Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2006, Blaðsíða 47

MYNDIR MEINA
kennin frá krabbameininu sjálfu, eru í svipuðum dúr. Einn sjúklingurinn
sem rannsókn Skott greinir frá bar meðferðina saman við hermenn frá
Sameinuðu þjóðunum sem miðuðu að því að halda árásarliðinu í
skefjum. Miðaldra kona sá lyfjameðferðina hins vegar fyrir sér sem
aðeins of róttæka jólahreingemingu þar sem skrúbbað væri af svo mikl-
um ákafa að jafiivel málningin flagnaði af húsgögnum.17 Ottinn við
dauðann virðist hvíla þungt á mörgum krabbameinssjúklingum sem lýsm
ferhnu gjaman sem vegi sem lægi beint í gröfina.18
Viðbrögð fólks við alvarlegum sjúkdómum á borð við þá sem hér hafa
verið nefhdir em margvísleg. Margir gangast undir myndmálið sem ríkir
í tengslum við þá en aðrir veita því öflugt viðnám. Til þess að skoða nán-
ar möguleika þess háttar andspymu gegn myndhvörfum er gagnlegt að
skoða efdrminnileg skrif tveggja kvenna sem báðar létust úr krabba-
meini undir lok ársins 2004.
Baráttan við myndhvörfin
Árið 2004 kom út bókin Ótuktin eftir Önnu Pálínu Arnadóttur, söng-
konu. I henni lýsir hún reynslu sinni af því að greinast tvisvar með
krabbamein, fyrst í brjósti, síðar í beinum. Bókin fjallar um glímu henn-
ar við sjúkdóminn, við meðferðina og síðast en ekki síst glímu hennar
við myndhvörfin.
Ótuktin er uppfull af myndhvörfum. Tilfinningar á borð við sorg,
kvíða og gleði taka á sig mannsmynd, líffærin verða að dýrum og sjúk-
dómurinn sjálfur er persónugerður. I upphafi lýsir Anna Pálína barátt-
unni við krabbameinið með svipuðum hætti og margir aðrir krabba-
meinssjúklingar, sem óboðnum gesti sem enginn fær nokkuð við ráðið:
Hann dregur úr mér allan mátt. Hann stillir sér upp fyrir
framan mig svo ég sé ekki ástina í augum ástvina minna. Hann
treður sér inn á milli þegar ég faðma börnin mín. Hann hangir
á bakinu á mér þegar ég fer út að ganga. Hann hlær að mér
þegar ég reyni að syngja. Hann situr til borðs með mér á
kvöldin og hrærir í matnum með skítugum fingrum. Hann
liggur á milli mín og mannsins míns í rúminu á kvöldin. Hann
1 Carola Skott, „Expressive Metaphors in Cancer Narratives“, bls. 232.
18 Sama rit, bls. 233.
45