Helgafell - 01.04.1954, Síða 95

LISTIR
93
mannsæmandi leiklist í bænum.
Langmestur starfstími og orka Þjóð-
leikhússins fór í viðfangsefni eins og
Ferðin til tunglsins og Piltur og
stúlka. Útúrdúr leikhússins með sjón-
leikinn Sá sterkasti var misheppnað-
ur þegar af þeirra ástæðu, að leikar-
ar aukahlutverkanna voru ekki jafn-
°kar þeirra, sem fóru með þessi hlut
verk hjá L. R. 1929, þeirra Soffíu
Guðlaugsdóttur og Friðfinns Guðjóns-
sonar. Hjá Leikfélaginu stóð því
lengi vetrar eitt á leikskrá leikhús-
auna leikrit með listrænu gildi, Mýs
°g fflenn eftir John Steinbeck.
Leikstjórn Lárusar Pálssonar í
Þessu leikriti verður vart lofuð sem
skyldi. Efniviðurinn, sem hann fær
UPP í hendur, er sundurleitur hópur
leikenda. Erna, Þorsteinn, Brynjólf-
ur og Alfreð eru öll með, Steindór
Hjörleifsson og Gísli Halldórsson eru
°g þýðingarmiklir hlekkir í keðjunni,
en líka óreyndari menn eins og Valdi-
u^ar Lárusson, Einar Ingi Sigurðsson
°g Einar Þ. Einarsson. Þessir leikend-
Ur byggja upp samstillta listræna
sýningu í höndum leikstjórans, tveir
Þeirra forfallast vegna veikinda eft-
lr fyrstu sýningar, en nýju mennim-
lr> Árni Tryggvason og Birgir Brynj-
úlfsson, falla inn í hina heilsteyptu
fullgerðu mynd. Frekar en persónu-
^eg afrek einstakra leikenda var á-
gæti sýningarinnar samstilling og
Jafnvægi, samleikur í orðins bezta
skilningi, með nægilegu ráðrúmi fyr-
lr sjálfstæða persónusköpun hjá
hverjum og einum. Þetta var en-
sambie-iist, sem er orðin sjaldséð hér
Urn slóðir, þar sem síendurteknar
eiukanna-gjafir gagnrýnenda ýta
undir leikendur, að hver oti sínum
fota á leiksviðinu á kostnað samleiks-
ms.
Loksins, með sumarkomunni, rak
Þjóðleikhúsið af sér slyðruorðið. Það
tók meistaraverk Ibsens, Villiöndina,
til sýningar og naut til þess leik-
stjórnar Gerd Grieg. Athygli vakti
það, að hin ágæta listakona skar ein-
arðlega upp úr um hlutverkaskipan
mjög andstætt allri ætlan. Hún skip-
aði Gesti Pálssyni og Jóni Aðils 1
andróðursrúm æskuvinanna Hjálm-
ars Ekdal og Gregers Werle. Ef til
vill hefði mátt snúa þessu við, eða fá
líklegri menn, en útkoman sýndi, að
leikstjórinn hafði rétt fyrir sér. Hins
vegar verða það að teljast mistök að
einangra Hjálmar og Gregers í fyrsta
þætti með forhengi í stað þess að
hlíta forsögn Ibsens um grænu ljósin.
Yfirleitt fannst mér leikstjóri leggja
alltof litla rækt við áhrif ljósa, sem
Ibsen leggur þó mikið upp úr, og
ganghraðinn á oflýstu leiksviðinu var
alltof hægur á löngum köflum.
Jón Aðils bar af sem Gregers, hinn
einstrengingslegi regluboði, hóglátur
en hættulegur umvandari, skugga-
legur ofstækismaður, allt í senn, og
þó skorti hér, að ásjónan fengi sína
uppljóman að innan frá óræðu, vork-
unnsamlegu brosi hundvissunnar.
Gestur Pálsson þræddi nokkuð ó-
styrkum fótum hina slitróttu götu
Hjálmars, á köflum stóð hann jafn-
fætis Jóni Aðils um skýra persónu-
myndun, en annað slagið dró eins og
ský fyrir, þegar leikarinn þreifaði
fyrir sér eða líkt og sannprófaði
texta-kunnáttu sína. Sannastur var
Gestur meðan Hjálmar gengur upp 1
sjálfum sér, meðan hann krítar lið-
ugt ofan í veruleikamyndir eins og
góður ljósmyndari — sömu aðferð
hefði hann átt að hafa, þó að hann
gleypti sannleikssýkilinn frá Gregers,
aðeins tvílráðari og með hátíðlegri