Nýtt Helgafell - 01.04.1959, Blaðsíða 63

RICHARD H. ROVERE:
Fall McCarthys
Um haustið 1954 samþykkti öldungadeild
Bandaríkjaþings víti á þingmanninn Jo-
seph R. MeCarthy fyrir ábyrgðarlausa og
óþingmannslega framkomu í ýmsum mál-
um. Nefnd þeirri er rannsakaði mál Mc-
Carthys og undirbjó vítin stjórnaði flokks-
bróðir hans, öldungadeildarþingmaður frá
Utah, Arthur V. Watkins. McCarthy hafði,
eins og kunnugt er, verið hinn óþarfasti
maður í stjórnmálum Bandaríkjanna og
honum hafði tekizt að gera stjómarstefnu
lands síns tortryggilega meðal fjölda
manna um allan heim. í augum þeirra
manna var hinn svonefndi McCarthyismi í
stytztu máli bandarískur fasismi. Annað
mál er það, að erlendis gerðu menn jafnan
meira úr valdi hans en efni stóðu til, enda
þótt það vaeri vissulega ískyggilegt eins og
kemur glöggt fram. í eftirfarandi grein
Richards Roveres, hins ágæta Washington-
fréttaritara New Yorker Magazine. Um
áhrif McCarthys hefur margt verið ritað,
en lýsingar á manninum eru aftur sjald-
fundnari. Greinin er nokkuð stytt í þýð-
ingu.
í vetrarbyrjun [1954] var Joe McCarthy búinn
að vera. Ekki svo að skilja, að fylgismenn hans
hefðu snúið við honum bakinu. Hann hafði ekki,
svo maður vissi glatað neinum sönnum vini.
Stratemeyer herforingi tók að sér forustu í
nefnd, sem hét „Tíu miljónir Ameríkumanna
búast til vamar réttlætinu“. Allir gömlu óróa-
mennirnir fylktu sér um hann og um það bil að
víti höfðu verið samþykkt, var komið með mót-
mælaskjal með ríflega miljón undirskriftum í
brynvagni og afhent öldungadeildinni. McCarthy
hélt ennþá öllum gæðum sinum: sæti í öldunga-
deildinni, aldursforréttindum, nefndarsætum.
Réttur helmingur flokksbræðra hans í deildinni
hafði staðið með honum og neitað að samþykkja
víti. Allt um það var hann búinn að vera, það
vissu allir. Hann hafði ekki lengur mátt til að
sera öldungadeildina og láta hrikta í Hvítahús-
inu. Sextíu og sjö öldungadeildarmenn, þar af
tuttugu og tveir repúblikanar höfðu dirfzt að
greiða atkvæði móti honum og forseti landsins
hafði kvatt Watkins, öldungadeildarmann á fund
sinn til þess, svo að notuð séu orð James Ha-
gerty forsetaritara, „að óska honum til hamingju
með frábærlega vel unnið verk“. Stórum meira
máli skipti þó hitt að McCarthy hafði sjálfur
kiknað. Áræði hans, frábært tímaskyn og jafn-
vel eitthvað af illmennsku hans virtist þorrið.
Stælingin var farin úr honum og komin þjótta
í staðinn. Fantabrögð kunni hann ennþá í ná-
vígi, en beitti þeim sjaldan. Hann reif ekki
framar andstæðinga sína á hol, heldur sagði
brandara og reyndi að hrekkja þá eins og strák-
ar gera. Þegar hann var spurður um samþykkt
öldungadeildarinnar, sagði hann: „Ég myndi ekki
beinlínis kalla hana traustsyfirlýsingu.“ og bætti
við: „Ég hefi svo sem ekki verið hengdur án
dóms og laga.“
Þau tvö og hálft ár, sem McCarthy átti nú
ólifuð, gerði hann mjög ósannfærandi tilraunir
til að komast aftur á kjöl. Öðru hverju hélt
hann ræður í öldungadeildinni til þess að ráðast
á einhvem eða eitthvað, en það var sjaldan mik-
ill kraftur í þessum árásum, og fáir hlýddu á
þær. Þegar hann stóð á fætur, tíndust þingmenn
út og blaðamenn notuðu tækifærið til að fara
i mat, grípa í spil, eða athuga, hvað Lyndon
Johnson hefði fyrir stafni. Stöku sinnum mátti
sjá McCarthy vafra (eða vaga, því að hann tók
að drekka meir og meir, en bar það verr og verr)
fram einhvern ganginn í þinghúsinu á leið í eitt-
hvert fundarherbergi, þar sem von kynni að vera
á blaðaljósmyndurum. Þetta voru sjaldan ferðir
til fjár. Oftast létu þeir sem þeir sæju hann
ekki, ef þeir létu hann njóta fyrri daga og tóku
af honum mynd, stungu ritstjórar henni undir
stól. Hann komst ókeypis á sjónvarp öðru hverju,
venjulega á einhverri dagskrá, sem naut lítilla
vinsælda, hann notaði þá gjarnan tækifærið til
að kalla Paul Hoffman „aftursnúning til frum-
mannsins", Sherman Adams „títuhaus", eða
Harold Stassen „einhvern fyrirlitlegasta stjórn-
málamann okkar tíma“. Málfarið var gamal-
kunnugt, en röddin önnur og skapið búið.
Hann var löngum veikur og oft á spítala til
að leita sér bóta við torkennilegum sjúkdóm-
um. Umræðu um vítin hafði verið frestað í tíu
daga, vegna þess að hann lá þá á sjúkrahúsi
einu sinni sem oftar. Hann sagði gestum sín-
um á spítalanum, að það hefði verið gerður á
sér skurður til að ná burt glerbrotum úr oln-
boganum á sér. (Það kvisaðist, að aðdáandi heim-