Morgunblaðið - 09.10.2014, Blaðsíða 45

egs og Danmerkur voru til að
mynda miklir vinir pabba og komu
oft í heimsókn, en einnig komu
þingmenn úr öldungadeild Banda-
ríkjaþings í heimsókn.“ Af þessum
heimsóknum fyrirmenna er Thor
yngri þó einna minnisstæðust
heimsókn Sveins Björnssonar árið
1944, en þá var nýbúið að stofna
lýðveldið á Þingvöllum. „Við, börn-
in þrjú, þurftum að læra að segja:
„Komið þér sælir, herra forseti“og
við vorum lengi að læra þetta!“
segir Thor og hlær við. „Þetta var
mjög spennandi fyrir okkur, þegar
lögreglan og öryggisgæslan kom
með forsetann heim til okkar.“
Þjóðernið er blessun
Thor segir að hann hafi reynt að
koma til Íslands annað hvert ár að
meðaltali, og finnist það alltaf
jafngaman, þar sem hann eigi
marga vini hér. „Ég er stoltur af
því að vera Íslendingur. Það er
svo margt til þess að vera stoltur
af, listirnar, menningin, orkan,
tónlistin, tæknigeta og margt
fleira. Það er gott að hafa þennan
bakgrunn,“ segir Thor, en hann er
með tvöfalt ríkisfang.
Thor segir að í heimsóknum sín-
um yfir árin hafi hann getað fylgst
með því hvernig íslensku sam-
félagi hafi fleygt fram. „Og sjá
hversu auðug þið eruð. Það er svo
auðvelt að gleyma því hversu mikil
gæði eru hér, þrátt fyrir storminn
nýlega.“ Thor segir að þrátt fyrir
bankahrunið búi Íslendingar enn
að svo miklu. „Það er blessun að
vera Íslendingur og það hefur ver-
ið mikill heiður fyrir mig að geta
aðstoðað á ræðismannsskrifstof-
unni í New York.“ Thor segir að í
íslensku utanríkisþjónustunni sé
margt gott og duglegt fólk og seg-
ir þjóðina heppna að búa yfir jafn-
dugmiklu fólki, en sjálfur hafi
hann unnið með fimm fasta-
fulltrúum Íslands við Sameinuðu
þjóðirnar, sex ef faðir hans er tal-
inn með. Nefnir hann þar sér-
staklega Grétu Gunnarsdóttur,
fráfarandi sendiherra við Samein-
uðu þjóðirnar, sem hafi ekki bara
unnið landi og þjóð mikið gagn,
heldur hafi hún einnig orðið að
forystumanni í málefnum kvenna á
alþjóðavettvangi.
Forréttindi í vegabréfinu
Thor segir að íslensku ræturnar
hafi hjálpað sér gríðarlega í starfi
sínu, en hann var um langt skeið
einn af aðstoðarforstjórum Citi-
bank í New York, og sá einkum
um lánveitingar til fyrirtækja í
lyfjaiðnaðinum. „Tvímælalaust.
Það er mikil virðing sem fylgir því
að vera frá Norðurlöndum og það
gaf mér visst forskot.“
Thor nefnir það í því samhengi
að eftir bestu vitneskju sinni
skattleggi norrænu þjóðirnar ekki
eigin ríkisborgara sem hafi búið
erlendis lengi, líkt og Bandaríkja-
menn geri. „Þeir líta á það sem
svo, að það séu ákveðin forrétt-
indi, sem þurfi að greiða fyrir, að
vera með bandarískt vegabréf. Á
hinn bóginn ætti fólk frá Norð-
urlöndum að vera stolt af ríkis-
fangi sínu.“
Þá nefnir Thor einnig að sá
munur sé á Bandaríkjunum og
Evrópu að vestanhafs sé algengt
að fólk gefi sjúkrahúsum og há-
skólum miklar peningagjafir, sem
séu þá skattfrjálsar. Í staðinn fái
það nafnið sitt á vegg, en um leið
sé fjárþörf þessara mikilvægu
stofnana svarað. „Þetta mætti
einnig reyna hér, að gera framlög
fólks til slíkra góðgerðamála skatt-
frjáls.“
Thor segir að samskipti Íslands
og Bandaríkjanna séu mjög sterk.
„Það hafa verið lítil vandamál hér
og þar, en það er ekkert sem varir
lengi. Er ekki varnarstöðin núna
orðin að skólavist?“ segir Thor.
Um framtíðina segist hann eiga
sér þann draum, að Íslendingar
geti orðið að sáttasemjurum á al-
þjóðavettvangi og vísar í leiðtoga-
fundinn í Höfða árið 1986. „Við
eigum okkur enga óvini og erum
hæfilega langt í burtu frá flestum
átakasvæðum svo við getum verið
verið óvilhallur aðili. Af hverju
ættum við ekki að geta það?“
FRÉTTIR 45Innlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 9. OKTÓBER 2014
„Samkvæmt þjóðsögunum átti faðir minn að hafa
haft meiri áhrif innan bandaríska utanríkisráðu-
neytisins en margir sem tilheyrðu stærri þjóðum,
enda var hann sendiherra í 25 ár,“ segir Thor um
föður sinn, og bætir við að stríðsárin hafi verið
mest spennandi tíminn, þar sem faðir hans hafi
verið í samskiptum við marga fyrirmenn. „Ég
man eitt sinn að hann fór í Hvíta húsið og hitti
Harry Hopkins, aðstoðarmann Roosevelts. Þá
voru þeir að ræða það hvort bandarískir land-
gönguliðar gætu stigið á land á Íslandi,“ segir
Thor, en fæstir Bandaríkjamenn átta sig á því að
koma Bandaríkjahers 1941 átti sér stað hálfu ári
áður en þeir urðu að þátttakendum í stríðinu.
Að loknu stríði kom Thor að því að tryggja inn-
göngu Íslands í Sameinuðu þjóðirnar, en þar gátu
Íslendingar ekki verið stofnaðilar, því að grunn-
skilyrðið var það að hafa sagt öxulveldunum stríð
á hendur. „Þannig að ári síðar gengu Afganistan,
Ísland og Svíþjóð í Sameinuðu þjóðirnar,“ segir
Thor yngri og minnist þess að þá voru einungis
um 45 lönd innan alþjóðasamtakanna, og Ísland
hafi verið langminnsta þjóðin. Einnig sem fulltrúi
SÞ hafi Thor verið fulltrúi Íslands, Brasilíu, Arg-
entínu, Mexíkó og Kúbu, og þurfti að ferðast víða.
„Mamma gleymdi því aldrei þegar þau fóru til Ha-
vana og hundrað manna hljómsveit spilaði Ó, Guð
vors lands!“
Var viðstaddur ýmsa merkisviðburði
SENDIHERRAFERILL THORS THORS ELDRI
NATO Thor Thors eldri fylgist með Bjarna Bene-
diktssyni undirrita Atlantshafssáttmálann.