Læknablaðið : fylgirit - 01.01.2007, Síða 28

ÁGRIP ERINDA / XIII. VÍSINDARÁÐSTEFNA HÍ
en slíkt er æskilegt ef huga skal að meðferð.
Efniviður og aðferðir: Við rannsökuðum átta sjúklinga með
Sveinssons æðu- og sjónhimnurýrnun á mismunandi stigi og
skiptum í þrjá flokka. Við notuðum til þessa æðamyndatöku
og sneiðmyndatöku af augnbotnum, skynjunareðlisfræðilegar
rannsóknir svo sem svæðisbundna sjónsviðsmælingu og
svæðisbundin sjónhimnurit.
Niðurstöður: Myndir, sneiðmyndir og æðamyndir af sjónhimnu
benda til þess að fyrst verði breytingar í ysta hluta taugalags sjón-
himnu, en breytingar í litþekju, innri taugalögum sjónhimnu og
æðuhimnu komi síðar. Þetta er einnig staðfest með ofannefndum
raflífeðlisfræðilegum rannsóknum og skynjunareðlisfræðilegum
rannsóknum.
Alyktanir: Fyrstu breytingar í Sveinssons sjónu- og
æðahimnurýrnun virðist vera í ysta hluta stafa og keilna.
E 12 Lyfjagjöf í bakhluta augans með örkornum
Þorsteinn Loftsson', Einar Stefánsson2, Fífa Konráðsdóttir', Dagný
Hreinsdóttir1
‘Lyfjafræðideild HÍ, 2læknadeild HÍ, augndeild Landspítala
thorstlo@hi.is
Inngangur: Sjúkdómar í bakhluta augans er helsta orsök blindu
en jafnframt er lyfjameðhöndlun slíkra sjúkdóma oftast mjög
erfið þar sem mjög erfitt er að ná fram læknisfræðilegri þéttni
lyfs í bakhluta augans eftir staðbundna lyfjagjöf. Því verður oft
að sprauta lyfjunum beint inn í augað, eða gefa þau í töflum,
en slíkar lyfjagjafir eru oft óhentugar, áhættusamar og valda
tíðum aukaverkunum. Markmið þessa verkefnis er að auðvelda
staðbundna lyfjagöf til bakhluta augans með gjöf augndropa sem
innihalda örkorn.
Efniviður og aðferðir: Örkorn sem innihalda geislamerkt
dexametasón í fléttu með y-sýklódextríni voru mynduð. Kornin
voru gefin kanínum og dreifing lyfsins í auga ákvörðuð tveimur
tímum eftir gjöf augndropanna. Til samanburðar var dreifing
lyfsins í lausn sem innihélt sýklódextrín rannsökuð á sama hátt í
kanínum. Augndroparnir voru gefnir í vinstra auga (n=8 (örkorn);
n=6 (lausn)) en styrkur lyfs mældur tveimur tímum seinna í
báðum augum og að auki í blóði. Magn lyfs sem náði frá yfirborði
augans til bakhlutans var fengið með því að draga það magn sem
fannst í hægra auga frá magninu sem fannst í vinstra auga
Niðurstöður: Styrkur dexametasóns í „vitreous" fór úr 18 ng/g
fyrir lausnina í 25 ng/g fyrir örkornin og úr 9 ng/g í 28 ng/g í
sjónu (retina). Magn í blóði fór úr 45±24 ng/g (meðal±SD) fyrir
lausnina í 10±7 ng/g fyrir örkornin.
Alyktanir: Niðurstöðurnar benda lil að með lyfjagjöf í
sýklódextrínörkornum megi auka lyfjagjöf til bakhluta augans og
minnka magn lyfs sem fer frá yfirborði augans inn í blóðrásina.
E 13 Þáttur ependymins í endurvexti sjóntaugar gullfiska
Marteinn Þór Snæbjörnsson. Sigurjón B. Stefánsson, Finnbogi R.
Þormóðsson
Rannsóknastofa í líffærafræði, læknadeild HI
finnbogi@hi.is
Inngangur: Sjóntaug gullfisks endurnýjast fullkomlega eftir að
hún hefur verið sködduð. Þessi eiginleiki hverfur með þróun
hryggdýra og nánast engin endurnýjun á sér stað í sködduðu
miðtaugakerfi spendýra. Endurvöxtur sjóntaugar í gullfiski er
hér til skoðunar með sérstöku tilliti til utanfrumupróteinanna
ependymins, en sýnt hefur verið fram á umtalsverða aukningu
í framleiðslu þeirra við endurvöxt sjóntaugarinnar. Við höfum
mótefnalitað sjóntaugar í endurnýjun, með mótefni gegn
ependymins til að skoða samband próteinanna og taugarinnar.
Auk þess er hafinn undirbúningur að því að meta breytingu á
tjáningu próteinanna með magnbundinni PCR-greiningu og
staðsetja tjáningu þeirra með in situ þáttapörun.
Efniviður og aðferðir: Gullfiskar (Carassius auratus) eru
deyfðir í 0,4% MS222 og síðan er hægri sjóntaugin skert með
því að fara á bakvið augað með flísatöng og kremja taugina.
Eftir mislangan endurvaxtartíma (eina til fjórar vikur) eru sýni
undirbúin til frystiskurðar á hefðbundinn hátt og mótefnalituð
fyrir ependymins. Lituð sýni eru síðan skoðuð undir hefðbundinni
smásjá, auk þess sem confocal smásjá er beitt. Einnig er RNA
einangrað úr sjóntaug og sjónhimnu til að meta tjáningu
ependymins með magnbundinni PCR-mælingu, bæði í eðlilegum
vef og við endurvöxt. Að lokum hafa þreifarar verið útbúnir
til að staðsetja ependymins tjáninguna með in situ þáttapörun.
Tilraunadýranefnd hefur veitt leyfi fyrir þessum rannsóknum.
Nifturstöður: Smásjárskoðun á mótefnalituðum vefjasýnum sýnir
töluverða uppsöfnun á ependymins í nánasta umhverfi vaxandi
sjóntaugar.
Ályktanir: Áður hefur verið sýnt fram á aukna nýmyndun
ependymins próteinanna í endurvexti sjóntaugar í gullfiski. Hér er
sýnd uppsöfnun próteinanna í nánum tengslum við endurnýjaða
taug.
Þakkir: Styrkt af Rannsóknasjóði HÍ.
E 14 Sveinssons æðu- og sjónhimnurýrnun, fyrsta vefja-
rannsókn á auga
Friðbcrt Jónasson', Sverrir Haröarson', Björn Már Ólafsson2, Gordon K.
Klintworth3
lLæknadeild HÍ, 2St. Jósefsspítali Hafnarfirði, 3augndeild Duke-háskólans,
Durham, North Carolina
sirrybl@landspitali. is
Inngangur: Við segjum frá fyrstu og einu vefjarannsókn á auga
með Sveinssons æðu- og sjónhimnurýrnun, en þessum sjúkdómi
var fyrst lýst af Kristjáni Sveinsyni augnlækni.
Efniviður og aðferðir: Gerð var smásjárrannsókn á auga 82 ára
gamals einstaklings sem vitað var að hafði haft sjúkdóminn að
minnsta kosti frá 10 ára aldri. Greiningin hafði verið staðfest með
myndatökum og æðamyndatökum 20 árum fyrr og einnig verið
Læknablaðið/fvlgirit 53 2007/93