Sagnir - 01.06.2009, Síða 67

Sagnir, 29. árgangur
í rúman áratug,5 Ásmundur Stefánsson, forseti
ASÍ og Guðmundur J. Guðmundsson, formaður
Verkamannafélagsins Dagsbrúnar og VMSÍ6 sem „var
ekki gerandi í atburðarásinni, en stuðningur hans við
samningana var úrslitaatriði. Það má ekki síst þakka
þáverandi varaformanni VSÍ, Gunnari Birgissyni, nú
bæjarstjóra, að sá stuðningur fékkst, en þeir Guðmundur
J. voru góðir félagar frá gamalli tíð.“7 Guðmundur
Magnússon hnykkti svo á skoðun sinni í grein sem hann
skrifaði í Markaðinum, 2. júlí 2008: „Hún [ríkisstjórnin]
hafði ekki styrk til að taka sjálfstætt á efnahagsvandanum,
en fagnaði eðlilega frumkvæði aðila vinnumarkaðsins.
Ef ekkert yrði að gert stefndu efnahagsmálin í algjört
öngstræti. Fyrir ríkisstjórnina var þjóðarsattin sem
himnasending!'8 Morgunblaðið sá einnig ástæðu til að
koma á framfæri leiðréttingu:
Hún er einkennileg sú árátta stjórnmálamanna, bæði
fyrrverandi og núverandi, að vilja ætíð hagræða sögunni,
sér í hag. ... Staðreynd málsins er sú að það voru tveir
menn, sem báðir eru látnir, sem áttu langmestan
heiður af þjóðarsáttarsamningunum, þeir Einar Oddur
Kristjánsson, þá formaður Vinnuveitendasambands
íslands og Guðmundur J. Guðmundsson, þá formaður
Verkamannasambands íslands. ... Það er rétt að halda
staðreyndum sem þessum til haga, ekki satt?!9
Andrés Magnússon, blaðamaður á Viðskiptablaðinu
var afar óvæginn í gagnrýni sinni a söguskoðun Olafs
Ragnars Grímssonar:
En hún [ríkisstjórnin] átti þar ekkert frumkvæði, heldur
stóð frammi fyrir orðnum hlut og lét til leiðast. Þeir sem
muna þessa tíma eða nenna að rýna í samtímaheimildir,
vita hins vegar að ríkisstjórnin var hreint ekkert áhugasöm
um þessa tilraun og því má jafnvel halda fram að stjórnin
hafi nánast klúðrað henni. Allt fór það þó vel að lokum.
... Hann var því aðeins öðrum þræði að skjalla Steingrím
Hermannsson; fyrst og fremst var hann að baða sjálfan
sig í dýrðarljóma þjóðarsáttarinnar. Fullkomlega
óverðskuldað.10
Mitt í þessari orrahríð, eða þann 12. júlí 2008,
afhjúpuðu Gunnar Birgisson fyrir hönd Samtaka
atvinnulífsins og Ásmundur Stefánsson fyrir hönd
Alþýðusambands Islands bautastein að Sólbakka á
Flateyri, sem þakklætisvott fyrir framlag Einars Odds
Kristjánssonar til þjóðarsáttarsamninganna árið 1990.
„Fjölmenni var við athöfnina og þar á meðal stór
hluti ráðherraliðs ríkisstjórnarinnar. ... Margir þakka
Einari Oddi gerð þjóðarsáttarsamninganna árið 1990
en hann var þá formaður Vinnuveitendasambands
íslands.“'1 Geir H. Haarde, forsætisráðherra, ávarpaði
gesti og lofaði störf Einars Odds, og mikilvægi hans
við gerð þjóðarsáttarinnar.12 Fleiri minntust afreks
Einars og tóku margir í sama streng, Agnes Bragadóttir
blaðamaður Morgunblaðsins hafði þetta að segja um
bautasteininn „sem reistur er til þess m.a. að þakka
65