Læknablaðið : fylgirit - 01.01.2007, Page 84

ÁGRIP VEGGSPJALDA / XIII. VÍSINDARÁÐSTEFNA HÍ
aðgang að viðkomandi upplýsingum. Skilning á réttindum til
aðgangs höfðu 52% og reynslu 12%. Flestir vildu sjá eigin upp-
lýsingar (81%), ráða aðgangi (86%) og sjá rétt til bóta (81%)
og afsláttarkorts hjá TR (79%). Örorkulífeyrisþegar voru eldri
með marktækt meiri skilning á réttindum (p<0,01), jákvæðari
viðhorf og ákveðnari óskir. Almennir og yngri notendur sýndu
meiri notkun netsins og jákvæðari viðhorf til rafræns aðgangs.
Almennir notendur (89%) höfðu marktækt meiri aðgang að net-
inu heima (p<0,001) og mun betri aðstöðu en örorkulífeyrisþegar
(73%).
Alyktanir: Rannsóknin, sem er fyrst sinnar tegundar á Islandi,
styður fyrri erlendar rannsóknir. Lagt er til að niðurstöðurnar
verði nýttar til þróunar á Islandi og sjónarmið starfsmanna
könnuð. Áhrif gagnvirkra heilsufarskerfa á heilsufar, lífsgæði og
skilvirkni íslenskrar heilbrigðisþjónustu verða síðar áhugaverð til
rannsókna.
V 15 Hvernig reynsla er það að endurhæfast eftir bráð eða
langvinn veikindi? Eigindleg rannsókn sem byggist á reynslu
tólf sjúklinga af endurhæfingu
Jónína Sigurgeirsdóttir1, Sigríður Halldórsdóttir2
'Reykjalundur, 2heilbrigðisdeild Háskólans á Akureyri
jon ina@reykjalun d ur. is
Inngangur: Túlkandi fyrirbærafræðileg rannsókn miðaði að
því að fá innsýn í reynslu af endurhæfingu og bæta við þann
þekkingargrunn sem fyrir var um þarfir sjúklinga í end-
urhæfingu. Fyrirbærið var skoðað út frá sjónarhóli sjúklinga,
sem er, því miður, sjaldgæf nálgun í endurhæfingarfræðum.
Efniviður og aðferðir: Úrtakið var tilgangsúrtak 12 einstaklinga,
26-85 ára; sjö karla og fimm kvenna, sem höfðu reynslu af end-
urhæfingarmeðferð á íslandi. Rannsóknin var gerð samkvæmt
leiðbeiningum Vancouver skólans í fyrirbærafræði, litið á þátttak-
endur sem meðrannsakendur. Sex var vísað í endurhæfingu vegna
bráðs heilsuvanda, sex vegna langvinnra vandamála. Alls voru 16
djúpviðtöl greind í þemu og túlkuð.
Niðurstöður: Meðrannsakendur þurftu að takast á við áhrif
bráðra og langvinnra sjúkdóma og töldu að geta þeirra til að
komast af væri mjög tengd þeirra eigin persónuleika og fyrri
reynslu. Tilvistarkreppu mátti greina þegar meðrannsakendur
þurftu að aðlagast nýrri sjálfsmynd ef sjúkdómur eða slys hafði
breytt séreinkennum þeirra, en halda um leið í sitt gamla hlutverk
sem persóna og fjölskyldumanneskja. Meðrannsakendur þurftu
einstaklingshæfða umönnun í umhyggjusömu meðferðarsam-
bandi, andlegan stuðning frá fjölskyldu, jafningjum og starfsfólki,
að upplifa öryggi í umhverfi, þar sem aðstoð, hjálp og nærvera
var til staðar. Að lokum þurftu meðrannsakendur markvissa og
áframhaldandi umönnun.
Tilgangur fyrirbærafræðilegra rannsókna er að fá innsýn í reynslu
og var þeim tilgangi náð með þessari rannsókn, með tilliti til
reynslu af endurhæfingu. Engar alhæfingar verða gerðar út frá
niðurstöðunum þar sem reynsla hvers meðrannsakanda er ein-
stök. Niðurstöðurnar gefa þó vísbendingar um hvað er líklegt til
að hjálpa og/eða tefja árangur í endurhæfingu.
V 16 Virk meðferð á eyrnabólgu í rottum með rokgjörnum
efnum í ytra eyra
Karl G Kristinsson1,2, Anna B. Magnúsdóttir3, Hannes Petersen13, Ann
Hermansson4
'Læknadeild HÍ, 2sýklafræðideild og 3hálss-, nef- og eyrnadeild Landspítala,
4háls-, nef- og eyrnadeild Háskólans í Lundi, Svíþjóð
karl@landspitali. is
Inngangur: Bráð eyrnabólga er venjulega meðhöndluð með
sýklalyfjum og er hún algengasta ábending sýklalyfjagjafar hjá
börnum. Hratt vaxandi sýklalyfjaónæmi hjá helstu sýkingarvöld-
unum er farið að valda vaxandi vandamálum. Ilmkjarnaolíur eru
rokgjarnar og hafa góða sýkladrepandi verkun. Markmið okkar
var að kanna virkni þeirra í ytra eyra við meðferð á eyrnabólgu.
Efniviður og aðferðir: Virkni Ocimum Basilicum (OB, basilolíu)
og blöndu af innihaldsefnum tiltekinna ilmkjarnaolía (thymol,
carvacrol og salicylaldehyde) var borin saman við virkni lyfleysu
(ólífuolíu). Efnunum var komið fyrir í úteyrað á rottum sem sýkt-
ar höfðu verið í miðeyra með pneumókokkum eða Haemophilus
influenzae. Efnin voru gefin tvisvar á dag í tvo daga og fylgst með
ástandi miðeyra með eyrnasmásjá og ræktunum.
Niðurstöður: Samkvæmt eyrnasmásjárskoðun læknaði OB
81% (13/16) rottnanna sem voru sýktar með II. influenzae, í
samanburði við aðeins 5,6% (1/18) þeirra sem fengu lyfleysu
(p<0,0001). Jafnframt löguðust mun fleiri rottnanna sem höfðu
verið sýktar af pneumókokkum af OB en lyfleysu (49%, 23/47
miðað við 14%, 4/29, p=0,0005). Blanda innihaldsefnanna var
virkari við lækningu á pneumókokkaeyrnabólgu en OB (15/20,
75% miðað við 2/34, 6%, p<0,0001), en hélt samt góðri virkni
gegn H. influenzae eyrnabólgu (20/36,56% miðað við 1/18,5,6%,
p=0,0003). Ræktunarniðurstöður gáfu ekki óyggjandi niðurstöður
nema fyrir H. influenzae sýktar rottur, þar sem OB-meðferð
leiddi til bakteríuupprætingar í öllum tilfellum, á móti aðeins hjá
25% þeirra sem fengu Iyfleysu.
Ályktanir: Ilmkjarnaolíur í úteyra rotta er virk meðferð við bráðri
miðeyrnabólgu. Slík meðferð gæti komið í staðinn fyrir sýklalyfja-
meðferð í meðferð manna með bráðar miðeyrnabólgur.
V 17 Hönnun og prófun aðferðar til að vakta meðferð
aftaugaðra rýra vöðva
Jónína Lilja Pálsdóttir12, Þórður Helgason1, Jón Atli Benediktsson2,
Páll Ingvarsson3, Sigrún Knútsdóttir3, Vilborg Guðmundsdóttir3, Stefán
Yngvason3
'Rannsóknar- og þróunarstofa Landspítala, 2verkfræðideild HÍ, 3endurhæf-
ingardeild Grensás Landspítala
thordur@landspitali. is
Inngangur: Markmið verkefnisins er að þróa aðferð til að mæla
hreyfieiginleika hnjáliðar og vöðva tengda honum. Aðferðina
á að nota til að fylgjast með raförvunarmeðferð á aftauguðum
og þar af leiðandi oft mjög rýrum vöðvum. Rýrnun vöðvanna er
afleiðing af notkunarleysi vegna taugaskerðingarinnar. Verkefnið
er hluti Evrópuverkefnisins RISE og markmið þess er að
endurheimta massa og kraft aftaugaðra vöðva til að sjúklingar
84 Læk
nablaðið/fylgirit 53 2007/93