Stefnir: tímarit um þjóðmál og fleira. - 01.04.1930, Page 25

Stefnir]
Samvinna og sjálfstæði.
119
ir af eðlilegum ástæðum eigi við-
skiftamannaskuldir. Félagar þess
eru 373 og því eftir 6828 félags-
^nenn. Nú er talið, að eftir því sem
naest megi komast, þá séu af um-
Tæddum skuldum 1 miljón og 95
þús. kr. hjá utanfélagsmönnum.
Væri nú gert ráð fyrir, að það
^allt væri tryggar skuldir, sem auð-
vitað fer fjarri, þá kemur samt
-á hvern einasta félagsmann hér-
um bil 560 króna skuld.
Nú er það að athuga, að vitan-
lega er fjöldi af hlutaðeigandi fé-
lagsmönnum skuldlaus á þessum
stað og kemur því þeim mun hærri
uPphæð á hvern hinna. Að sjálf-
sögðu er ástandið líka mjög mis-
Jafnt í hinum ýmsu héruðum
^andsins.
Til
sönnunar því, að ástandið á
Þessu sviði, er í sumum byggðar-
lögum eigi gott má geta þess, að
í 32. tbl. „Lögréttu" 1929 er grein
eftir Eyjólf Guðmundsson hrepp-
stjóra á Hvoli í Mýrdal þar
sem lýst er að þessu leyti ástand-
í hans héraði.
Svo illa er fjöldi manna í því
kéraði á vegi staddur, sam-
kvæmt lýsingu hreppstjórans, að
allur bústofninn er veðsettur fyrir
Verzlunarskuldum og jafnvel árs-
^ekjur sumra manna fara alveg í
vexti og umsamdar afborganir. —
Lán úr Byggingar- og landnáms-
sjóði, Ræktunarsjóði og öðrum op-
. inberum sjóðum telur hrepsstjór-
inn ómögulegt fyrir þessa menn að
nota. Girt sé fyrir allar meiri hátt-
ar umbætur til hagsmuna og við-
réttingar.
Margur mundi halda að þessar
lýsingar væru málaðar full dökk-
um litum hjá höfundi, enda er
hann að rökstyðja nauðsynina á
uppgjöf skuldanna, en ■ sönnunar
fyrir því, að lýsingarnar væru rétt-
ar, var eigi langt að bíða, því í
35. tbl. „Lögréttu" 1929 svarar hr.
Svafar Guðmundsson umræddri
grein og viðurkennir allar lýsing-
ar hreppstjórans réttar, en hann
segir meira. Þar stendur meðal
annars: „Því miður er mikill hluti
landsmanna undir sömu syndina
seldur. Því fer svo fjarri, að efna-
hagur almennings í Vestur-Skafta-
fellssýslu sé verri en víða annars-
staðar, að jafnvel er hægt að nefna
heil héruð sem eiga við stórum
verri afkomu að búa“.
Þegar þess er gætt, að hér talar
maður sem bæði er kunnugur í um-
ræddu héraði, og eins nákunnug-
ur ástandinu hjá S. 1. S., þá er eng-
in ástæða til að efa að hér sé rétt
frá skýrt, og er þá eigi óhætt að
fullyrða að hér sé um þjóðarböl að
ræða, sem full ástæða er til að