Læknablaðið : fylgirit - 01.01.2007, Blaðsíða 80

ÁGRIP VEGGSPJALDA / XII. VÍSINDARÁÐSTEFNA HÍ
fleiri músalínur og bera verður saman tjáningu Mitf genins milli
músalínanna. Niðurstöðurnar hafa gefið okkur innsýn í hvaða
áhrif SUMOýlering á MITF hefur í músum. Mikilvægast er þó
að aðferðin hefur gefið okkur tæki til að útbúa erfðabreyttar mýs
á skemmri tíma en ella til að skoða áhrif ýmissa umbreytinga á
próteinum í músum.
V 4 Stjórn TGFþ á genatjáningu í stofnfrumum úr fóstur-
vísum (ES frumur)
Hclga Eyja Urafnketsdóttir'.EiríkurSteingrímsson'JVjrarinn Guðjónsson2-3,
Magnús Karl Magnússon1-2, Sigríður Valgeirsdóttir4, Christine Mummery5,
Guðrún Valdimarsdóttir1
‘Lífefna- og sameindalíffræðistofa Iæknadeild HÍ, 2Rannsóknarstofa í
blóðmeinafræði og erfða- og sameindalæknisfræðideild Landspítala,
3Rannsóknarstofa Krabbameinsfélags Islands í sameinda- og frumulíffræði,
4NimbleGen System á íslandi, 5Hubrecht Laboratory, Netherlands Institute
for Developmental Biology and Heart-Lung Institute, Utrecht, Hollandi
heh@hi.is
Inngangur: Valið á milli þess hvort stofnfruma endurnýi sig eða
sérhæfist er ákvarðað af ýmsum vaxtarþáttum sem leiða til virkj-
unar umritunarþátta.Transforming growth factor beta,TGF stór-
fjölskyldan ræður miklu um örlög ES frumna. Vegna mikilvægis
TGF stórfjölskyldunnar munum við rannsaka hlutverk hennar í
stjórnun á markgenum í endurnýjun og sérhæfingu hES frumna.
Við munum bera saman ósérhæfðar og sérhæfðar ES frumur með
tilliti til umritunarstjórnar á genatjáningu.
Rannsóknir á stofnfrumum fósturvísa hafa að mestu verið upp-
talning á tjáningu kennipróteina (markera) en minna hefur
verið fjallað um raunverulegt hlutverk próteina í innanfrumu-
boðleiðum. í þessu verkefni viljum við komast að því hvernig
umritunarþættir ákveðinnar boðleiðar stjórna örlögum stofn-
frumna. í fyrsta skipti á íslandi er unnið með stofnfrumulínur
frá Bandaríkjunum sem búnar hafa verið til úr innri frumumassa
fósturvísa manna (hES).
Efniviður og aðferðir: í þessari rannsókn ætlum við að nota nýja
aðferð, svokallaða ChlP-chip aðferð sem byggist á chromatin
útfellingum (chromatin immunoprecipitation) og örflögutækni
(microarray-based gene expression.) Þessar aðferðir veita
okkur upplýsingar um hvernig umritunarþættir í ES frumum
(pluripotent) og íTGF stórfjölskyldunni stjórna tjáningu þekktra
og óþekktra gena ásamt því að gefa okkur vísbendingar um hlut-
verk þeirra í þessu ferli í genamengi mannsins. Ætlunin er að
nota chromatin útfellingar (ChlP) með mótefnum gegn umrit-
unarþáttum sem þekktir eru í ósérhæfðum ES frumum (oct3/4 og
nanog) annars vegar og umritunarþáttum sem tengdir eru TGFp
fjölskyldunni (Smad 2/3, Smad 1/5 og Idl/3) hins vegar. Tjáning
á því sem hefur bundist umritunarþáttunum er síðan ákvörðuð
með örflögutækni.
Niðurstöður og ályktanir: Kjörræktunarskilyrði fyrir ósérhæfðar
og sérhæfðar hES frumur hafa verið stöðluð. Mótefni fyrir ChlP
hafa verið prófuð og undirbúningur sýna fyrir ChlP er hafin.
Þekkt markgen hafa verið athuguð með PCR. Skilyrði fyrir
örflögutækni á ES frumum hafa verið stöðluð. Niðurstöðurnar
ættu að efla skilning á líffræði hES frumna og ætti hún að vera
skef í þá átt að bæta stöðluð ræktunarskilyrði fyrir bæði stofn-
frumur úr fósturvísum manna og vefjasértækar stofnfrumur.
V 5 Stökkbreytingaleit í LIMD1 og LTF genum á 3p21.3 í
æxlum
Þórgunnur E. Pétursdóttir1, Unnur Þorsteinsdóttir2, Páll H. Möller3,
Jóhannes Björnsson1, Stefan Imreh4, Valgaröur Egilsson', Sigurður
Ingvarsson5
■Rannsóknarstofa í meinafræði Landspítala, frumuiíffræðideild, 3skurð-
lækn-ingasvið Landspítala, 2íslensk erfðagreining, 4Karolinska Institutet,
Microbiology and Tumorbiology Center, Stokkhólmi, 5Tilraunastöð HÍ í
meinafræði að Keldum
thorgep@landspitali.is
Inngangur: Stutti armur litnings 3 í mönnum er afbrigðilegur í
flestum æxlum. Et (elimination test) er próf sem var þróað af
samstarfsaðilum okkar á Karolinska Institutet, til að finna litn-
ingasvæði með æxlisbæligenum. Með notkun prófsins fannst
svæði á 3p21.3 sem var nefnt CERl (common eliminated region
1). Á svæðinu eru 34 virk gen og miðað við núverandi þekkingu
þykja LIMDl (LIM domain containing gene 1) og LTF (lactotr-
ansferrin) líklegust sem æxlisbæligen. Nokkrar rannsóknir hafa
verið gerðar sem benda til þess að Ltf og Limdl próteinin eigi
þátt í að verjast myndun æxla.
Efniviður og aðferðir: Efniviðurinn samanstendur í heild af 576
mannaæxlum frá 10 líffærum.Til að meta tíðni úrfellinga var gerð
LOH greining með microsatellite erfðamörkum. Útraðir voru
skimaðar með SSCP aðferð fyrir fjölbreytileika í LTF (eingöngu
lungnaæxli) og LIMDI og síðan var kannað með raðgreiningu
hvort sá fjölbreytileiki sem fannst væru stökkbreytingar.
Niðurstöður: Við rannsökuðum úrfellingatíðni á CERl og bárum
saman við tíðni úrfellinga í sama efnivið á tveimur öðrum þekkt-
um æxlisbæligenasvæðum á 3p. Úrfellingatíðnin var hæst á CERl
svæðinu (84%). Við fundum fjölbreytileika í basaröðum bæði
LIMDI og LTF en höfum engar stökkbreytingar fundið þegar
þetta er skrifað.
Ályktanir: Þar sem við fundum mjög háa tíðni úrfellinga á
CERl bendir það til þess að á svæðinu geti verið æxlisbæligen.
Úrfellingarnar voru ekki vefjasértækar þar sem há tíðni fannst
í öllum æxlisgerðum eða 70-94%, nema í sarkmeinum þar sem
tíðnin var 40%. Þó að engar stökkbreytingar hafi fundist höfum
við ekki útilokað að um æxlisbæligen sé að ræða. Við munum
kanna tjáningu genanna í æxlum og bera saman við eðlileg sýni.
Ef tjáning er minnkuð munum við kanna hvort um “epígenetísk-
ar” breytingar geti verið að ræða.
V 6 Notkun RNA interference til að slá á tjáningu cystatín
C og PrPC í frumuræktum
Birkir Þór Bragason. Herborg Hauksdóttir, Stefanía Þorgeirsdóttir,
Ástríður Pálsdóttir
Tilraunastöð HI í meinafræði að Keldum
birkirbr@hi.is
Inngangur: Á Keldum er verið að vinna að rannsóknum á
80 Læ
knablaðið/fylgirit 53 2007/93