Tímarit Máls og menningar - 01.05.1985, Qupperneq 20

Tímarit Máls og menningar
III
Árið 1975 hóf Magnús Pálsson kennslu við Myndlista- og handíðaskóla
Islands að boði þáverandi skólastjóra, Hildar Hákonardóttur, og var stofn-
uð við skólann ný deild sem þá nefndist „Deild í mótun“ og síðar „Ný
listadeild“ eða Nýlistadeild í daglegu tali, og hefur sú nafngift fest við list af
því tagi sem þar var stunduð. I þessari deild var lögð áhersla á allar nýjar
hliðargreinar hefðbundinnar myndlistar sem þá tíðkuðust, gjörninga (per-
formansa), viðburði (eventa), hlutfeldi (multiples) og þar með bækur og
bókagerð. Kennarar í deildinni voru fengnir víða að og kenndu gjarnan eina
önn hver og yfirleitt þá listgrein sem þeir voru þekktastir fyrir. Meðal slíkra
má nefna Sigurð Guðmundsson, Hrein Friðfinnsson, Dieter Roth, Robert
Filliou, Hermann Nitsch og Ulises Carrión, svo nokkrir séu nefndir.5
Andrúmsloftið í deildinni má nokkuð ráða af gjörningi sem framkvæmdur
var í Suðurgötu 7 og unninn sem verk fyrir Gallerí Tösku. Við opnun
sýningar tók Magnús Pálsson skyndimynd af opnunargestum við komuna
og lét þá reka út úr sér tunguna á meðan. Síðan voru myndirnar límdar af
handahófi á botn og lok töskunnar þannig að þegar henni var lokað var það
tilviljun undirorpið hver ullaði framan í hvern. Tengsl þessa verks við
bókagerð eins og í sýningarskrá Súm 1972 þarf vart að árétta.
Meginatriðin úr kennslu Magnúsar í bókagerð hafa birst í bókinni Bók
um bók og fleira sem kom út að lokinni bókagerðarönn hans í Myndlista-
og handíðaskólanum 1979—1980, og á snældunni Kennsla: Geggjaðasta
listgreinin sem gefin var út í tengslum við sýningu hans í Nýlistasafninu á
Listahátíð 1984. Kennsla Magnúsar í bókagerð fólst einkum í skipulegri
könnun á bókinni, bókarforminu sem slíku, og möguleikum hennar til list-
sköpunar. I Bók um bók er meðal annars að finna eftirfarandi skilgreiningar
á efnisþáttum bókarinnar: „Kjölur er hverfiás sem heldur saman síðum. Síða
er hreyfanlegur flötur. Upplýsingar eru vitneskja sem hlutur gefur um
annað en sitt eigið form, ástand eða eðli. Flettanleiki. Flytjanleiki er að færa
hlut úr stað án þess að losa hann í sundur.“6 Þessar skilgreiningar mynduðu
grunninn að heilmikilli krossakönnun þar sem kannað var hvort aðrir hlutir
hefðu einhvern eða alla þessa eiginleika bókarformsins til að bera. Magnús
reyndi iðulega að beina slíkum rannsóknum í ákveðinn farveg listsköpunar
og í því skyni gerði hann nokkrar bækur með nemendum sínum, þeirra á
meðal í hálu grasinu ánamöðkunum og leðjunni, ég fer upp með kassann,
1977, og HuGlundur (sem er þýðing á orðinu „kitsch") frá 1979. Einnig er
rétt að nefna hlutfeldið Ranímosk (það er gott og gilt íslenskt orð og merkir
„skran, samsafn af lítilsverðum hlutum“ samkvæmt Orðabók Menningar-
sjóðs). Ranímosk er kassi, 50x40X25 cm og í honum eru ýmisskonar
154