Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2003, Blaðsíða 72

ULFMLDUR DAGSDOTTIR
una á herinn, en hemaðarbrölt hefor verið mjög til umræðu allt frá
hryðjuverkunum þann 11. september 2001.
VI
Og hvað svo með tískuna? Enn hefur spumingunni sem varpað var fram
í The Face ekki verið svarað: Af hverju hefur zombían þetta mikla aðdrátt-
arafl nú? Ut frá 28 Days Later virðist vera hægt að svara þeirri spumingu
með fallegri femínískri niðurstöðu og segja að zombían sé s\Tona vinsæl
núna af því hún hafnar feðraveldinu og býður upp á nýja samfélagsgerð
sem er ekki lengur bundin hinum auðsveipu frkömmn þess. Hins vegar
er ljóst að málið er ekki svo einfalt, því að í sama hefri af The Face, næst
á undan ‘umfjölluninni’ um zombíurnar, er tískuljósmyndakafli sem er
hannaður þannig að allar frTÍrsætumar virðast dauðar. Yfirbragðið er
ekki ósvipað þ\ú að líkum þeirra, íklæddum tískufatnaði, hefði verið hent
á mslahauga. I þessum lík(öm)um býr engin uppreisn, hvorki gegn feðra-
veldi né öðm, þeir em fullkomlega auðsveipir, ó\rirkir og þjóna glápþörf
feðraveldisins. Eða hvað? Kannski má hugsa sér að hér sé að finna það
sem franski félagsfræðingurinn Jean Baudrillard kallar einu mögulegu
uppreisnarleiðina í nútímaneyslusamfélagi, hina óvirku stöðu, sem hann
líkir við kvenlega stöðu. Ef svo er mætti skoða þessa kvenlíkama sem hin
fullkomnu fórnarlömb tísktmnar, sem í valdleysi sínu og útþurrkun á
sjálfi hafa aflað sjálfum sér einskonar andstöðu? Alögulega rísa þær upp,
um leið og litrið er af myndinni og taka á sig ímynd konunnar á forsíð-
unni með sínu hættulega - geldandi - kynferði?
Hvað sem því líður er ljóst að kenningar þessara fræðimanna, Fouc-
aults og Baudrillards, um stöðu einstaklingsins og líkamans í nútímasam-
félagi, vísa báðar til þess að upplifun okkar af daglegu lífi er orðin
gegnsýrð einskonar doða, jafnvel dauða. Jafnframt þ\ri að sjálfur dauðinn
hefur verið hreinsaður úr umhverfi okkar og færður inn á stoihanir, \rirð-
ist sem áhuginn á dauðanum hafi aukist. Og þá ekki síst áhuginn á stig-
um hans og virkni. Þjóðsagnir og trúarbrögð \ritna um eilífa von þess að
dauðinn sé ekki endanlegur en sú hugmynd hefur tekið á sig nýja mynd
á tímum framfara í læknavísindum, þar sem dauðinn er orðinn mun
flóknara fyrirbæri en áður og mörk lífs og dauða eru óljósari. Líffæra-
flutningar og ýmis tækjabúnaður hefur gert það að verkum að mögulegt
er að lengja líf einstaklinga, auk þess sem nú er hægt að viðhalda lág-
7°