Frjáls verslun - 01.02.2009, Blaðsíða 9

F R J Á L S V E R S L U N • 2 . T B L . 2 0 0 9 9
Það er heldur döpur stemning á vinnu-
staðnum. Fólkið stendur í skítkasti sín í
milli og illindum í stað þess að horfa fram á
veg. Mórallinn er hræðilegur – bara kreppa
og kjaftasögur. Þó segir enginn beinlínis að
eitthvað sé að. Það er bara ekkert gaman í
vinnunni lengur.
Stjórnunarfræðingar segja að oft birtist
þessi leiði á vinnustað fyrst í pirringi út
í ýmis smáatriði. Kaffivélin verður oft
fyrst fyrir barðinu á óánægjunni. Hún er
ómöguleg og kaffið vont. En það bjargar
engu að kaupa nýja kaffivél. Vandinn er
annar.
Sænski stjórnunarfræðingurinn
Jonas Elfort Andersson hefur sérhæft
sig í þessum vanda: Hvernig á að bæta
starfsandann á vinnustað? Hann segir að
stjórnendur í fyrirtækjum verði fyrst að horfa
eftir duldum merkjum þess að eitthvað sé
að á vinnustað. Öllum er illa við kaffivélina.
Það er eitt teikn. Margt annað getur líka
gefið vísbendingar um óánægju í gerjun.
Jónas nefnir þessi þrjú teikn:
Fundum lýkur aldrei almennilega. Eftir
að fundi lýkur byrja starfsmennirnir að tala
sín í milli um allt það sem ekki var sagt á
fundinum.
Þegar skoðanir eru skiptar tala starfs-
mennirnir hver um annan – en ekki hver við
annan.
Starfsmennirnir reyna að koma sér upp
eigin yfirráðasvæðum og vinna ekki saman.
Séu öll þessi teikn á lofti í fyrirtækinu
má ekki dragast að gripið sé til aðgerða.
Hvað er til ráða?
● láttu ekki óánægjuna fara í taugarnar á
þér þótt þér finnist aðfinnslur fólksins smá-
smugulegar. Reyndu heldur að komast að
því hvað sé að í fyrirtækinu. Pirringur vegna
hversdagslegra hluta á sér yfirleitt dýpri
rætur.
● Fáðu fólkið til að tala um vandamálin.
Þá kemur sannleikurinn oft í ljós. Og ekki
láta sem þú sért sá/sú sem skilur vand-
ann best. Og ekki gleyma heldur að augljós
ástæða fyrir óánægju er ekki endilega sú
rétta. Það er hægt að kenna kreppunni um
allt – en það er ekki allt henni að kenna.

● Hreinskilni borgar sig. Það er best að
hafa sjálf(ur) frumkvæðið að umræðum
um vandann. Segja hreinskilnislega að þér
líki enn andinn á vinnustaðnum og viljir
gera eitthvað í málinu. Og mundu að láta
umræðuna ekki snúast um smáatriði – eins
og kaffivélina – heldur stærri vanda. Spyrðu
fólkið hreinskilnislega hvað því finnist að.
● Vandinn verður ekki leystur í eitt skipti
fyrir öll. Það er ekki nóg að fá einhverjar
hugmyndir um vandamálin og reyna síðan
að leysa hann endanlega. Það verður að
halda umræðunni gangandi. Ágætt er að
hafa einn fund í viku þar sem starfsandinn
er ræddur.
● Biddu um hjálp. Ef þér finnst sem þú
getir ekki ráðið fram úr vandanum sjálf(ur)
er ekkert að því að biðja um hjálp. Leitaðu
til kunnáttufólks utan fyrirtækis.
● Hugsaðu til framtíðar. Það eru viss
atriði sem fyrr eða síðar valda óánægju og
spennu í fyrirtækjum. Til dæmis leiða of
stórir vinnuhópar til þess að einhverjir verða
utanveltu og óánægðir. Það kann heldur
aldrei góðri lukku að stýra að láta einn
mann hafa tvo yfirmenn. Forðastu þetta
og sjáðu til þess að fólkið búi við góða
aðstöðu til að leysa verkefni sín.
● gríptu daginn. Menn eiga ekki alltaf
að hugsa til framtíðar. Leyfðu fólki að láta
gamminn geisa á fundum og ekki grípa inn
í þótt umræðan fari út af sporinu. Reyndu
heldur að hvetja þá sem eru hressastir í
hópnum. Og það hefur góð áhrif á starfs-
andann að gera skemmtilega hluti saman
utan vinnu.
S T J ó R N U N A R M o L I
TExTI: gísli kristjánsson
EKKI KAFFIVéLINNI Að KENNA