Þjóðlíf - 01.08.1991, Qupperneq 89

Peningana og minnið -
eða lífið!
Þjófar hafa notað lyf sem
unnið er úr nornajurt til að
framkalla minnisleysi hjá
fórnarlömbum sínum.
Ferðamenn sem fara til
Bógótá í Kólumbíu og verða
fyrir þeirri óskemmtilegu
reynslu að verða fórnarlömb
þjófa gætu lent í því að tapa
meiru en bara peningum sín-
um. Þeir gætu nefnilega líka
misst minnið.
Árásarmenn í höfuðborg
Kólumbíu hafa margir hverjir
snúið sér frá ofbeldi en nota
þess í stað efnið skópólamín til
að yfirbuga fórnarlömb sín.
Skópólamín er lyf sem eflir
undirgefni og hlýðni og auka-
áhrif neyslunnar eru minnis-
leysi.
Sérfræðingar við Kólum-
bíuháskólann hafa fyrstir
greint einkenni þeirra sem
verða fyrir skópólamíneitrun.
Þau minna mjög á einkenni
stundarminnisleysis sem er vel
þekktur kvilli þar sem sjúkl-
ingurinn man hver hann er og
getur unnið venjuleg störf en
man ekki hvað hann hefur
verið að gera.
Ardila og Moreno rannsök-
uðu 25 sjúklinga sem lögðust
inn á spítala með skópólamín-
eitrun. Hér á eftir kemur saga
eins sjúklingsins, 28 ára
gamallar konu. Hún man eftir
að hafa yfirgeflð skrifstofu sína
um kl. 11 að morgni dags og að
huggulega klæddur maður
nálgaðist hana. Síðan man hún
ekkert hvað gerðist næstu þrjá
og hálfan klukkutíma. Á þeim
tíma kom hún aftur við á skrif-
stofunni, náði í launaávísun og
leysti hana út. Hún leysti út
fleiri ávísanir og fór heim og
náði í skartgripina sína.
Ljóst er að konan lét
óþekktan mann fá bæði pen-
ingana og skartgripina en hún
man ekkert eftir því. Þegar
hún náði stjórn á sér aftur féll
hún í svefn og var flutt á spítala
þar sem þvagsýni var tekið. í
því reyndust vera leifar af skó-
pólamíni og róandi lyfi.
Skópólamín, unnið úr
nornajurt og jurtum sem til-
heyra ættkvíslinni Datura,
hefur verið notað við trúarat-
hafnir í margar aldir. Á Vest-
urlöndum hafa litlir skammtar
verið notaðir sem róandi lyf og
gegn ferðaveiki. Ekki er vitað
til að það hafi verið notað í
glæpsamlegu skyni fyrr en á 6.
áratugnum. Nútímaglæponar
nota skópólamín í blöndu með
róandi lyfi sem er úðað í vit
fórnarlambanna þegar atlaga
er gerð.
Enn er ekki ljóst hvernig
skópólamín truflar starfsemi
heilans. Rannsóknir á því
gætu reynst mikilvægar við að
komast á snoðir um orsakir
stundarminnisleysis.
Veljum
íslenskt!
HANDPRJÓNASAMBANS
(SLANDS
Skólavörðustíg 19 ■ Reykjavík • Símar 21890-21912