Læknablaðið : fylgirit - 01.01.2007, Blaðsíða 93

ÁGRIP VEGGSPJALDA / XIII. VÍSINDARÁÐSTEFNA HÍ
Efniviður og aðferðir: Þrcttán svín (27-31 kg) voru svæfð og lögð í
öndunarvél. Átta þeirra voru útsett fyrir minnkun á SMAF (15%
á 30 mínútna fresti) meðan hin fimm voru viðmiðunarhópur.
SMAF var mælt með „ultrasonic transit time“ flæðitækni og
smáæðablóðflæði í slímhúð og vöðvalagi smáþarma og ristils var
mælt með fjölrása leiser Doppler flæðitækni (LDF). PH í slímhúð
smáþarma var mælt með tónómetry og efnaskipti (glúkósa, laktat
og pyruvat) með míkródíalýsu.
Helstu niðurstöður: Við minnkað SMAF varð smáæðablóðflæði
í slímhúð smáþarma mjög ójafnt (herterogenous) þótt það
minnkaði ekki að magni til til að byrja með. Þéttni glúkósu
í smáþarmavegg minnkaði um nærri helming þegar við 15%
minnkun á SMAF (p<0,05) og hélt áfram að minnka við frekari
minnkun á SMAF. Aftur á móti fór ekki að bera á hækkun á
laktat/pyruvat hlutfalli fyrr en eftir 45% minnkun á SMAF og pH
lækkun í slímhúð smáþarma fyrr en eftir 60% minnkun á SMAF.
Súrefnisnotkun í þörmum minnkaði og laktat í bláæðablóði
þarma hækkaði fyrst eftir 75% minnkun á SMAF.
Ályktanir: Þessi rannsókn bendir til að breytingar á svæðisblóðflæði
og smáæðablóðflæði dragi úr truflunum á súrefnisháðum
efnaskiptum í þörmum við skort á blóðflæði. Lækkun á glúkósu
í þarmavegg þegar við óverulega minnkun á svæðisblóðflæði
bendir til að það verði fyrr skortur á efni til brennslu (substrati)
en á súrefni við blóðflæðisskort í smáþörmum.
V 39 Tölfræðileg hönnun við örflögurannsóknir
Kristín Bergsteinsdóttir', Jason C. Hsu2, Jane Chang3,Tao Wang4, Yoonkyung
Lee2, Youlan Rao2, Sigríður Valgeirsdóttir5, Magnús Karl Magnússon1,
Eiríkur Steingrfmsson6
■Landspítali, 2The Ohio State University, Columbus, Ohio, USA, 3Bowling
Green State University, Bowling Green, Ohio, USA, 4University of South
Florida,Tempa, Florida, USA, 5NimbleGen Systems, Reykjavík, filífefna- og
sameindalíffræðideild HI
eirikurs@hi.is
DNA örflögur hafa vakið mikla athygli sem hugsanlegt tæki til
notkunar í sjúkdómsgreiningum framtíðarinnar og er vonast til
að unnt verði að nota þær til að meta horfur og ákveða meðferð.
Margar rannsókninr hafa verið gerðar á tjáningamynstri gena
í krabbameinssýnum, en lítil samsvörun hefur reynst vera
á milli niðurstaðna rannsóknahópa og erfitt hefur verið að
staðfesta tjáningarmynstur tiltekinna sjúkdóma í öðrum þýðum.
Nauðsynlegt er því að bæta aðferðir við genatjáningarannsókir
til að þær standist tölfræðilegar kröfur um næmni og sértækni
(sensitivity and specificity). Við höfum notað örflögur til að
sýna að með því að beita tilraunahögun (statistical design) og
nota „randomization, replication og blocking" við framkvæmd
genatjaáningarannsókna fæst óbjagað mat á tjáningarmun gena
milli sýna (Jason og fl. 2006). Slembiröðun (randomization) kemur
í veg fyrir bjögun. Ef staðsetning þreifara á örflögum er ekki
slembiröðuð er ekki víst að unnt sé að bera saman niðurstöður
sem fást af einni gerð örflaga við aðra gerð örflaga. Endurtekning
(replication) leyfir mat á breytileika og „blocking“ eykur
næmi samanburðarins með því að fjarlægja áhrif samþættingar
(confounding effects). Rannsóknir okkar hafa sýnt að tölfræðileg
hönnun eykur næmni og sértækni í genatjáningarannsóknum.
Til að prófa aðferðina okkar á vefjum úr mörgum einstaklingum
sem eru í nokkrum ólíkum hópum, notum við mýs með
mismunandi stökkbreytingar í microphthalmia transcription
factor (Mitf) geninu. Mitf umritunarþátturinn er meðlimur í Myc
fjölskyldu basic Helix-Loop-Helix zipper próteina og stjórnar
tjáningu margra gena í nokkrum mismunandi frumugerðum. Við
munum kynna niðurstöður okkar á greiningu genatjáningar í
milta úr Mitf stökkbreyttum músum og eðlilegum músum.
V 40 Geta heilbrigðra einstaklinga til að virkja stöðug-
leikakerfi mjóbaks án þess að virkja ytra hreyfivöðvakerfið
Þorfinnur Andreascn, Guðmundur Þór Brynjólfsson, Þórarinn Sveinsson
Rannsóknastofa í hreyfivísindum, Lífeðlisfræðistofnun HÍ
thorasve@hi.is
Inngangur: Að kenna einstaklingum að virkja þverlæga kviðvöðv-
ann (stöðugleika vöðvi) án þess að hreyfivöðvakerfi bols sé virkj-
að er forvörn sem ráðlögð er gegn verkjum í mjóbaki. Markmið
rannsóknarinnar var að kanna hvort hægt sé með einfaldri
fræðslu að kenna heilbrigðum einstaklingum að virkja þverlæga
kviðvöðvann án íhlutunar ytri hreyfivöðva bols.
Efniviður og aðferðir: Sextán heilbrigðir einstaklingar, fjórar
konur og 12 karlar á aldrinum 20-57 ára, tóku þátt í rannsókn-
inni. Virkni þverlæga kviðvöðvans var mæld með ómsjá en virkni
réttivöðva hryggjar, mið-þjóvöðva, beina kviðvöðva og ytri
skávöðva kviðar með þráðlausu yfirborðs vöðvarafriti (KinePro).
Þátttakendur voru mældir í þremur mismunandi stöðum, í hlið-
arlegu, í fjórfóta stöðu og í standandi stöðu. í byrjun fengu þátt-
takendur stutta fræðslu í að virkja stöðugleikavöðva mjóbaks.
Voru þeir síðan beðnir um að virkja þá þrisvar með slökun á
milli án þess að virkja ytra vöðvakerfi bols. Hlutfallsleg þykkt-
araukning var reiknuð fyrir þverlæga kviðvöðvann en hlutfallsleg
rafvirkni fyrir ytri hreyfivöðvana.
Niðurstöður: Aukin virkni varð í ytri bolvöðvum (p<0,05),það er
í réttivöðva hryggjar (8% aukning; SF: 2%), mið-þjóvöðva (12%
;SF: 4%), beina kviðvöðva 11% (SD: 3%); og ytri skávöðva kvið-
ar (10%; SF: 2%) við samdrátt í þverlæga kviðvöðvanum (0,50
mm (SF: 0,03) miðað við 0,71 mm (SF: 0,09); p<0,05), í öllum lík-
amsstöðum.
Ályktanir: Heilbrigðir einstaklingar sem fengið hafa stutta
kennslu í að virkja þverlæga kviðvöðvann einangrað, ná ekki að
spenna hann án íhlutunar ytri bolvöðva.
V 41 Hugbúnaðarviðmót til mælinga á súrefnismettun í
æðlingum sjónhimnu
Róbert Arnar Karlsson', Jón Atli Benediktsson1,Sveinn Hákon Harðarson2,
Gísli Hreinn Halldórsson1, Þór Eysteinsson2, Einar Stefánsson2
'Verkfræöideild HÍ, 2augndeild Landspítala
rak@hi.is
Inngangur: Súrefnismettun í æðlingum augnbotna gæti reynst
þýðingarmikill mælikvarði á ástand sjónhimnu. Mikilvægt er
að þróa aðferð sem augnlæknar geta notað án sérþekkingar á
Læknablaðið/fylgirit 53 2006/93 93