Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2003, Qupperneq 60

ULFHILDUR DAGSDOTTIR
og Jón Gunnar Þorsteinsson rekur í grein sinni um samsömun áhorfenda
við persónur kvikmynda, sérstaklega hrollvekja. Hann vísar til mnræðu
James B. 'Iwdtchell og Davids J. Hogan, en báðir leggja mikla áherslu á
erótískt vald skrímsla og þar með möguleika þeirra til að skapa einskon-
ar tengsl við áhorfanda. Zombían, hinsvegar, er gersamlega laus tdð slíkt,
í ratm er hún svo viðurstyggileg að hún getur ekki skapað neitt annað en
hamslausan ótta og viðbjóð. Aðdráttarafl zombíunnar á forsíðu The Face
mtrndi líklega koma þessum fræðimönnum á óvart.
Zombían í kvikmyndum er iðulega notuð tdl að sýna hversu ónáttúru-
legt samfélag okkar er orðið, í myndum Romeros eru hinar mannýgu
zombíur afleiðingar umhverfisslyss, mengunar, en geislavirkur úrgangur
sem sendur var út í geim lendir óvart aftur á jörðu niðri og veldur því að
lík rísa úr gröfum sínum, ákaflega svöng. I hinum óopinberu framhalds-
myndum Night of the Living Dead, Retuiii of the Living Dead I, II og III
(Dan O’Bannon 1985, Ken Wiederhorn 1988, Brian Yuzna 1993) er her-
inn valdur að eiturefiiaslysi, fyrstu fórnarlömbin eru að sjálfsögðu hópur
pönkara. Hér hafa gildin snúist við, það em ekki zombíurnar sem eru
fulltrúi hins illa heldur hernaðarmaskínan, zoinbían verður því fulltrúi
óreiðunnar, sem berst gegn kúgun. Þetta er ítrekað í þriðju myndinni, en
þar er enn hópur pönkara eða gothara á ferðinni. Einn af þeim er sonur
læknis sem vinnur að tilraunum með zombíur með það að markmiði að
skapa hinn fullkomna hermann. Sonurinn og kærastan halda að um til-
raunir á dýrum sé að ræða og stelast inn í húsið til að spilla fyrir en verða
þá vimi að fyrsm tdlrauninni til að að þjóðnýta hina lifandi dauðu. En
zombían er ekki svo auðtamin, allt fer úr böndunum og skyndilega er
kærastan orðin zombía. Þau vita ekki hvaða áhrif þetta hefur og stúlkan
reynir örvæntingarfullt að hamla þeirri umbreytingu sem hún upplifir á
líkama sínum, sem felst í þrá eftir mannakjöti, sérstaklega heilum manna,
einkennilegum doða og kulda. Hún fer þá leið að gata sig og stinga og
almennt skreyta húð sína vírum og glerbrotum. Aður en varir er hún
orðin að ýktri útgáfu af götuðum gothurum með tilheyrandi erótíser-
ingu, enda drepur hún allavega eitt illmenni með því að bjóða því upp á
7 Jón Gunnar Þorsteinsson, „Samsömun með hndlingi: Um túlkun áhorfenda", í
Hehni Kvikmyndanna, ritstj. Guðni Elísson, Reykjavík, Forlagið og art.is 1999. Sjá
einnig David J. Hogan, Dark Romance: Sex and Deatb in tbe Hoiror Fibn, Welling-
borough, Northamptonshire: Equation 1988 (upphaflega útgefið 1986) ogjames B.
Twitchell, Dreadfid Pleasures: An Anatomy ofModem Hoiror, Oxford, Oxford Uni-
versity Press 1988.
58