Frjáls verslun - 01.04.2009, Qupperneq 21

F R J Á L S V E R S L U N • 3 . T B L . 2 0 0 9 21
70 ára
breytt landslaginu svo um munar. Þess vegna skiptir miklu máli að
móta sér sérstöðu og halda henni.“
Jón segir að Frjáls verslun hafi alla tíð lagt upp úr að vera málefna-
legt blað um viðskipti og bera virðingu fyrir einstaklingum sem stofna
fyrirtæki og hefja atvinnurekstur; einstaklingum sem vilja standa í
atvinnurekstri og fá útrás fyrir athafnasemi sína.
„Blaðið hefur verið með vandaðar fréttaskýringar um fyrirtæki,
landslagið í atvinnulífinu, valdablokkir, eignatengsl, markaðsráðandi
fyrirtæki, stjórnun, hlutverk leiðtoga, fjármál, markaðsmál, stjórn-
mál og síðast en ekki síst höfum við fjallað um fólkið á bak við við-
skiptafréttirnar.“
Frjáls verslun er auðvitað allt annað blað en það var fyrir tutt-
ugu til þrjátíu árum; hvað þá fyrir sjötíu árum. Það er viðskipta-
tímarit í harðri samkeppni við stóra flóru fjölmiðla á Íslandi, sem
og erlend tímarit og sjónvarpsstöðvar. Dagblöðin eru með sérstaka
viðskiptakálfa og þá er meira um viðskiptafréttir í hefðbundnum
fréttatímum.
„Ég hef lagt upp úr að Frjáls verslun sé læsileg.
Efnið sé aðgengilegt og hafi á sér málefnalegan blæ.
Mér er það minnisstætt þegar við Árni Þórarinsson,
sem þá var ritstjóri Mannlífs, ræddum um tímarit og
formúluna á bak við þau þegar við unnum saman á
Fróða fyrir mörgum árum. Hann sagði að það skipti
engu hvort tímarit væru sérstök fagtímarit eða ekki;
fólk vildi fyrst og fremst hafa ánægju af lestrinum og
því þyrftu blöð og tímarit að vera læsileg og skemmti-
leg.“
Útgefandi Frjálsrar verslunar
Útgefandi Frjálsrar verslunar er útgáfufélagið Heimur.
Benedikt Jóhannesson er framkvæmdastjóri og aðal-
eigandi fyrirtækisins. Hann hefur verið útgefandi blaðsins í bráðum
fjórtán ár en Talnakönnun, sem er móðurfélag Heims, keypti Frjálsa
verslun af Fróða haustið 1995 og hóf útgáfu þess í byrjun ársins
1996. Fyrir gaf Talnakönnun út tímaritin Vísbendingu og Íslenskt
atvinnulíf.
Þeir Jón og Benedikt hafa þekkst um árabil, eða frá því að þeir
voru bekkjarfélagar í menntaskóla. „Við höfum haft svipaða sýn á
markmið Frjálsrar verslunar. Við höfum sagt að Frjáls verslun styðji
ekki ákveðna stjórnmálaflokka og það eigi að vera hægt að treysta því
sem í blaðinu stendur. Það er blað um viðskipti og um fólk í við-
skiptum. Blaðið dregur oft fram í sviðsljósið nýtt, ungt fólk sem er
að hasla sér völl. Það hafi allir gaman af því að fylgjast með fólki sem
stendur sig vel í viðskiptalífinu. Ég held að stjórnendur lesi slíkt af af
mikilli athygli.“
Jón segir að blaðið spegli andrúmið hverju sinni. Mikilvægt sé
að hlera hvað fólk í viðskiptalífinu ræði um og hvaða málum það
hafi áhuga á. „Það eru ekki endilega þau mál sem hæst ber hverju
sinni í daglegum fréttatímum. Fólk í viðskiptalífinu ræðir meira um
stjórnun og fjármál út frá alls kyns fræðilegum pælingum en margir
halda.“
Jón segist oft hafa verið spurður um hvort ekki sé erfitt að keppa
við stóru fréttastofurnar, þ.e. dagblöðin og ljósvakamiðlana. „Það er
það auðvitað, samkeppnin í fjölmiðlum hefur aldrei verið meiri. Þess
vegna skiptir máli að marka sér sérstöðu; finna sinn stað. En ég hef
stundum líkt þessu við ferðamann sem kemur til landsins, hann fer
hringinn og á nokkra klassíska og þekkta staði. Ég hef sagt að þær
slóðir séu stórar fréttastofur. En hann fer líka á afskekktari staði þar
sem hann upplifir heim íslenskrar náttúru á allt annan hátt; sér hana
frá öðru sjónarhorni, það er Frjáls verslun. En hann kemst ekki hjá
því að fara hringveginn þar sem stóru fréttastofurnar, þ.e. dagblöðin,
fréttastofur útvarps og sjónvarps og netmiðlarnir, eru og bera hitann
og þungann af fréttaflutningi í landinu.“
300 stærstu eru flaggskipið
Stærsta blað Frjálsrar verslunar á hverju ári er umfjöllunin um stærstu
fyrirtæki landsins, 300 stærstu, en sá listi var fyrst birtur árið 1973 og
hét þá 50 stærstu. Guðmundur Magnússon prófessor
vann fyrsta listann og var tímaritið Fortune fyrir-
myndin.
„300 stærstu eru flaggskipið. Við leggjum mikla
vinnu í söfnun upplýsinga í það blað. En Frjáls
verslun hefur líka vakið athygli fyrir öflugt Tekjublað,
þ.e. þar sem við höfum birt tekjur meira en 2500
Íslendinga samkvæmt álagningarskrám. Við höfum
birt upplýsingarnar eftir starfsstéttum. Þá höfum
við síðustu tuttugu árin verið með árlega könnun
um vinsælustu fyrirtæki landsins, valið menn ársins í
atvinnulífinu frá árinu 1988 og síðustu árin hafa blöð
okkar um áhrifamestu konur viðskiptalífsins fengið
góðar undirtektir.“
Að sögn Jóns er hann ánægður með hvernig til
hefur tekist með vinnsluna á listanum yfir 300 stærstu fyrirtækin.
„Ég hef sagt að 300 stærstu séu lifandi blað allan ársins hring. Það
er hvergi á einum stað að finna jafnmiklar upplýsingar úr rekstri fyr-
irtækja á Íslandi og í blaðinu 300 stærstu. Í raun ætti það blað, eitt og
sér, að duga til að vera áskrifandi að Frjálsri verslun. Auðvitað er flóð
upplýsinga að finna um fyrirtæki á öðrum vettvangi. En í 300 stærstu
eru þær á einum stað og settar fram á mjög skipulegan og læsilegan
hátt. Þarna eru upplýsingar um mörg fyrirtæki sem ekki birtast ann-
ars staðar.“
Að sögn Jóns var samdráttarskeið í viðskiptalífinu þegar hann tók
við ritstjórn Frjálsrar verslunar vorið 1992 og var svo allt til ársins
1995 þegar hagvöxtur tók að aukast. „Blaðið speglaði auðvitað þessa
erfiðleika. Það varð myndarleg gengisfelling á þessum árum þar sem
miklar umræður urðu um eðli gengisfellinga; kosti og galla þeirra, og
hvernig þær flyttu fé frá fólki til fyrirtækja. Þá voru miklar umræður
um taprekstur og erfiðleika í fyrirtækjarekstri.
Jón segir ennfremur að tímabilið frá 1996 til 2000 hafi einkennst
af bata í atvinnulífinu og bættum afkomutölum hjá fyrirtækjum.
Þetta hafi verið tímabil bjartsýni og í hönd hafi farið lengsta hagvaxt-
arskeið í sögu þjóðarinnar sem og heimsins. Að vísu spyrji margir sig
Kunningi minn
sagði við mig
þegar ég sagði
honum að ég
hefði ráðið mig
í blaðamennsku:
„Bíddu, til hvers
varstu að fara í
viðskiptafræðina?“