Læknablaðið - 15.04.2007, Side 55

ÞING SKURÐLÆKNA, SVÆFINGA- OG GJÖRGÆSLULÆKNA / ÁGRIP ERINDA
rannsóknir. Dánarhlutfall sjúklinga með sýkingar er umtals-
vert hér á landi (17,1%) en sambærilegt og í nágrannalöndum
okkar.
E-22 Berkjufleiðrufistla eftir lungnabrottnám vegna
lungnakrabbameins er oftast hægt að lækna án skurð-
aðgerðar
Tómas Guðbjartsson'-3, Erik Gyllstedt2
. tomcisgud@landspitali. is
Hjarta- og lungnaskurðdeildir 'Landspítala og 2háskólasjúkrahússins í
Lundi, Svíþjóð, ■’læknadeild HÍ
Inngangur: Lungnabrottnámi er aðallega beitt við stór og
miðlæg lungnakrabbamein. Petta er stór aðgerð sem getur haft
fylgikvilla í för með sér. Fistill á milli berkjustúfs og fleiðru
er hættulegur fylgikvilli þessara aðgerða. Fistillinn veldur þá
sýkingu í fleiðruholi sem getur valdið banvænni blóðeitrun.
Markmið þessarar rannsóknar var að kanna tíðni þessara fistla
eftir lungnabrottnám og leggja mat á árangur meðferðar.
Efniviður og aðferðir: Á tímabilinu 1996-2003 gengust 130
sjúklingar undir lungnabrottnám vegna lungnakrabbameins
(NSCLC) á háskólasjúkrahúsinu í Lundi. Eftir aðgerðina greind-
ust alls 8 sjúklingar (6,2%) með fistil á milli berkjustúfs (7
karlar og 1 kona, meðalaldur 62,3 ár). Upplýsingar fengust úr
sjúkraskrám og aðgerðarlýsingum. Sjúklingar með fistil voru
bornir saman við þá sem ekki greindust með fistil (n=122) og
þannig reynt að leggja mat á hugsanlega áhættuþætti fistilmynd-
unar.
Niðurstöður: Niðurstöður eru sýndar í töflu I. í 7 tilfellum greind-
ust fistlar eftir hægra lungnabrottnám og í einu tilviki vinstra
megin (p<0,05), yfirleitt innan viku frá aðgerð. Algengustu ein-
kenni voru hósti, uppgangur og hiti. Flestir sjúklinganna reynd-
ust með lungnakrabbamein á háu stigi, en 6 sjúklingar voru á
stigi IIIA eða IIIB. Prír sjúklingar höfðu fengið bæði geisla- (44
Gy) og krabbameinslyfjameðferð fyrir lungnabrottnám. Aðrir
3 fengu geislun eftir aðgerð. Hjá 6 sjúklingum var stúfurinn
Tafla 1.
Sjúklingar með fistil (n = 8) Viðmiöunar- hópur (n = 122) P-gildi
Meðalaldur (ár) 62,3 63,4 óm
Karlar (%) 7 (87,5) 99 (81,1) óm
Hægra lungnabrottnám (%) 7 (87,5) 56 (45,9) < 0,01
Berkjustúfur þakinn (%) 5(62,5) 73(60) óm
Geislun og/eöa krabbameinslyfjameöferð, fyrir eöa eftir lungnabrottnám 6(75) 70(57,4) <0,05
Meöallegutími og miðgildi (dagar) 21,5/ 13 11,5 / 9 < 0,01
Skurödauöi (<30 daga) 0 1(0,8) óm
óm = ómarktækt
þakinn, ýmis með fleiðru eða bláæð (v. azygos) en límefni voru
notuð í þremur tilvikum. Af 8 sjúklingum með fistil þurftu
aðeins þrír að gangast undir skurðaðgerð. Hjá tveimur þeirra var
vöðvaflipi saumaður á berkjustúfinn og í einu tilviki var saumað
yfir stúfinn. Hinir 5 voru meðhöndlaðir án skurðaðgerðar þar
sem lokað var fyrir fistilinn með vefjalími (Tissel®) en því var
sprautað í fistilgatið að innanverðu með berkjuspeglun. Stök
meðferð dugði hjá fjórum en einn þurfti endurtekna sprautun
með vefjalími. Legutími var 21,5 dagar að meðaltali og enginn
lést innan 30 daga.Tveimur árum frá aðgerð voru þrír af 8 sjúk-
lingum á lífi. I dag er einn sjúklingur á lífi og hefur sá lifað í 98
mánuði.
Ályktun: Berkjufleiðrufistill er frekar sjaldgæfur en alvarlegur
fylgikvilli eftir lungnabrottnám við lungnakrabbameini. Tíðni
fistla í þessari rannsókn (6%) er frekar lág, sérstaklega þegar
haft er í huga að rúmur fjórðungur sjúklinganna fékk geisla- og
krabbameinslyfjameðferð fyrir aðgerðina. Sjúklingar með fistil
eru yfirleitt karlar með langt genginn sjúkdóm í hægra lunga og
Iangtímahorfur þeirra eru lakar. Einnig er áhætta á fistilmyndun
aukin hjá þeim sem fá geisla- og/eða krabbameinslyfjameðferð
fyrir og eftir aðgerð. Flesta berkjufleiðrufistla eftir lungnabrott-
nám er hægt að meðhöndla án skurðaðgerðar, til dæmis með því
að sprauta í þá vefjalími við berkjuspeglun.
E-23 Lungnameinvörp við greiningu nýrnafrumukrabba-
meins. - Hverjir gætu hugsanlega haft gagn af brottnámi
meinvarpa?
Sœmundur Jón Oddsson'2, Sverrir Harðarson3, Vigdís Pétursdóttir3, Eiríkur
Jónsson1-4, Guðmundur Vikar Einarsson4,Tómas Guðbjartsson2J
tomasgud@landspitali. is
'Læknadeild HÍ, 2hjarta- og lungnaskurðdeild, ’rannsóknarstofu í meina-
fræði og 4þvagfæraskurðdeild Landspítala
Inngangur: Nýgengi nýrnafrumukrabbameins er með því hæsta
í heiminum á Islandi og árlega greinast í kringum 30 hér á landi.
Einkenni eru oft lúmsk sem sést best á því að allt að þriðjungur
sjúklinga greinist með útbreiddan sjúkdóm þar sem lungnamein-
vörp eru algengust. Nýlegar rannsóknir hafa sýnt að brottnám
lungnameinvarpa hjá völdum hópi sjúklinga getur bætt lífshorf-
ur umtalsvert. Hefur verið lýst allt að 49% 5-ára lifun hjá sjúk-
lingum með skurðtækt stakt lungnameinvarp og þar sem langur
tími hefur liðið frá greiningu frumæxlisins. Tilgangur rannsókn-
arinnar var að athuga fjölda sjúklinga með lungnameinvörp við
greiningu nýrnafrumukrabbameins og reyna að leggja mat á
hversu margir sjúklingar gætu hugsanlega haft gagn af brottnámi
slíkra meinvarpa.
Efniviður og aðferðir: Afturskyggn rannsókn sem er hluti
af stærri rannsókn á nýrnafrumukrabbameini á íslandi
sem nær til allra sjúklinga sem greindust á lífi 1971-2000,
samtals 701 sjúklings. Upplýsingar voru fengnar úr sjúkra-
skrám, Krabbameinsskrá KÍ auk gagnagrunns rannsóknarstofu
Landspítala í meinafræði. Kannað var hversu margir greind-
ust með meinvörp í lungum og var miðað við þrjá mánuði frá
greiningu nýrnafrumukrabbameins. Síðan var athugað hvort
um önnur meinvörp var að ræða og hvernig dreifing þeirra var í
Læknablaðið 2007/93 319