Læknablaðið : fylgirit - 01.01.2007, Page 65

ÁGRIP ERINDA / XIII. VÍSINDARÁÐSTEFNA HÍ
með terpentínu og sermis- og lifrarsýni tekin á mismunandi
tímasetningum í allt að 10 daga. Jafnframt var átfrumupróf gert á
hvítfrumum einangruðum úr nýra á hverjum tímapunkti.
Helstu niðurstöður: Ólíkt því sem haldið hefur verið fram í
erlendum rannsóknum hefur þorskur bæði CRP og SAP. Mikill
einstaklingsmunur var á gerð og magni CRP í sermi. Ahrif
terpentínumeðhöndlunar á CRP í sermi var því óljós en hún hafði
bælandi áhrif á átfrumuvirkni. Tekist hefur að útbúa míníprep
fyrir CRP og raðgreining á CRP innskoti gekk vel. Verið er að
gera PCR og tvívíddar rafdráttargreiningu á þessum sýnum.
Alyktanir: Með þessum rannsóknum verður lagður grunnur að
þekkingu á einum af lykilþáttum í ónæmisviðbragði fiska og
einnig má vænta þess að magnmælingar á CRP í sermi geti reynst
nytsamt tæki til að meta heilbrigðisástand og eldisskilyrði þorsks
í eldi.
E 115 Áhrif æðaþels á ummyndun brjóstaþekjustofnfruma í
bandvefsfrumu svipgerð
Valgarður Sigurðsson''2'3, Geir Tryggvason3, Ragnar Pálsson3, Magnús K.
Magnússon3, Þórarinn Guðjónsson1-2'3
'Læknadeild HÍ, 2Rannsóknastofa Krabbameinsfélags fslands í sameinda-
og frumulíffræði, 3blóðmeinafræðideild Landspítaia
<horarin@landspitali. is
Inngangur: Rannsóknir hafa sýnt að brjóstaæxlisfrumur geta
myndað bandvefslíkar frumur sem afleiðing af þekjuvefs-bandvefs
umbreytingu. Við höfum nýlega búið til þekjuvefsstofnfrumulínu
úr brjóstkirtli (D492). D492 var búin til með innskoti á E6 og
E7 æxlisgenunum frá vörtuveiru-16. Rannsóknir benda til að
æðaþelsfrumur spili lykilhlutverk í formgerð ýmissa vefja og
okkar niðurstöður benda til þess að æðaþel hafi ríkjandi áhrif á
vöxt og sérhæfingu frumna í brjóstkirtli.
Markmið: Að kanna hvort æðaþelsfrumur undir ákveðnum kring-
umstæðum miðli boðum um óeðlilegan vöxt í brjóstastofnfrumu-
línu sem inniheldur æxlisgen og ýti þar með undir æxlisvöxt.
Aðferðir og niðurstöður: Þrívíðar samræktir í grunnhimnugeli
milli D492 og æðaþelsfrumna gáfu þrjár mismunandi formgerðir
hjá brjóstastofnfrumulínunni, 1) kirtilganga- og kirtilberjalíkar
kóloníur, 2) stórar kúlulaga kóloníur og 3) kóloníur með
bandvefslíkum frumum. Frumur úr bandvefslíkum kóloníum
voru einangraðar og ræktaðar áfram sem D492F undirlína. D492F
sýndi dæmigerða bandvefsfrumu svipgerð bæði í hefðbundinni
tvívíðri frumurækt sem og í þrívíðu kollagen geli. Með því að nota
mótefnalitun og Western blettun fyrir kennipróteinum þekjuvefs
°g bandvefsfrumna kom í ljós að bandvefslíka undirlínan var
afleiðing af EMT. Ólíkt móðurlínunni D492 sýndu D492F
frumurnar enga tjáningu á E-kadheríni, minnkaða tjáningu á
cýtókeratíni 5/6, 14, 17 og 19 en aukna tjáningu á vimentini
°g EMT tengda umritunarþættinum Snail. D492F frumurnar
sýndu ennfremur merki krabbameinsumbreytingar með vexti í
mjúkagar.
Ályktanir: Samantekið þá höfum við sýnt fram á að
®ðaþelsfrumur geti örvað EMT í stofnfrumum úr brjóstkirtli
°g að mögulegt sé að æxli með EMT svipgerð eigi upptök sín í
stofnfrumum brjóstkirtilsins.
E 116 Tengsl Aurora-A mögnunar við BRCA2 í brjósta-
æxlum
Sigríður Kluru Böðvursdóttir12, Hólmfríður Hilmarsdóttir1'2 Valgerður
Birgisdóttir1-2, Margrét Steinarsdóttir3, Jón Gunnlaugur Jónasson1-4, Jórunn
Erla Eyfjörð1'2
'Læknadeild HÍ, 2Rannsóknastofa HÍ og Krabbameinsfélags íslands
í sameinda- og frumulíffæði, 3iitningarannsóknadeild Landspítala,
4meinafræðideild Landspítala
skb@krahh.is
Inngangur: Þekkt er að Aurora kínasi A gegni lykilhlutverki
í seinni stigum frumuskiptinga. Aurora-A genið er staðsett á
litningssvæði 20ql3 sem oft reynist magnað í brjóstaæxlum,
einkum af BRCA2 uppruna. Mögnun og yfirtjáning Aurora-A
gens leiðir til mögnunar geislaskauta og tregðu í frymisskiptingu
sem leiðir til litningaóstöðugleika. Þetta einkenni þekkist í
brjóstaæxlum, einkum þeim sem bera kímlínubreytingu í BRCA2
geni eða TP53 stökkbreytingu. Tilgangur þessa verkefnis var að
kanna tengsl Aurora-A mögnunar við galla í BRCA2 eða TP53
genum í brjóstaæxlum.
Efniviður og aðferðir: Valið var 61 brjóstaæxli með þekktan litn-
ingaóstöðugleika; 20 með kímlínubreytingu 999del5 í BRCA2
geni; 20 með BRCA2 samsætutap og 21 án galla í BRCA2 geni.
Auk þess höfðu 16 æxlanna stökkbreytingu í TP53 geni, þar af
þrjú BRCA2 æxli. Paraffínsteyptar vefjasneiðar úr brjóstaæxl-
um voru meðhöndlaðar með FISH (fluorescence in situ hybri-
dization) á Aurora-A gen og þráðhaft 20. Yfir 100 kjarnar voru
greindir í hverju sýni. Mögnun á Aurora-A var metin þegar með-
alhlutfall gens og þáðhafts var yfir 1,5 eða meðalfjöldi gens var
yfir fjórum.
Helstu niðurstöður: Mögnun Aurora-A gens greindist í 70%
BRCA2 stökkbreyttra brjóstaæxla en aðeins í 22% brjóstaæxla
án BRCA2 stökkbreytingar, munurinn var marktækur (p<0,001).
Ekki reyndist marktækur munur á milli æxla með samsætutap
í BRCA2 geni og æxla án galla í BRCA2. Helmingur æxla með
TP53 stökkbreytingu reyndist hafa Aurora-A mögnun. TP53
stökkbreytingin tengdist marktækt Aurora-A mögnun í æxlum án
BRCA2 kímlínubreytingar (p<0,01).
Ályktanir: Greinileg tengsl eru milli Aurora-A mögnunar í æxl-
isvef og stökkbreytinga í BRCA2 eða TP53. Lyf sem virka hindr-
andi á Aurora kínasa geta því orðið ákjósanleg til meðferðar á
bjóstaæxli með stökkbreytingu í BRCA2 eða TP53 geni.
E 117 Kortlagning erfðabrenglana með hjálp örflögutækni
í brjóstaæxlum sjúklinga úr fjölskyldum sem bera
kímlínustökkbreytingu í BRCA1 og BRCA2 genunum og
úr fjölskyldum með hækkaða tíðni meinsins án BRCA1/2-
stökkbreytingar
Haukur Gunnarsson1, Göran Jonsson2, Aðalgeir Arason1, Bjarni A.
Agnarsson3, Óskar Þór Jóhannsson4, Johan Vallon-Christersson2, Johan
StaaF. Hakan Olsson2, Ake Borg2, Rósa Björk Barkardóttir1
'Sameindalíffræðieining, rannsóknastofu í meinafræði Landspítala,
2krabbameinsdeild háskólasjúkrahússins í Lundi, 3rannsóknastofa í
meinafræði Landspítala, 4krabbameinsdeild, Landspítala
haukuÆandspitali. is
Læknablaðið/fylgirit 53 2006/93 65