Læknablaðið - 15.04.1996, Síða 58

312
LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82
Ástæður fyrir opnun aðgerðum voru samvextir
(40%) óviss anatomia (27%), blæðing (16%) og
bólga (10%). Meðalsjúkrahúsvist fyrir opna gall-
blöðrutöku var 8,4 dagar (2-34) en 3,1 dagur (0-60)
fyrir gallblöðrutöku með kviðsjá. Sjúklingar sem
fengu gallblöðrutöku með kviðsjá voru komnir aftur
til fullra starfa innan 17,6 daga (meðaltal) en þeir
sem fóru í opna gallblöðrutöku eftir 46 daga (meðal-
tal) (p<0,05). Á þessu tímabili voru 56% sjúkling-
anna með bráða gallblöðrubólgu. Af fyrstu 100 að-
gerðunum voru aðeins 22% sjúklinganna með bráða
gallblöðrubólgu en 60% af síðustu 100 sjúklingun-
um. Meðalaðgerðartíminn fyrir fyrstu 100 kviðsjár-
aðgerðirnar var 98,1 mín en 85,2 mín fyrir síðustu
100. Fyrir kviðsjárvalaðgerð var opnunartíðnin 13%
en 24% fyrir bráðaaðgerðir. Tíðni fylgikvilla fyrir
gallblöðrutöku með kviðsjá var 12,7% (blæðing
4,5%, biloma 2,1%, lungnabólga 1,7%, ýmislegt
4,1%). Eitt dauðsfall kom fyrir. Síðkomnir fylgi-
kvillar voru sýkingar (2,8%) og steinar í gallpípu
(2,4%). Tólf sjúklingar þörfnuðust enduraðgerðar,
átta í sömu legu en fjórir lögðust inn síðar.
Ástæðurnar voru blæðing (6), biloma (2), chol-
edochal steinar (2) og graftrarígerð (1). Einn sjúk-
lingur fékk skaða á gallpípu og var síðan skorinn
aftur og var þá gerð gallpípumjógirnistenging.
Gallblöðrutaka með kviðsjá er framkvæmanleg
með fáum meiriháttar fylgikvillum. Færni eykst með
auknum fjölda tilfella eins og sést á færri opnunum
þrátt fyrir aukinn fjölda bráðaaðgerða. Reynsla
okkar styður gallblöðrutöku með kviðsjá sem valað-
gerð fyrir bæði gallsteina og galllblöðrubólgu.
43. Skurðaðgerðir vegna
lungnakrabbameins á
Borgarspítala 1971 til 1993
Vignir Þór Bjarnason", Gunnar H.
Gunnlaugsson21
11Lœknadeild Háskóla íslands,
2>handlœkningadeild Sjúkraliúss Reykjavíkur,
Fossvogi
Markmið rannsóknarinnar var að fá yfirlit yfir
þessar aðgerðir og árangur þeirra. Jafnframt að
reyna að bera saman lifun þeirra sem voru einkenna-
lausir við greiningu og hinna sem höfðu einkenni.
Aðferð: Upplýsingar fengust af sjúkraskrám, sím-
tölum við sjúklinginga og aðstandendur og af dánar-
vottorðum. Fullnaðarvitneskja fékkst um alla sjúk-
linga nema einn (98,4%). Fimm ára lifun var reikn-
uð með Kaplan-Meier aðferð. Við tölfræðilegan
samanburð á lifun milli hópa var notað log-rank
próf. Helstu niðurstöður voru bornar saman við
þekktar greinar í læknatímaritum.
Niðurstöður: Um var að ræða 66 aðgerðir á 64
sjúklingum vegna frumæxlis í lunga. Fjórir sjúkling-
ar, á aldrinum 20-57 ára , voru með krabbalíki og
eru þeir allir á lífi 3,5 til 9,5 árum eftir aðgerð. Einn
þeirra var skorinn upp aftur síðar, þá vegna flögu-
þekjumeins og er hann því tvítalinn í uppgjörinu.
Sextíu og einn sjúklingur, 39 karlar og 22 konur á
aldrinum 45-85 ára (miðtala 65 ár), voru með
lungnakrabbamein, þar af 27 með flöguþekju-
krabba, 25 með kirtilfrumukrabba, sjö með stór-
frumukrabba og tveir með aðrar tegundir. Allt lung-
að var tekið í 14 tilvikum (21,2%), eitt lungnablað f
42 (63,6%), tvö lungnablöð í fjórum (6,1%, hjá ein-
um sjúklingi í tveimur aðskildum aðgerðum) og fjór-
ir gengust undir minni aðgerðir (6,1%). Þrír sjúk-
lingar á aldrinum 70-85 ára létust, allir úr lungna-
bólgu og lungnabilun, þar af tveir eftir lungnaúrnám
og einn eftir lungnablaðsúrnám (4,5%). Af 14 meiri
háttar aukakvillum (21%) var lungnabilun algeng-
ust. Hjá 12 sjúklingum var einungis um líknandi
aðgerð að ræða og var meðallifun þeirra 15,4 mán-
uðir. Fjörutíu og níu sjúklingar gengust undir lækn-
andi aðgerð (sjúklingar með krabbalíki frátaldir) og
var fimm ára lifun hjá þeim 37,8%. Fimm ára lifun
hjá sjúklingum með flöguþekjukrabba (22 sjúkling-
ar) var 42,3% samanborið við 29,6% fyrir kirtil-
frumukrabba (19 sjúklingar) en munurinn er ekki
marktækur (p=0,32). Fimm ára lifun hjá lungna-
krabbasjúklingum sem voru einkennalausir við
greiningu (18 sjúklingar) var 55,6% en hjá þeim sem
höfðu einkenni (31 sjúklingur) 27,0%. Munurinn
reyndist ekki marktækur (p=0,18).
Lok: Tíðni fylgikvilla og dánartala eru svipuð og í
erlendum rannsóknum. Hlutfall flöguþekjukrabba
virðist lægra en annars staðar. Lungnaúrnám eru
tiltölulega fá. Hlutfall lungnakrabbasjúklinga sem
greindust áður en þeir fengu einkenni er óvenju hátt
og fimm ára lifun einnig óvenju há.
44. Hjarta- og lungnaaðgerðir
samtímis
Kristimi li. Jóliannsson, Grétar Ólafsson
Handlœkningadeild Landspítalans
Hjartaaðgerðir hófust á Landspítalanum þann 14.
júní 1986 og í mars 1996 hafa verið gerðar um 1700
aðgerðir. Æxli í lungum hjá sjúklingum sem þurfa
nauðsynlega að komast í kransæðaaðgerð er ekki
algengt. Hvernig á að leysa það mál, það er á að gera
báðar aðgerðir samtímis eða gera lungnaskurðað-
gerð eftir kransæðaaðgerðina?
Að gera báðar aðgerðirnar samtímis er vissum
erfiðleikum háð og eykur áhættu. Sjúklingur er á
heparíni þegar lungnaaðgerð er gerð og aukin hætta
er á blæðingu. Einnig er erfitt að framkvæma
lungnaskurð í gegnum bringubeinsskurð (sterno-
tomy), sérstaklega er erfitt að fjarlægja vinstri neðri
lungnalappa og gera brottnám á lunga. Einnig er
spurning hvort það er ekki of stór aðgerð fyrir sjúk-
ling, það er að gera aðgerðirnar samtímis, þar sem
aukin er hætta á að kransæðaaðgerðin heppnist ekki
sem skyldi og sjúklingur lendi í óþarfa aukakvillum
frá lungum.