Læknablaðið - 01.12.1934, Blaðsíða 36

132
LÆKNABLAÐIÐ
kjarna leukocytar 16—20%, eosinofilir leukocytar 2—5%, monocytar 12
—15% og lymfocytar 50—55%), sem orsakast af því, atS granulocytunum
er fækkað. Ennfremur er aneosinofili og mikil aukning á stafkjarnaleuko-
cytunum í hlutfalli við segmentkjarna leukocytana. ÞaS er mikil relativ
iymfocytose með talsvert af pathologiskum cellum, bæði stórum lymfocyt-
um, sem margir eru mjög svipaðir lymfoblöstum og lymfocytum með
óreglulegum kjarna. Óvenju mikið er af kjarnaskuggum (Gumprectsche
Kemschatten), sem stafar af því, að præparatið er mjög þunt og hve
mikið er af ungum lymfocytum, en þeir eru veikastir fyrir og strjúkast
því oft út um leið og præparatið er búið til. Það er þess vegna óhætt að
gera ráð fyrir, að mikið meira hafi verið af stórum, atypiskum lymfocytum
en fram kemur við talningu.
II. nóv.: Líðanin sem næst óbreytt, exanthemið heldur fölara. 6 sinn-
um niðurgangur. 12. nóv.: Miklu værari. Sést aðeins móta fyrir exan-
theminu á truncus, annarstaðar horfið. 4 sinnum linar hægðir. 13. nóv. 1
Vellíðan. Exanthemið horfið. Hægðir 2 sinnum, sem næst eðlilegar. Eitl-
arnir haldast að mestu óbreyttir. Meðferðin var symptómatisk; vert er
þó að taka fram, að sjúkl. fékk þann 8. nóv. bromural gr. 0,30, og einu.
sinni síðar sama skamt (10. nóv.).
Exanthema subitum er talinn til hinna exanthemisku infektionssjúkdóma
og er fyrst lýst fyrir nokkrum árum af amerískum læknum. Þeir telja
þessi höfuðeinkenni veikinnar: 1) Veikina taka nær eingöngu börn innan
2ja ára aldurs. 2) Skyndileg byrjun, með 39—40° hita, sem helst konti-
nuerandi í 3 daga (sjaldnar 2 eða 4 daga), þá kritiskt hitafall. 3) Mor-
billi-líkt exanthem, sem kemur strax eftir að hitinn er fallinn og helst í
ca. 48 tíma. 4) Leukopeni (3000—6000) með mikilli lympfocytose (80
—90 pct.) og aukningu á stafkjarna leukocytunum og ennfremur vöntun
á eosinofilum og basofilum cellum. 5) Mikil óværð og oft lítilsháttar
katarrhalisk einkenni og niðurgangur.
Við differentialdiagno.su á þessu tilfelli, sem eg hefi lýst, koma eftir-
farandi sjúkdómar til greina: morbilli, rubeolae, alimentár-toxisk exanthem
og medikamentelt exanthem (bromural). Sjúkdómurinn er frábrugðinn
morbilli í þvi, að hitinn er horfinn, -þegar exanthemið brýst út, það vant-
ar sterkari katarrhalisk einkenni, s. s. hósta, konjunktivitis, nefrennsli og
einnig vantar Koplik’s bletti. Loks er blóðmyndin mjög frábrugðin. Við
morbilli er að vísu leukopeni, en hún er á kostnað lymfocytanna, þannig,
að það verður relativ granulocytosis. Við rubeolae er oft enginn hiti, þegar
exanthemið brýst út, en hitinn hefir þá oftast líka verið lítilfjörlegur eða
enginn áður. Ennfremur eru occipitaleitlarnir taldir mjög mikilsvarðandi
einkenni fyrir rubeolae, en eg hefi ekki séð getið um eitlabólgu við exan-
thema subitum. En þrátt fyrir þetta verða það þó fleiri stoðir, sem renna
undir diagnosuna exanthema subitum en rubeolae, fyrst og fremst blóð-
myndin. Við rubeolae er að vísu lítilsháttar leukopeni með relativri lym-
focytose, en eosinofilir leukocytar eru til staðar, og það sem sérstaklega
auðkennir blóðmyndina við rubeolae er mikil aukning á plasmacellunum'
(alt að 30%). Ennfremur aldur sjúkl. og sjúkdómegangur. Inflúensa fram-
leiðir stundum útbrot, sem líkjast þessu, sérstaklega er það títt á ung-
um börnum, og af þeim ástæðum hafa sumir viljað álíta exanthema su-
bitum afbrigði af influensu, en hér sker blóðmyndin úr. Raunar er oft