Tímarit Máls og menningar - 01.03.1993, Page 14

löngum tölum og ekki hefðu allir afborið ef Ási svarti hefði ekki lumað
á fleyg sem innihélt eitthvað sýnu kröftugra en bleika bollusullið sem var
verið að dreypa á gamalmennin; ég ætla ekki að fara lengra út í þá sálma
hér enda ekki á færi nema meistarans sjálfs að segja slíkar sögur, auk
þess sem margir þeirra sem eru hér staddir hafa eflaust einsog ég sjálfur
verið svo heppnir að heyra þessa sögu einvhversstaðar á bilinu fimm til
tíu sinnum, en það leiðir mig að einum af höfuðkostum Thors Vilhjálms-
sonar, sem mig langar til að þakka honum fyrir hér, en það er hversu
ólatur hann er að segja manni margoft sömu sögumar.
Einhver kann að álíta að það sé frekar ljóður á ráði manna ef þeir
tönnlast oft á því sama, og víst er það svo, ef á ferðinni em litlir
íþróttamenn tungumálsins. En sögur Thors eru aftur á móti þess eðlis
flestar hverjar að þær ekki aðeins þola að heyrast oft, heldur em þær
jafnvel svo margslungnar að mönnum opnast nýjar víddir í hvert sinn
sem þær ber á góma; um þær gildir hið sama og um Sturlunga sögu sem
margir fullyrða að verði að lesa á hverju ári til að hennar verði notið til
fullnustu. Allra mestur lúxus er þó að fá að fylgjast með því hvernig Thor
formar þessar sögur sínar, þegar þær verða til úr einhverjum atvikum sem
maður hefur jafnvel tekið þátt í sjálfur eða orðið vitni að, án þess að sjá
þá sögulegu fleti á málunum sem Thor kemur auga á af löngu færi. Hann
hringir kannski eitthvert kvöld, fullur hæðni eða hneykslunar vegna
einhvers sem gerst hefur og við tengjumst sameiginlega. Og þá vill
kannski svo til að maður getur bætt einhverju við það sem hann veit um
málin, aukið inn nýjum fleti. Daginn eftir hittir maður svo Thor, og hann
segir manni frá þessu uppá nýtt, ásamt viðbótum, meðal annars þeirri
sem maður lagði til sjálfur. Og það sem maður hafði sjálfur lagt til
frásagnarinnar verður líka undrunarefni, bæði vegna þess hvemig Thor
orðar það, og líka því að þama em ýmis mismerkileg brot að raðast
saman, og verða að sögu. En hún á enn langt í land, sagan er ekki tilsniðin
enn, og Thor segir manni hana nokkrum sinnum í viðbót á næstu dögum,
og alltaf hefur hún tekið framfömm, eitthvað hefur bæst við, röð sögu-
þáttanna hefur verið breytt, orðalagið yddað, óþarfi og útúrdúrar hverfa,
og sumu gleymir hann á snilldarlegan hátt; eitthvað sem hann hefur alltaf
munað skýrt í fimm fyrstu útgáfunum er farið að skolast til í lokagerðinni;
og það er ekki tilviljunarkennd gleymska heldur eitthvað sem eykur á
snilld sögunnar. Sem dæmi um þetta síðasta mætti nefna að einhverntíma
sem oftar þegar við ásamt fleirum vomm að undirbúa bókmenntahátíð í
4
TMM 1993:1