Læknablaðið : fylgirit - 01.01.2007, Side 37

ÁGRIP ERINDA / XIII. VÍSINDARÁÐSTEFNA HÍ
meðal annars hvort þættir eins og hjúpgerðir hafi tengsl við á
afdrif.
E 37 ífarandi sýkingar af völdum Streptococcus pyogenes.
Tengsl stofngerða og afdrifa
Helga Erlendsdóttir'* 2, Hrefna Gunnarsdóttir3, Póra Rósa Gunnarsdóttir2,
Magnús Gottfreðsson4, Karl G. Kristinsson2
’Læknadeild HÍ, 2sýklafræðideild Landspítala, 3Háskólinn í Reykjavík,
4smitsjúkdómadeild Landspítala
helgaerl@larulspitali. is
Inngangur: ífarandi sýkingar af völdum Streptococcus pyogenes
geta verið mjög skæðar og nýgengi þeirra hefur aukist síðastliðna
áratugi. Ákveðnar stofngerðir og ákveðin úteitur (aðallega SpeA
°g SpeC) tengjast meinvirkni. Stofngreiningar hafa hins vegar
aðallega verið gerðar á völdum hópum og/eða í faröldrum. Skort
hefur rannsóknir sem ná yfir heila þjóð og lengri tíma.
Efniviður og aðferðir: Til eru 145 stofnar á sýklafræðideild
Landspítala úr ífarandi sýkingum á landinu öllu af völdum S.
pyogenes, elstu frá 1988. Jafnframt liggja fyrir upplýsingar um
dagsetningu sýkingar, aldur sjúklings, kyn, sýkingarstað og
afdrif. Gerð var T-prótein greining á öllum stofnunum og þeir
stofngreindir með skerðiensímum og rafdrætti (PFGE). Að
auki var leitað að spe úteitursgenum með PCR aðferð hjá öllum
stofnum síðastliðinna fjögurra ára, en stefnt er að því að ljúka
verkinu næstu vikurnar.
Niðurstöður: Algengasta T-próteingerðin var T-1 (36, 25%)
og voru þeir stofnar einkum frá tveimur klónum. Algengasti
klónninn var 1.001 (+1.002), 24 stofnar og voru flestir af
próteingerð T-l. Marktækt fleiri fullorðnir er höfðu próteingerð
T-l létust í samanburði við þá sem höfðu aðrar próteingerðir
(p=0,009). Dauðsföll voru einnig marktækt algengari meðal
þeirra sem höfðu klón 1.001 (p=0,003). Búið er að skoða spe gen
40 stofna. Allir stofnarnir reyndust hafa speB, en 35% speA og
45% speC. Aðeins einn sjúklingur hefur látist síðastliðin fjögur ár
(próteingerð T-l, með öll spe genin).
Ályktanir: Alvarleiki ífarandi sýkinga tengist ákveðnum T-
próteingerðum og klónum. Yfir helmingur sjúklinganna sem
létust sýktist af sama klóni sem hefur verið viðvarandi allt
rannsóknartímabilið þótt tíðni hans hafi lækkað undanfarin sex
ár og kann það að eiga þátt í því að horfur sjúklinga hafa batnað.
E 38 Sýklasótt á gjörgæsludeildum Landspítala árið 2004
Einar Björgvinsson1, Sigurbergur Kárason2, Gísli Sigurðsson2
'Læknadeild HÍ, 2svæfinga- og gjörgæsludeild Landspítala
einabjo@hi. is skarason@landspitali. is
Inngangur: Sýklasótt (SS) er heilkenni sem orsakast af almennu
bólguviðbragði í líkamanum við alvarlega sýkingu og hefur háa
dánartíðni. Alvarlegustu stig sýklasóttar eru svæsin sýklasótt
(SSS) og sýklasóttarlost (SSL). Markmið þessarar rannsóknar var
að kanna eðli og umfang svæsinnar sýklasóttar og sýklasóttarlosts
á gjörgæsludeildum Lanspítala á árinu 2004.
Efniviður og aðferðir: Aftursæ rannsókn var gerð á sjúkraskýrslum
allra sem lögðust inn á gjörgæsludeildir Landspítala árið 2004.
Peir sjúklingar sem höfðu skilmerki svæsinnar sýklasóttar og
sýklasóttarlosts voru greindir. Upplýsingum var safnað um ástand
við innlögn (APACHE, SAPS), líffærabilanir (SOFA), umfang
meðferðar (NEMS) og tegund sýkingar. Dvalartími á gjörgæslu
og spítala ásamt dánartíðni á gjörgæslu, eftir 28 daga og sex
mánuði voru könnuð.
Niðurstöður: Árið 2004 lögðust 1.325 sjúklingar á gjörgæsludeildir
Landspítala (meðalaldur 58 ár, APACHE 11, SAPS 38,
meðallegutími þrír dagar og dánartíðni 8%). Af þeim reyndust
75 (5,7%) hafa svæsna sýklasótt (20) eða sýklasóttarlost (55).
Meðalaldur var 65±14 ár, APACHE 26±9, SAPS 50±18, SOFA
9±3 og NEMS 43±14. Meðaldvöl á gjörgæslu var 9,3±13 dagar og
á spítala 29±34 dagar. Dánartíðni á gjörgæslu var 21%, eftir 28
daga 28% og eftir sex mánuði 43%. Pau líffærakerfi sem oftast
biluðu voru öndunarfæri (84%) ásamt blóðrás (71%). Við innlögn
voru 87% voru með sýklasótt en 13% fengu sýklasótt meðan á
gjörgæsludvöl stóð. Algengasta orsök sýkingar var lungnabólga
(44%). Gram jákvæðar bakteríur voru sýkingarvaldurinn hjá
63% og gram neikvæðar hjá 36%. Blóðræktanir voru jákvæðar í
45% tilfella.
Umræða: Dánartíðni af völdum sýklasóttar á gjörgæsludeildum
Landspítala árið 2004 er há (21%) í samanburði við alla þá sem
vistast á gjörgæslu (8%). Þessar niðurstöður eru sambærilegar
eða heldur lægri en aðrar nýlegar rannsóknir.
E 39 Ofnæmi og öndunarfæraeinkenni fullorðinna í Ijósi
fyrri sýkinga
Þórarinn Gíslason1-2' Davíð Gíslason'-2- Rúna Björg Sigurjónsdóttir' Hulda
Ásbjörnsdóttir1- Alda Birgisdóttir1- ísleifur Ólafsson1-3' Elizabeth Cook3' Rain
Jögi4' Christer Jansson5' Bjarni Þjóðleifsson111
'Læknadeild HÍ, 2lungnadeild Landspítala, 3Rannsóknastofa Landspítala,
4Tartu University Lung Clinic, Eistlandi, 5Respiratory Medicine and
Allergology, Akademiska sjukhuset Uppsölum.‘’meltingardeild Landspítala
thorarig@landspitali.is
Inngangur: Ofnæmi fer vaxandi á Vesturlöndum, en sýkingum
fækkandi. Fyrri rannsóknir benda til þess að tengsl geti verið milli
ofnæmis og þess hvaða sýkingar einstaklingur hefur fengið fyrr
á ævinni. Petta samband hefur þó yfirleitt verið rannsakað með
tilliti til fárra sýkinga í einu og niðurstöður hafa verið misvísandi.
Markmið: Að kanna samband sýkinga og ofnæmis í vel
skilgreindum efniviði.
Efniviður og aðferðir: Niðurstöður eru frá 1249 einstaklingum
úr Evrópukönnuninni Lungtt og heilsa frá Reykjavík, Tartu
og Uppsölum. Aðferðafræðinni hefur áður verið lýst www.
ECRSH.org Auk þess voru mæld IgG mótefni fyrir H. pylori, T.
Gondi, Herpes simplex, Chlamydia pneumonii, Epstein Barr og
Hepatitis A. Mælt var sértækt IgE fyrir vallarfoxgrasi, köttum,
D. preonyssinus og Cladosporium. Ofnæmi var skilgreint
sem hækkun á sértæku IgE (>0,35 KU/L) fyrir einhverjum
ofnæmisvaldi.
Niðurstöður: Peir sem höfðu mótefni gegn nefndum sýkingum
sjaldnar en þrisvar höfðu oftar ofnæmi, einkum gagnvart köttum.
Þeir höfðu einnig oftar ofnæmisastma og nefofnæmi. Þeir sem
Læknablaðið/fylgirit 53 2006/93