson og Sachse-Lee, 2000).
niðurstöður
Hér verður fjallað um niðurstöður sem tengjast hverri rannsóknarspurningu fyrir sig.
Áhrif virknimats og stuðningsáætlunar á truflandi hegðun
Alls voru gerðar 178 grunnlínumælingar á truflandi hegðun hjá sjö leikskólabörnum, 27
grunnskólanemendum og einum framhaldsskólanemanda og reyndust þær að meðal-
tali sýna 8,2 truflandi tilvik á 20 mínútna athugunartímum. Eftir að stuðningsáætlanir
voru komnar í framkvæmd voru gerðar 200 mælingar sem sýndu að tilvikum um
truflandi hegðun hafði fækkað niður í 1,7 að meðaltali (sjá töflu 1). Tilvikum um trufl-
andi hegðun fækkaði um 65,2% til 89,1% hjá nemendum á mismunandi skólastigum
eða um 75,4% hjá hópnum í heild, sjá töflu 1 og mynd 1. Tölfræðileg marktekt var ekki