Sveitarstjórnarmál - 01.12.2001, Qupperneq 47

Samgöngumál
„Samgöngur á landi í ellefu hundruð ára sögu þjóðarinnar byggðust fram á síðustu öld á fótvissum fákum ..." Ljósm. Magnús Ólafsson.
Reykjavík er ung borg sem fyrst og fremst hefur
byggst upp á öld einkabílsins. í vaxandi mæli hefur
skipulag tekið mið af þörfum einkabílaumferðar og
við það miðað að hver maður aki um á sínurn bíl.
Vistvænni ferðamátar hafa lent á undanhaldi og
könnun sem gerð var síðastliðinn vetur á ferða-
venjurn íbúa í Breiðholtshverfum gefur til kynna
að einkabíllinn sé samgöngutækið í 91,8% ferða.
Það kemur berlega í ljós á fundum mínum með
íbúum borgarinnar að þeim þykir nóg um umferð-
ina og þær hættur sem stafa af henni. Staðreyndin
er sú að viða í borginni er umferð nú orðin til mik-
illa óþæginda bæði hvað snertir mengun og magn
bíla og sífellt stærra landsvæði fer undir plássfrek
umferðarmannvirki sem litt gleðja augað.
Forsendur hins nýja svæðisskipulags höfuðborg-
arsvæðisins gera ráð fyrir verulegum breytingum á
ferðavenjum. Áætlað er að bílaumferð geti aukist
urn 40-50% til ársins 2024 og að heildarekin vega-
lengd aukist um 57% en að íbúum svæðisins fjölgi
um u.þ.b. 35%. Þetta felur í sér að bílaumferð á
hvern íbúa svæðisins muni aukast verulega eða um
8% og að ekin vegalengd á íbúa aukist um 20%.
Nauðsynlegt er að hamla gegn slíkri þróun sem
augljóslega leiðir ekki af sér lífvænlegt og eftir-
sóknarvert umhverfi.
Það er ekki létt verkefni að stuðla að breytingum
á ferðavenjum og verður ekki gert í einni svipan.
Það er langtímaverkefni sem kallar á margþættar,
samhæfðar aðgerðir. Einn mikilvægasti þátturinn í
slíkum aðgerðum eru nýjar áherslur við skipulag
byggðarinnar. Skipulag höfuðborgarsvæðisins er
ekki sérlega vel fallið til skilvirkra alnrennings-
samgangna. Því hamla langar vegalengdir, gisin
byggð, skipulag og aðskilnaður gatnakerfis milli
sveitarfélaga, dreifing þjónustukjarna, skóla og
annarra atvinnumiðstöðva. Meginviðfangsefnið er
því að breyta áherslum við skipulag byggðar, þétta
hana, stuðla að blöndun landnotkunar og skipu-
leggja ný hverfi með vistvæna ferðamáta að leiðar-
ljósi.
í aðalskipulagi Reykjavikurborgar er þetta haft
að leiðarljósi. Þar er almenningssamgöngum ætl-
aður veigamikill þáttur í þvi að skapa skilyrði til að
breyta ferðavenjum fólks. í aðalskipulaginu er sett
fram samgöngustefna þar sem meðal annarra
markmiða eru eftirtalin:
• Að samgöngur borgarbúa verði öruggar og vist-
vænar og að borgarbúar hafi ijölbreytt val á
ferðamáta.
• Að byggja upp skilvirkt og öruggt gatnakerfi.
• Að leitast verði við að leysa umferðartafir með