Þjóðhagsreikningar 1973-1980 - 01.06.1985, Blaðsíða 57

-55-
hafi þegar verið leiðrétt með þeim hætti sem áður er lýst.
Vegna óvissu i' þessum útreikningum er ekki talið fært að
sundurliða endurmatið niður á einstakar atvinnugreinar i'
framleiðsluuppgjörinu, heldur er það birt i' einu lagi sem
frádráttarliður undir heitinu "Endurmat birgða". Ahersla
skal á það lögð, að ii'ta ber á þetta endurmat sem vissa
nálgun, en alls ekki nákvæmt mat.
6. Heimildir og áætlunaraðferðir-fast verðlag.
6.1 Almennar skýringar
r 5. kafla hér að framan var lýst helstu heimildum og
áætlunaraðferðum við gerð framleiðsluuppgjörs á verðlagi
hvers árs. F þessum kafla verður lýst aðferðum við gerð
framleiðsiuuppgjörs á föstu verði , með öðrum orðum stað-
virðingu uppgjörsins. Um tilganginn með staðvirðingunni má
vi'sa tii þess sem segir i' grein 2.1 hér að framan, en i'
þessum kafla verður fyrst fjallað um það, i' hverju stað-
virðingin sé fólgin og hver séu þau vandamái eða álitaefni,
sem upp koma. Si'ðan verður lýst þeim aðferðum, sem beitt
hefur verið i' einstökum atvinnugreinum.
Með staðvirðingu eða umreikningi til fasts verðlags er
leitast við að greina verðmætisbreytinguna frá ári til árs i'
annars vegar verðbreytingu og hins vegar magnbreytingu. r
aðalatriðum má gera þetta með tvennum hætti. í fyrsta lagi
mætti kljúfa allar verðmætistölur i' einingarverð og magn, og
nota si"ðan sama einingarverð á magntölur þeirra ára, sem
bera á saman. þessa aðferð mætti kalla einingarverðsaðferð.
f öðru lagi má notast við verðvi'sitölur,sem sýna mat á verð-
breytingum milli ára fyrir stóra útgjaldaf íokka, t.d.
einkaneyslu og fjárfestingu o.s.frv. Mismunurinn á verð-
breytingu, sem þannig er metin, og þekktri verðmætis-
breytingu gefur til kynna magnbreytinguna, og mætti kalla
þessa aðferð við mat á magnbreytingum vi'sitöluaðferðina.
Báðar þessar aðferðir eru notaðar jöfnum höndum hérlendis
við fastaverðsútreikninga á einstökun þáttum þjóðarfram-
leiðslunnar. En hvor aðferðin sem notuð er, þá er eðli