Þjóðlíf - 01.08.1991, Page 9

Togstreita er innan ríkisstjórnarinnar og ágreiningur um pólitísk grundvallaratriði. Hallarbylting í aðsigi?
Ágreiningurinn kemur því fram við sam-
starfsflokkinn til þess að sprengja ríkis-
stjórnina, — til þess að málið verki sem
minnst innan Sjálfstæðisflokksins. Margir
telja að einmitt þetta hafi verið að gerast að
undanförnu. Með því að Þorsteinn og fé-
lagar hjóli í kratana komist þeir hjá marg-
víslegum óþægindum innan eigin flokks.
Hér er með öðrum orðum verið að notast
við hina svonefndu „Albaníu-Kínaað-
ferð“. En um leið er verið að gefa vísbend-
ingu um það með hverjum menn vilja
stjórna.
Atburðarásin síðustu vikur þykir benda
til þess að þeir hafi ætlað að láta til skarar
skríða um síðastliðin mánaðamót. Þeir eru
nánast að nota kratana til að sprengja rík-
isstjórnina — og bola Davíð Oddssyni frá
völdum. Hins vegar telja margir að þeir
hafi misreiknað sig og ekki áttað sig á því
að Morgunblaðið færi í skelegga vörn fyrir
utanríkisráðherrann og þarmeð forsætis-
ráðherrann. Auk þess var Þorsteinsar-
murinn farinn að berjast á of mörgum víg-
stöðvum þegar hann var bæði í slag um
efnahagsstefnu við Davíð innan ríkis-
stjórnarinnar og við Jón Baldvin um utan-
ríkisstefnu. Þar færðist hann of mikið í
fang.
Þegar þessi grein er skrifuð eru uppi
hugmyndir í Þorsteinsarminum um að
styrkja hann með pólitískri langtíma-
fléttu; Magnús Gunnarsson fari í frí frá
SÍF, vinni á næstunni að sjávarútvegsmál-
um fyrir Þorstein og samstarfsnefnd sjáv-
arútvegsins. Magnús sem er maður vin-
sæll gæti hægt og rólega unnið sér pólitískt
bakland. Hann eigi í næstu kosningum að
fara í framboð í Reykjaneskjördæmi og að
mati ýmissa gæti hann orðið foringi í
flokknum.
íkisstjórnin hefur vaðið í hluti að því
er virðist mjög illa undirbúin. Hún
hefur á færibandi sett fram leikrænar
lausnir í pólitísku andrúmslofti síðustu
mánaða; selja Búnaðarbanka, gera einok-
unarfyrirtæki að hlutafélögum o.s.frv. þó
að slíkar ráðstafanir leysi í sjálfu sér ekkert
vandamál og skipti í skásta falli ekki máli.
Á hinn bóginn hefur ríkisstjórnin ekki
gefið neinn tón fyrir framtíðina.
Og það sem skiptir þjóðina máli núna er
einmitt tónn í atvinnulífinu. Það er at-
vinnulífið sem hefur verið að dragast sam-
an. íslenska efnahagslífið sem er í stöðug-
um samdrætti. Ein meginmistök ríkis-
stjórnarinnar þegar hún settist að völdum
var að hún taldi gífurlega þenslu vera í
uppsiglingu. I framhaldi af þessu vitlausa
mati ráðherranna hækkuðu þeir vexti upp
úr öllu valdi, sem voru fyrir hærri en
nokkur réttlæting var fyrir. Ráðherrarnir
lásu vitlaust í efnahagslífið og framhaldið
varð í samræmi við það. Þegar ríkisstjórn-
in fer svo af stað með haustinu rekst hún á
tvennt; annars vegar að undirbúa mál sín
illa og standa hrapallega að kynningu og
svo hins vegar steitti hún á „framsóknar-
skerinu“ í eigin flokki jafnt sem annars
staðar. Fólk er ekki reiðubúið að láta
ganga yfír landsbyggðina með valdboð-
um, það er fátt hægt að gera nema með
sæmilegri pólitískri sátt. Og þá kom að
þætti forsætisráðherrans sem virðist
margt betur gefið en auðmýkt og hógværð
gagnvart verkefnum hvunndagsins í
landsmálapóliu'k.
I framhaldi af vaxandi ágreiningi innan
stjórnarinnar í haust er talið að stjórna-
randstaðan hafi metið stöðuna um mán-
aðamótin þannig að mun vænlegra væri
fyrir Alþýðubandalag og Framsóknar-
flokk að gera bandalag við helming eða
meirihluta þingflokks Sjálfstæðisflokks-
ins heldur en við Alþýðuflokkinn á þingi.
Strax í nóvember voru byrjaðar þreifmgar
í þessa veru í gluggakistum þingsins. Var
þá imprað á hugmynd um ríkisstjórn sem
yrði undir forsæti Matthíasar Bjarnasonar
ellegar annars hvors þeirra Steingríms
Hermannssonar eða Þorsteins Pálssonar.
En til þessa gat ekki komið, Mogginn
stöðvaði atburðarás í þessum dúr, a.m.k. í
bili. Frammarar og allaballarnir komust
því ekki í ríkisstjórn með „sægreifunum" í
svipinn. En óþolið er mikið.
ftir fjölmiðlauppákomur vegna þyrl-
umála og fleiri atriða af hálfu forsæt-
isráðherra tók að hrikta í stólnum og hug-
myndir um nýja ríkisstjórn fengu byr
undir báða vængi. Eða breytingar á núver-
andi ríkisstjórn. Reiðir sjálfstæðismenn
og stuðningsmenn Inga Björns Alberts-
sonar vildu þá margir hverjir að Davíð
hyrfi úr stól forsætisráðherra og við tæki
ÞJÓÐLÍF 9