Morgunblaðið - 09.10.2014, Síða 86

86 MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 9. OKTÓBER 2014
✝ BernótusKristjánsson
fæddist á Stað í
Vestmannaeyjum
17. september
1925. Hann lést á
hjartadeild 14E á
Landspítalanum á
Hringbraut 29.
september 2014.
Foreldrar hans
voru hjónin Krist-
ján Egilsson, f. í
Miðey í Austur-Landeyjum, f.
1884, d. 1950 og Sigurbjörg
Sigurðardóttir, f. í Kirkju-
landshjáleigu í Austur-
Landeyjum, f. 1895, d. 1969.
Systkini Bernótusar eru: Sím-
on, f. 1926, d. 1997, Egill, f.
1927, Guðrún, f. 1929, d. 2014
og Emma, f. 1936.
12. janúar 2008. 2) Kristján
Þór, f. 28. mars 1968, rafvirki,
kvæntur Svövu Maríu Mart-
insdóttur, f. 21. júní 1969
Börn þeirra eru: a) Bergþór
Kristjánsson, f. 29. október
1999, b) Róbert Ingi Krist-
jánsson, f. 11. nóvember 2003.
Sonur Svövu og Þrastar L.
Hilmarssonar er Martin Jón, f.
11. janúar 1988. Sonur hans er
Oliver Dreki f. 2009. Dóttir
Bernótusar var Sigrún, f.
1950, d. 1980. Börn hennar
eru Elín Kristín Skarphéð-
insdóttir, f. 1968, Hermann B.
Þorsteinsson, f. 1969 og Helgi
Þorsteinsson, f. 1976. Dóttir
Bernótusar er Vilborg Lofts, f.
1956. Maki hennar er Ásgeir
Ásgeirsson, f. 1961. Dóttir
þeirra er Halla Björk, f. 28.8.
1995. Stjúpbörn Vilborgar eru
Hjördís Erla, f. 1984 og Ás-
geir Kári, f. 1991.
Útför Bernótusar fer fram
frá Bústaðakirkju í dag, 9.
október 2014, og hefst athöfn-
in kl. 13.
Eiginkona
Bernótusar var
Þórunn Matthías-
dóttir, f. 1927, d.
2012. Foreldrar
hennar voru hjón-
in Matthías Ólafs-
son, f. á Syðri
Völlum í Gaul-
verjabæjarsókn,
Árnessýslu, 1896,
d. 1936 og Ingunn
Guðmundsdóttir, f.
í Reykjavík 1903, d. 1977.
Börn Þórunnar og Bernó-
tusar eru: 1) Ingunn, f. 19.
október 1960, viðskiptafræð-
ingur, gift Guðmundi S. Við-
arssyni, f. 17. ágúst 1961.
Börn þeirra eru: a) Þórunn
Jenný Qingsu, f. 8. júní 2005.
b) Eva Margrét Qiuxiang, f.
Elsku pabbi, nú ert þú ert
farinn í þína hinstu ferð, hefur
sleppt landfestum og siglt af
stað. Síðustu vikur reyndust
þér erfiðar en allt fram til
enda stýrðir þú för. Ég er svo
stolt af þér og hvernig þú tókst
þínum veikindum af æðruleysi.
Sjórinn og sjómennskan
voru alla tíð stór partur af þínu
lífi, allt frá stráklingi í Eyjum
til efri ára er þú laukst ferl-
inum sem skipstjóri hjá Eim-
skip. Sjómennskan orsakaði
nokkra fjarveru frá heimilinu.
Öll tækifæri voru nýtt til að
fara með þér á ströndina, fyrst
sem lítil stelpa með mömmu,
síðan í lengri ferðir til útlanda.
Mesta sportið var að fá að fara
með þér ein í ferðir. Hver ferð
hafði sinn sjarma og þú hafðir
ómælda þolinmæði til að skýra
út hvað fór fram um borð. Það
voru einnig forréttindi að fara
vítt og breitt um Evrópu, til
Ameríku og Austur-Evrópu að-
eins 16 ára.
Í mínum huga var þetta frá-
bær tími, samveran um borð,
sigla um höfin og kynnast sjó-
mennskunni beint í æð. Til
marks um það hvað mér fannst
þessar ferðir skemmtilegar er
að ég fór með þér þrjú síðustu
árin sem þú starfaðir sem skip-
stjóri.
Heima var allt í föstum
skorðum þegar að landi kom.
Hver mínúta var nýtt til að
dytta að heimilinu, garðinum
eða húsinu. Allt lék í hönd-
unum á þér og öll verk voru
unnin af mikilli natni og ná-
kvæmni. Það voru fáir sem
komust með tærnar þar sem
þú hafðir hælana hvað þetta
varðar. Það sama má segja um
skipin þín, þau voru alltaf
„spik & span“. Snyrtimennsk-
an var þér í blóð borin og end-
urspeglaði það allt hjá þér
hvort sem var heima eða úti á
sjó.
Síðustu ár hafa verið afar
sérstök hjá okkur. Söknuður
þinn var mikill þegar mamma
féll frá fyrir rúmum tveimur
árum. Samverustundum okkar
fjölgaði og við gerðum hluti
sem við höfðum ekki gert áður
tvö ein saman. Bíóferðir, tón-
leikaferðir, bíltúrar og spjall
eru afar dýrmætar stundir sem
ég geymi í hjarta mínu. Ein sú
dýrmætasta er samvera okkar
á 100 ára afmæli Eimskips í
janúar sl.
Þú nefndir það í desember
og það yrði líklega eitthvert
„húllumhæ“, en þú varst
reyndar ekki bjartsýnn á að
komast vegna veikinda. Með
tvo miða í húsi bauðstu mér
með og var ég var fljót að
segja já takk. Fyrir mig var
þessi stund einstök, að fá að
vera með þér á þessari hátíð-
arstundu. Ég var að rifna úr
stolti. Þú lagðir mikið á þig til
að taka þátt í hátíðarhöldunum
og gangarnir í Hörpu voru
ekki það léttasta fyrir þig að
fara þetta kvöld, en eins og
alltaf þá kláraðir þú kvöldið
með stæl.
Það verður mikil breyting
hjá fjölskyldunni í Háulind við
fráfall þitt. Heimsóknirnar í
miðri viku og um helgar þegar
þú komst í mat til okkar þar
sem þú sast í „lazy boy-inum“
okkar með Tótó litla hundinn
okkar þér við hlið og stundum
smá hressingu í glasi. Daglegu
símtölin okkar þó það væri
ekki annað en til að segja hæ
fyrir daginn eða snatt fyrir
þig. Það verður ósköp skrítið
að geta ekki hringt í þig eða
leitað ráða hjá þér, en þú varst
alltaf tilbúinn til að aðstoða og
veita góð ráð.
Ég er svo stolt af þér, pabbi
minn, hvernig þú stýrðir þinni
för allt til enda og stóðst keik-
ur í brúnni. Söknuður þinn
þegar mamma dó var mikill
enda voruð þið sem eitt alla
tíð. Ég veit að nú líður þér vel
og að mamma hefur þegar tek-
ið á móti þér með sínu einstaka
brosi og faðmlagi. Ykkar er
sárt saknað en minningin um
ykkur lifir í hjörtum okkar
fjölskyldunnar í Háulind.
Inga.
Elsku afi.
Ég sakna þín mikið. Ég man
þegar ég var lítil og við vorum
í sumarbústað með ömmu. Ég
var svo lítil þá. Ég man líka
þegar þú komst oft í mat til
okkar. Þetta er erfitt, en
mamma segir að þú sért með
enga verki núna. Ef ég ætti
eina ósk þá myndi ég óska þess
að þú og amma mynduð koma
til baka. En ég veit að það er
ekki hægt en ég veit þú fylgist
með mér. Ég vildi að við gæt-
um spólað til baka og gert allt
það skemmtilega aftur.
Þórunn Jenný.
Bernótus Kristjánsson skip-
stjóri var fæddur 17. septem-
ber 1925 í Vestmannaeyjum.
Foreldar hans voru þau Krist-
ján Egilsson, sjómaður og síð-
ar fiskimatsmaður, og Sigur-
björg Sigurðardóttir húsmóðir.
Eiginkona Bernótusar var Þór-
unn Matthíasdóttir, f. 8. sept-
ember 1927.
Bernótus byrjaði sjó-
mennsku 1942, þá 17 ára gam-
all, og var þá á ýmsum fiski-
bátum frá Vestmanneyjum til
ársloka 1946. Hann var háseti
á dönskum flutningaskipum
um eins árs skeið. Til Eim-
skipafélagsins réðst Bernótus
1948 og hefur síðan siglt á
ýmsum skipum félagsins, sem
háseti, stýrimaður og skip-
stjóri, en hann varð fastráðinn
skipstjóri hjá Eimskip árið
1970.
Við vorum samskipa á „þrí-
burunum“ m/s Goðafossi í
mörg ár, eða þar til skipið var
selt. Stutt seinna tók Bernótus
við skipstjórn á nýjum Goða-
fossi, sem smíðaður var í Ála-
borg. Það skip var frystiskip
sem flutti frosnar fiskafurðir
til Bandaríkjanna og austur til
Eystrasaltshafna. „Það var
gott að vera í skipsrúmi með
Bernótusi“. Öryggi og velferð
skips og áhafnar í algjörri for-
gangsröð, snyrtimennska og
góð umgengi var Bernótusi of-
arlega í huga.
Eftir langa og góða þjónustu
hjá Eimskip sótti hann fyrir
félagið eitt stærsta skip sem
Eimskip eignaðist, m/s Lax-
foss. Bernótus lét af störfum
hjá Eimskip síðla árs 1991.
Bernótus kvæntist Þórunni
Matthíasdóttur, en hún lést 20.
apríl 2012. Fjölskyldur okkar
Bernótusar ferðuðust mikið
saman um Ísland og á síðari
árum fórum við saman á sólar-
strendur Spánar, sérstaklega
til Grand Canary. Minnisstæð
er ferð okkar hjóna um miðja
Evrópu, í tilefni 60 ára afmælis
Bernótusar, og dvölin í París,
ekið þar um og borgin skoðuð
og allt það helsta sem að Par-
ísarborg hafði upp á að bjóða,
bæði að degi til og ekki síðar
að kvöldi til.
„Já það var gott að vera í
skipsrúmi hjá Bernótusi Krist-
jánssyni, þeim sómamanni sem
nú er okkur horfinn á braut“.
Blessuð sé minning Bernó-
tusar Kristjánssonar.
Rafn Sigurðsson.
Við hjónin kynntumst
Bernótusi fyrir hér um bil fjór-
um áratugum. Hann hafði þá
hafið skipstjórn á m/s Goða-
fossi og við sóttum hann heim
á sunnudegi við kantinn í Glou-
cester þar sem átti að afferma
fullfermi af freðfiski á vegum
Coldwater Seafood. Skipið var
eitt af þremur slíkum skipum
sem voru smíðuð fyrir Eim-
skipafélagið í Danmörku, en
var eina frystiskip hópsins.
Eins og mátti búast við var það
vandað og aðstaða farmanna
töluvert betri en þekkist í dag.
Burðargetan var meiri en fyr-
irrennarar Goðafoss höfðu en
mínum manni fannst skipið að-
eins vélvana. Fyrstu kynni
voru góð og leiðir okkar
Bernótusar lágu saman í þau
10 ár sem hann var með Goða-
foss.
Ég var þá ungur verkfræð-
ingur hjá Coldwater og hafði
rétt klárað að sjá um byggingu
á nýrri verksmiðju Coldwater
við hafnarbakkann í Everett,
nálægt Boston. Félagið var í
miklum uppgangi og þurfti sí-
fellt á meiri framleiðslu og at-
hafnaaðstöðu að halda. Báðir
áttum við hlutverki að sinna
með að koma landsframleiðsl-
unni í verðmæti í Bandaríkj-
unum.
Við fyrstu kynni virtist
Bernótus vera alvörugjarn og
nokkuð þungur á brún. En við
hjónin létum það ekkert á okk-
ur fá. Kollegi minn og verk-
smiðjustjóri í Cambridge,
Maryland, Guðni Gunnarsson
og hans kona, Eygló Gunnars-
dóttir, voru bekkjarsystkini
Bernótusar frá Vestmannaeyj-
um svo ég vissi að hér væri
góður maður á ferðinni. Það
reyndist vera rétt. Bernótus
var nákvæmur í sínu starfi og
fór vel með skipið og farminn
sem honum var treyst fyrir.
Hann setti sér vandvirkni og
áreiðanleika sem markmið í líf-
inu og ætlaðist til þess að hans
undirmenn gerðu hið sama.
Eimskipafélagið mat það og
Bernótusi var falin enn meiri
ábyrgð eftir að hann lét af
starfi sem skipstjóri á Goða-
fossi.
Mágur Bernótusar, Eggert
Eggertsson, bryti, sigldi með
honum á Goðafossi um tíma.
Það var hið mesta yndi að
sækja þá heim. Eggert var ein-
stakur matsveinn, og það var
sérlega skemmtilegt að fá að
koma með viðskiptavini og
vildarmenn félagsins um borð
til þeirra. Sú reynsla er ennþá
fersk í minni þeirra sem fengu
að njóta gestrisninnar. Okkar
fjölskylda naut þess að sigla í
boði Bernótusar og Eggerts
sem gestir á strandsiglingu
sumarið 1983. Því gleymum við
aldrei.
Þegar komið var til Íslands
tók skipið ströndina og sótti
heim tugi frystihúsa sem voru í
Sölumiðstöðinni, en á þessum
árum var reksturinn blómlegur
og húsin yfir 70 talsins. Þar
reyndi á hæfileika Bernótusar
þar sem þessi þjónusta þýddi
oft að siglt var í misjöfnum
veðrum og lagst að bryggju
allt að þrem til fjórum sinnum
á sólarhring og svo siglt áfram
þess á milli. Bernótus var lista-
maður þegar kom að þessu,
sama hve lítil og erfið höfnin
var, jafnvel þó væri hífandi rok
á síðuna og engin bógskrúfa til
aðstoðar. Hann skildi ekki eftir
sig skemmdir á skipi eða
bryggjum þar sem hann kom
við.
Okkar kynni urðu ævilöng
og Bernótus reyndist tryggur
vinur og skilur eftir sig margar
góðar minningar. Við vottum
Kristjáni og Ingunni og fjöl-
skyldum þeirra innilega sam-
úðar.
Þorsteinn og Ragn-
heiður Gíslason,
Salem, NH,
Bandaríkjunum.
Nú hafa þau bæði, Bernótus
Kristjánsson og hans elskulega
eiginkona, Þórunn Matthías-
dóttir, kvatt þennan heim og
sameinast saman á ný, hún lést
20. apríl 2012 og hann 29. sept-
ember 2014 sl. sem er ekki
langur tími í lífi farmanns og
farmannskonu sem beið og
beið með börnum þeirra eftir
sínum elskulega pabba og
manni að hann kæmi heim eft-
ir langa útivist með viðkomu í
erlendum höfnum víðsvegar
um heiminn. Farmennskan á
þeim tímum gat verið erfið,
þar sem áhöfnin vissi ekki
hvert för var heitið í hvert
skipti og ferðin gat dregist,
sem dæmi á hafnir innanlands
að lesta saltfisk og þaðan til
Portúgal á tvær hafnir og
stundum fór svo að við urðum
að bíða við ankeri til að kæla
saltfiskinn í nokkra daga. Það-
an fórum við til Norðurlanda á
heimleið. Það var hins vegar 9.
október 1970, sem er sami
dagur 44 árum síðar, að útför
Bernótusar fer fram, þegar 19
ára strákur var munstraður
um borð í m/s Bakkafoss 1 þar
sem Bernótus var minn fyrsti
skipstjóri hjá Eimskipafélag-
inu. Ég hafði beðið eftir skips-
rúmi á skipum Eimskipa-
félagsins í þrjú ár, var í
lausavinnu á hafnarbakkanum
vegna þess að skipin stoppuðu
lengi í Reykjavíkurhöfn og
langan tíma tók að losa þau því
öll skip fluttu stykkjavöru í
lausu til landsins, gámar voru
ekki til á þeim tíma.
Í stað þess var öll uppskip-
un í höndum verkamanna sem
sáu um að losa og lesta skipin
með krönum úr landi og bóm-
uhífingum skipsins. Á milli-
dekki voru trélúgur og sker-
stokkar sem héldu þessum
lúgum á sínum stað. Þegar
skipið fór frá Reykjavík að
lesta og losa vöru þá sáu skip-
verjar um störfin. Vosbúðin
gat verið mikil þegar skyggni
var slæmt, hríð, ísing og þoka.
Skipstjórinn á stjórnpalli að
fylgjast vel með, mér er minn-
isstætt þegar Bernótus var
kallaður upp í brú vegna
slæms skyggnis í gegnum
flautu sem var á stjórnpalli,
því símakerfi var ekki til á
þessum árum.
Þegar skipstjóri kemur í brú
þá sér hann brúarglugga opinn
og snjónum kyngdi inn á tæki
skipsins, þá segir Bernótus við
3. stýrimann: Er ekki radar á
skipinu? Jú, sagði stýrimaður,
blessaður lokaðu glugganum
því þú sérð ekki neitt frekar
en ég og vertu við radarinn.
Jóhann Páll starði út í sortann
úti á brúarvæng skipsins og
átti að láta strax vita ef ein-
hver hljóð heyrðust. Bernótus
var einstakur maður í sinni röð
þar sem yfirvegun og fram-
koma var einstök en fastur
fyrir ef honum líkaði ekki hlut-
irnir. Hann var snyrtimenni og
hafði gaman af að vera flott
búinn í einkennisfötum félags-
ins, í vel burstuðum skóm, þar
sem konurnar taka eftir því,
og Eimskipastíllinn í fyrir-
rúmi.
Kæri vinur, þar sem hafið
og vinnan bíður mín í dag get
ég ekki verið með þér á þess-
um degi, eins og þú þekkir af
eigin raun.
Ég vil þakka þér fyrir
dásamlegar stundir og takk
fyrir allar ábendingar um góð
vinnubrögð. Ég bið Guð að
vera með og blessa ykkar börn
og ættingja á þessari stundu.
Blessuð sé minning Bernótus-
ar Kristjánssonar skipstjóra.
Jóhann Páll Símonarson,
m/s Goðafossi.
Bernótus
Kristjánsson
„Elskuleg móðir
mín er látin. Yndis-
legri móður, ömmu
og langömmu er
ekki hægt að hugsa sér. Móðir
mín var níræð en þó svo ung í
anda og hugsun að það má segja
að hún hafi fallið frá allt of ung.
Mamma var svo umhyggjusöm
við alla sem hún kynntist hvort
sem það var fjölskyldan eða blá-
ókunnungt fólk. Hún tók alla að
sér sem þurftu á henni að halda.
Hún var gjafmild og greiðug og
gaf allt sem hún átti; ef einhvern
vantaði eitthvað sem hún átti gaf
hún það. Mamma var hörkudug-
leg kona og veigraði sér ekki við
vinnu alla sína tíð enda útivinn-
andi með allan barnaskarann, en
hún átti ellefu börn. Mamma var
Guðrún Áslaug
Magnúsdóttir
✝ Guðrún ÁslaugMagnúsdóttir
fæddist 11. mars
1924. Hún lést 10.
september 2014.
Útför Guðrúnar fór
fram 19. september
2014.
alla mína æsku og
fullorðinsár að
prjóna eða sauma,
hún saumaði á okk-
ur systkinin það
sem okkur vantaði
þegar við vorum lítil
enda ekki miklir
peningar til þess að
kaupa föt á allan
þennan barnaskara.
Mamma var svo
skemmtileg og það
var svo gaman að heimsækja
hana, hún gerði mikið af því síð-
ustu árin að segja okkur frá sín-
um uppvaxtarárum eða af okkur
systkinunum. Mamma var
mamma margra í Breiðholtinu
bæði þegar ég var að alast þar
upp og líka síðustu árin eftir að
hún flutti aftur í sína gömlu blokk
í Breiðholtinu. Ég kom til hennar
fyrir stuttu og sá hjá henni
nammi sem ég spurði hvort ég
mætti ekki fá mér, en nei, hún var
að geyma það fyrir hann Bjössa
vin sinn í næsta stigagangi, 6-7
ára gutta sem mömmu þótti vænt
um. Hún hafði svo gaman af
krökkunum í blokkinni og fylgd-
ist með öllum börnunum og pass-
aði og þekkti þau öll með nafni.
Þegar ég var í barnaskóla og var
með ókláruð prjónaverkefni þá
prjónaði hún ekki bara mitt verk-
efni heldur líka fyrir vinkonu
mína, hún hafði alltaf auga með
vinkonum mínum líka. Á nóttu
sem degi komu grannar til okkar
til að borða eða að fá eitthvað lán-
að, aldrei stóð á mömmu að gefa
frá sér. Mamma, ég elska þig og
þú verður alltaf í minningum
mínum sem yndisleg móðir og
amma.
Helga og fjölskylda.
Hún bar þig í heiminn og hjúfraði að
sér.
Hún heitast þig elskaði’ og fyrirgaf þér.
Hún ætíð er skjól þitt, þinn skjöldur og
hlíf.
Hún er íslenska konan, sem ól þig og
þér helgaði sitt líf.
Með landnemum sigldi’ ’hún um
svarrandi haf.
Hún sefaði harma. Hún vakti’ er hún
svaf.
Hún þerraði tárin. Hún þerraði blóð.
Hún var íslenska konan, sem allt á að
þakka vor þjóð.
Ó! Hún var ambáttin hljóð.
Hún var ástkonan rjóð.
Hún var amma, svo fróð.
Ó! Athvarf umrenningsins,
inntak hjálpræðisins,
líkn frá kyni til kyns.
Hún þraukaði hallæri, hungur og fár.
Hún hjúkraði’ og stritaði gleðisnauð ár.
Hún enn í dag fórna sér endalaust má.
Hún er íslenska konan, sem gefur þér
allt sem hún á.
Ó, hún er brúður sem skín!
Hún er barnsmóðir þín
eins og björt sólarsýn!
Ó! Hún er ást, hrein og tær!
Hún er alvaldi kær
eins og Guðsmóðir skær!
Og loks þegar móðirin lögð er í mold
þá lýtur þú höfði og tár falla’ á fold.
Þú veist, hver var skjól þitt, þinn
skjöldur og hlíf.
Það var íslenska konan sem ól þig og
gaf þér sitt líf.
En sólin, hún sígur, – og sólin, hún rís,
–
og sjá: Þér við hlið er þín hamingjudís,
sem ávallt er skjól þitt, þinn skjöldur og
hlíf:
Það er íslenska konan, – tákn trúar og
vonar,
sem ann þér og þér helgar sitt líf.
(Ómar Ragnarsson.)
Gunnar Jacobsen.